[D66] ‘Straks wakker worden in een beter Limburg’

[R.O.]

limburger.nl:
2/1/21

Interview theo bovens
‘Straks wakker worden in een beter Limburg’

Hou vol. Hou moed. Haw pin, in zijn eigen Maastrichtse dialect. 
Opbeurende woorden die het afgelopen jaar veelvuldig klonken, maar 
waarbij we het volgens gouverneur Theo Bovens niet mogen laten. „Het 
gaat er nu om ervoor te zorgen dat we na corona in een beter Limburg 
wakker worden.” Daar hoort ook een nieuw motto bij: #LimburgVerlicht.

Door Hans Goossen en Jule Peeters

Over de gevolgen van Covid-19 en de toekomstperspectieven voor Limburg 
na het overwinnen van corona wil de gouverneur vrijuit praten. Over dat 
andere virus dat in de provincie de kop op blijft steken, wil Theo 
Bovens alleen met een aangetrokken handrem spreken. Voor het eerst in de 
historie besloot een meerderheid van Provinciale Staten half december 
tot een parlementaire enquête. Dat onderzoek richt zich vooral op de 
integriteit van CDA-gedeputeerde Ger Koopmans in verband met diens 
nevenfunctie bij een grindbedrijf. Ook partijgenoot Bovens kreeg er 
flink van langs in het debat over de kwestie.

Enquête

Niet voor het eerst in 2020 werd het college van Gedeputeerde Staten 
verweten dat het ontwijkend antwoordde op kritische vragen over het 
zuiver handelen van provinciebestuurders. „Je mag best weten dat het me 
heeft geraakt. Niet alleen omdat ik volgens sommige partijen mijn rol 
als hoeder van integriteit onvoldoende zou hebben opgepakt. Ook dáár lig 
je wakker van. Maar de pijn zit vooral ook in het beeld dat van Limburg 
wordt neergezet. Er zijn vragen onbeantwoord gebleven en dat levert 
argwaan op.”

     Alleen inspreken van moed volstaat niet meer. Dat hebben we maanden 
gedaan, die boodschap komt niet meer aan. Het gaat er nu om ook 
perspectief te bieden voor een toekomst zonder corona. We hebben met z’n 
allen de plicht om Limburg er beter uit te laten komen. Theo Bovens

Die argwaan moet verdwijnen, vindt ook Bovens. „Daar is onafhankelijk, 
extern onderzoek voor nodig. Dat had ik zelf ook voorgesteld, maar de 
Staten hebben ervoor gekozen een enquête te organiseren en zij 
beslissen. Het is in alle gevallen van belang dat er duidelijkheid komt. 
Alleen daarmee kan de verkeerde beeldvorming over Limburg gecorrigeerd 
worden.” Inhoudelijk wil hij niet meer over de kwestie kwijt, om dat 
onderzoek niet voor de voeten te lopen.

Zwarte Piet

De integriteitsperikelen konden er nog wel bij in het door het 
coronavirus getekende jaar dat ook Limburg op zijn grondvesten deed 
trillen. Doden, zieken, een economisch en sociaal ontwrichte 
maatschappij die toch al kampte met toenemende polarisatie. „Op zich is 
polarisatie geen probleem. Het is prima als mensen verschillende 
meningen hebben en die ook uiten. Wat me wel zorgen baart is dat het 
verkondigen van meningen steeds vaker gepaard gaat met intimidatie. Je 
ziet dat bijvoorbeeld bij de demonstraties in Limburgvoor en tegen 
Zwarte Piet, maar ook in de discussies over de coronamaatregelen en de 
noodzaak daartoe.” De nuance sneuvelt daarbij als eerste, concludeert 
Bovens. „Als je twijfelt over het nut van een mondkapje, word je 
ingedeeld in het kamp van virusontkenners en complotdenkers. Als je 
roept dat je de maatregelen van premier Rutte begrijpt, zit je in het 
kamp van slaafse volgers. Het gevolg is dat het redelijke midden er het 
zwijgen toe doet.”

Solidariteit

Het verschil tussen de eerste en tweede coronagolf is toch al groot, 
signaleert Bovens zeker niet als enige. „De schok was groot, maar je 
proefde ook optimisme. We toonden solidariteit, de samenleving liet zich 
van haar beste kant zien. Op de derde dag stonden we massaal te klappen 
voor de zorg, de vierde dag luidden de kerkklokken en op de zesdedag 
zongen we Alle Menschen werden Brüder uit het raam. In de tweede golf 
zie je een mutatie naar boosheid en polarisatie. Niemand klapt nog voor 
de zorg, de stemming is omgeslagen. Solidariteit is niet verdwenen, er 
zijn heus nog wel mensen die voor elkaar boodschappen doen, maar dat 
wordt niet meer rondverteld.”

