[D66] George Orwell: Waarom ik schrijf (1946)

[R.O.]

In zijn essay Waarom ik schrijf, uit 1946,
schreef Orwell dat er vier beweegredenen zijn
om proza te schrijven – die alle vier in verschil-
lende mate in elke schrijver aanwezig zijn:

1. Puur egoïsme. Dat wil zeggen het verlangen
‘om een intelligente indruk te maken, een onder-
werp van gesprek te vormen, voort te leven na je
dood, je te wreken op volwassenen die je als kind
de mond snoerden, enzovoorts’.
2. Esthetische geestdrift. Daarmee bedoelde
hij het talige van de literatuur, het verlangen rit-
misch te schrijven, klanken te laten rijmen. Zelfs
schrijvers van brochures hebben hun geliefkoos-
de woorden of zinswendingen. Niet bij iedereen
heeft deze geestdrift voorrang, maar elke schrij-
ver kent hem, want: ‘Boven het niveau van het
spoorboekje is geen enkel boek helemaal vrij van
esthetische overwegingen.’
3. De historische prikkel. ‘Het verlangen om
de dingen te zien zoals ze zijn, om de waarheid
uit te zoeken en voor het nageslacht te bewaren.’
4. Politieke doeleinden. Dit is schrijven van-
uit de behoefte de wereld een bepaalde rich-
ting op te duwen, om de opvattingen van men-
sen te veranderen. Volgens Orwell is geen boek
vrij van politieke vooringenomenheid, sterker
nog: ‘De mening dat kunst niets te maken dient
te hebben met politiek is op zichzelf een politie-
ke denkwijze.


"Orwell is de
klassenbeschaamde
snob, de niet-
intellectuele denker,
de niet-literaire
schrijver van grote
literatuur"

-p. 65 De Groene Amsterdammer #1 2021