[D66] Interview: Rouvvoet (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #860)

Wed Dec 22 12:35:26 CET 2021

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  21 december 2021
Auteur: Pim van den Dool, Rik Wassens
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/12/21/er-zijn-grenzen-aan-wat-de-ggds-kunnen-a4071787

GGD-voorzitter Andre Rouvoet: 'Wat we nu gaan doen, is nog
nooit vertoond'
----------------------------------------------------------

Het boosteroffensief gaat het uiterste vragen van de GGD's. Sneller kan 
niet en niet alles kan tegelijkertijd, zegt GGD GHOR-voorzitter Andre 
Rouvoet.

Het boosteroffensief is een ongekende 'monsteroperatie' die het uiterste 
van de GGD's zal vragen. Niet alles kan tegelijkertijd, waarschuwt GGD 
GHOR-voorzitter Andre Rouvoet in een gesprek met NRC. Het boosteren, het 
vaccineren van kinderen, een eventuele oplopende testvraag vanwege de 
Omikronvariant en 'fijnmazig' vaccineren in achterstandswijken dreigen 
elkaar te gaan kannibaliseren. 'Er zijn grenzen aan wat je kan doen.'

De GGD moet binnen veertig dagen negen miljoen prikken zetten, zegt 
Rouvoet. Half november, memoreert hij, gingen de GGD's er nog vanuit dat 
de boostercampagne zou lopen tot eind mei volgend jaar. Nu moet de 
campagne voor eind januari klaar zijn. Het gaat lukken, denkt Rouvoet. 
'Als ik kijk naar de capaciteit, de locaties en het personeel - het 
echte knelpunt waar voortdurend aan gewerkt moet worden - is mijn 
verwachting dat die aantallen haalbaar zijn.'

U zegt: het personeelstekort is het grote probleem. Waarom lopen 
initiatieven van huisartsen die willen helpen stuk?

'Ik waardeer al het meedenken, zeker van de huisartsen. Heel veel 
huisartsen worden al ingezet. Wij hebben gezegd: zet huisartsen nu in 
voor taken die de GGD's niet goed kunnen doen, zoals het boosteren van 
de niet-mobiele thuiswonende ouderen of de 50-plussers die nog steeds 
geen eerste of tweede prik hebben gehad. De huisarts kent die mensen.

Huisartsen die daarbuiten tijd over hebben, roep ik op om zich zo veel 
mogelijk in te zetten op GGD-locaties. Daar zijn nog steeds mensen nodig 
in hun eigen regio, daar prikken we duizenden mensen per dag. Bij een 
operatie als deze gaat het om massa en snelheid. Prikken in de eigen 
praktijk kan, maar daar lopen ze tegen een paar knelpunten aan zoals de 
vijftien minuten wachttijd. Zolang die geldt, vormt die een obstakel om 
in een kleine praktijk veel mensen te prikken. Een ander knelpunt is dat 
veel huisartsensystemen lang niet allemaal de mogelijkheid bieden om die 
booster te registreren.'

Moet we niet zeggen: de urgentie is zo hoog, we knippen die rode tape 
door?

'Dat is niet aan ons, maar aan de minister. Terecht zegt [demissionair 
minister van Volksgezondheid] De Jonge dat registratie cruciaal is. Je 
wil er ook niet aan denken dat mensen straks boos zijn omdat ze geen 
QR-code kunnen krijgen en wel naar het buitenland willen.'

Het boosteroffensief gaat ten koste van het 'gewone' werk van de GGD's. 
Moeten we het anders organiseren, ook al is het crisis?

'Het domste dat je tijdens een crisis kan doen, is om tafel te gaan en 
kijken of iemand anders het de komende maanden beter kan doen. Als je 
vaart wil maken bij het boosteren, moet je gebruikmaken van de kennis en 
infrastructuur van de GGD's.

'Wat niet kan is en het testen opschalen en de boostercampagne 
versnellen van eind mei naar eind januari en tegelijk blijven inzetten 
op alle reguliere taken en het fijnmazig vaccineren. De kinderen van 
vijf tot en met elf jaar gaan we ook vaccineren, ook in dezelfde 
periode. Er zijn grenzen aan wat je kan doen, het is een uitdaging om 
ervoor te zorgen dat we niet gaan kannibaliseren en de ene noodzakelijk 
actie ten koste gaat van de andere.

We houden er rekening mee dat de testvraag in januari op zal lopen door 
Omikron. We zijn in gesprek met commerciele testpartijen, betrokken bij 
het toegangstesten, en met defensie om te kijken of zij kunnen 
bijspringen als dat nodig is. Wat we ook al zien is dat door die enorme 
druk op de booster het fijnmazig vaccineren in de wijk hier en daar 
wordt afgeschaald, maar lang niet overal. Gelukkig maar, want het blijft 
van belang om die eerste en tweede prik te zetten.'

De druk op de GGD om in korte tijd de boostercampagne tot een goed einde 
te brengen is enorm hoog. Had eerder beginnen niet kunnen schelen?