Voor de gouverneur reden om te kiezen voor een andere toonzetting van 
nieuwjaarsspeech. Een massaal bezochte receptie in het gouvernement zit 
er dit jaar niet in, maar niet alle tradities worden geschrapt. Vanuit 
een lege zaal zal Bovens Limburg via een live-uitzending toespreken. 
„Alleen inspreken van moed volstaat niet meer. Dat hebben we maanden 
gedaan, die boodschap komt niet meer aan. Het gaat er nu om ook 
perspectief te bieden voor een toekomst zonder corona. We hebben met z’n 
allen de plicht om Limburg er beter uit te laten komen.”

Routines

Een beter Limburg in de breedste zin des woord. ,,Bij steun gaat het 
toch snel om economische steun. Dat is best te begrijpen, maar er is 
meer. Wat heeft corona gedaan met het verenigingsleven waar Limburg 
altijd zo trots op is? Wat betekende het voor het lid van de schutterij 
dat dit jaar nog geen schot heeft kunnen lossen, voor gelovigen die niet 
naar de kerk kunnen, voor de sporter die zijn teamgenoten maanden niet 
meer ziet of spreekt, voor het lid van de harmonie of fanfare die niet 
heeft kunnen repeteren. We zijn niet kunnen samenkomen. Er zijn nieuwe 
routines ontwikkeld. Het is niet realistisch om te denken dat alles 
straks vanzelf weer terugkomt.”

Voor hem, de provincie en lokale overheden is daarbij zeker een rol 
weggelegd, beaamt Bovens. „Maar dit kun je niet van boven regelen. We 
zullen allemaal in actie moeten komen. In wat voor soort Limburg we 
straks wakker worden, hebben mensen zelf in de hand.” Als geschoold 
historicus kent de gouverneur zijn klassiekers. „Om John F. Kennedy te 
parafraseren: vraag niet wat Limburg voor jou kan doen, maar wat jij 
voor Limburg kunt doen”, plukt hij een citaat uit de bijna zestig jaar 
oude inaugurele rede van de Amerikaanse president.

Denktank

Met de in december gestarte campagne #LimburgVerlicht hoopt de provincie 
sociale initiatieven te bevorderen. In lijn met de aanbevelingen van de 
denktank onder leiding van rector magnificus Rianne Letschert van de 
Universiteit Maastricht die zich eerder boog over de vraag hoe Limburg 
na corona verder moet. „Het doel is Limburg beter te maken. Anders leren 
we niet van de crisis.”

Van nabij ziet Theo Bovens hoe zwaar deze periode ook voor ‘zijn’ 31 
burgemeesters is. „ Anders dan een gouverneur hebben zij ook handhavende 
taken. Ik hoef geen boa’s aan te sturen. Die handhaving roept veel meer 
reacties op, ook negatieve. Ze staan veel meer aan de lat, hebben het 
een stuk lastiger. Ik heb ze de afgelopen weken allemaal bezocht en 
besproken. Dat waren heftige gesprekken. Sommigen gaven aan dat ze 
weinig energie meerhebben, dat ze moe zijn of het vak gewoonweg niet 
meer leuk vinden.”

Thuis

Zelf is Bovens tot op heden corona-proof gebleken, maar ook hij kan niet 
wachten tot het virus bezworen is. Zijn echtgenote hoefde de afgelopen 
maanden het secretariaat niet te vragen om af en toe eens een 
weekendje‘zachtjes te plannen’, zodat manlief zijn gezicht wat vaker 
thuis kon laten zien. „Ik eet nu elke dag thuis, ben ook vier kilo 
afgevallen.” Maar de hele provincie afstruinen, bezoeken afleggen, 
mensen spreken vormt voor Bovens wel het meest aantrekkelijke deel van 
zijn functie. „Het bestuurlijk-administratieve vormt nu de hoofdmoot. 
Daarvoor ben ik geen gouverneur geworden. Ik mis vooral het onder de 
mensen komen.”

Het nieuwjaarsprogramma van de provincie Limburg wordt maandag vanaf 
18.00 uur uitgezonden op L1.