'Er komen vast momenten om uitgebreid terug te kijken. Ik heb daar 
eigenlijk op dit moment amper ruimte voor. Zo'n vraag - 'we hadden het 
toch kunnen zien aankomen?' - komt heel vaak vanuit een terugblik en 
wordt nooit vooraf gesteld. Dat was bij het testen zo en nu ook bij de 
boostercampagne. Toen wij half oktober onze roadmap voor het laatste 
kwartaal naar de Tweede Kamer stuurden, stond daarin dat wij ons conform 
de afspraken voorbereidden op een mogelijke boostercampagne in 2022. 
Niemand die toen zei: nee, je moet over een maand klaarstaan.'

De Gezondheidsraad zei half september al: anticipeer op een 
boostercampagne.

'De voorbereidingen voor de boostercampagne zijn deze zomer begonnen. Ik 
ga me niet achter het advies van de Gezondheidsraad verschuilen, maar 
uiteindelijk is de operatie erg afhankelijk van de doelgroepen, de 
volgorde en de urgentie die daarin aangegeven wordt. Dus ja, er was veel 
voorbereid, maar we gingen er conform het Gezondheidsraad-advies in 
september ('het is nog niet nodig') vanuit dat de boostercampagne in het 
nieuwe jaar zou plaatsvinden.'

Waarom konden de GGD's een dag na het advies niet starten? Andere landen 
slaagden daar wel in.

'Dat zit 'm deels in de uitnodigingen van het RIVM, die registratie is 
van belang. De toebedeling van de vaccins naar de goede plekken moet op 
orde zijn, je moet je systeem aanpassen op de doelgroepen. Je moet je 
capaciteit verdelen, de verspreiding van de vaccins naar de locaties 
regelen - dat is ook een hele operatie.

Bovendien hadden we te maken met complicatie van de griepprikcampagne. 
Tussen die prik en een coronavaccinatie moeten twee weken zitten van het 
RIVM. Binnen die omstandigheden denk ik dat betrokken partijen - niet 
alleen de GGD's - naar het beste vermogen zo snel mogelijk hebben 
geacteerd. En dan vind ik het een hele prestatie dat wij in plaats van 
begin januari op 18 november de eerste boosterprik hebben gezet.'

Waarom zijn de GGD's zo afhankelijk van de 'gezondheidspolder'?

'De GGD's zijn uitvoerende partijen. Wij bepalen het beleid niet. We 
zijn ook niet verantwoordelijk als het misgaat door het gevolgde beleid. 
Dat zijn de wetenschappers, die het kabinet adviseren waarna het kabinet 
een besluit neemt. Vervolgens moeten wij dat uitvoeren. Ik hou van 
rolvastheid. Ik voel niet de behoefte om de hele zware taak van de 
Gezondheidsraad en de minister over te nemen en commentaar van de 
zijlijn te leveren. Ik ben geen recensent van het beleid, ik ben 
uitvoerder en binnen het beleid en de opdracht die wij krijgen kun je op 
de GGD rekenen. Dat de GGD daar in de samenleving op aan wordt 
gesproken: dat is all in the game. Ik heb de overtuiging dat als je 
terugblikt op wat de GGD's gedaan hebben, wij ons nergens voor hoeven te 
generen.'

Zou het 'boosteren' nog sneller kunnen?

'Ik denk dat we aan de grens zitten, als je kijkt naar alle assistentie 
die we nu krijgen van defensie, het Rode Kruis, van ziekenhuizen, van 
studenten, enzovoort. Prikken kan op zichzelf altijd sneller, maar 
vaccineren is meer dan alleen prikken, die registratie is ook van 
belang.

Je moet je realiseren: wat we nu gaan doen is negen miljoen prikken 
zetten in veertig dagen. Dat is echt nog nooit vertoond. Ik zal in mijn 
handen knijpen als we dat redden. We zetten alles op alles. Maar dan zit 
je wel aan de grenzen van wat kan.

Vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week prikken is allemaal 
denkbaar en het staat de GGD-regio's vrij om de prikcapaciteit naar 
eigen inzicht in te vullen: met extra locaties, een hele grote locatie 
of met ruimere openingstijden - dat laatste heeft bijna iedere regio. 
Als het nodig is en er zijn mensen in de regio beschikbaar, dan kan het 
boosteren zo nodig 24 uur per dag doorgaan. De vraag is of je dan 's 
nachts ook genoeg mensen krijgt om te prikken.'

Het woord 'GGD' komt niet een keer voor in het regeerakkoord. U pleitte 
voor een structurele investering van 600 miljoen euro in de publieke 
gezondheid. In het akkoord staat: 300 miljoen voor 'pandemische 
paraatheid'.

'Ik ben bang dat het nieuwe kabinet zich vooral richt op de volgende 
crisis en de volgende pandemie. Ons pleidooi is fundamenteler en dat 
vind ik nog te weinig doorklinken in het coalitieakkoord. De les van 
deze pandemie is dat we de publieke gezondheid jarenlang hebben 
verwaarloosd door erop te bezuinigen, waardoor we onvoldoende weerbaar 
waren. Daarin moet je investeren, naast pandemische paraatheid. Anders 
heb je bij de volgende gezondheidscrisis wel een crisisorganisatie, maar 
nog steeds heel veel ongezonde Nederlanders en een basisgezondheidszorg 
die net als nu onvoldoende toegerust is. Daarvoor zie ik in het 
regeerakkoord eigenlijk geen oog.'

--------
(c) 2021 Mediahuis