[D66] Groundhog Day: Tekort laboratoriumcapaciteit; VWS negeerde waarschuwing (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #857)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  22 december 2021
Auteur: Charlotte Huisman
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nederland-koopt-te-weinig-capaciteit-in-voor-analyseren-pcr-testen-in-januari-dreigt-tekort~b14ae7cd/


Nederland koopt te weinig capaciteit in voor analyseren
PCR-testen: in januari dreigt tekort
-------------------------------------------------------

De laboratoriumcapaciteit voor coronatesten dreigt in januari te klein 
te worden. Vanwege de opmars van de omikronvariant bereiden GGD's zich 
voor op zo nodig 200 duizend PCR-testen per dag in de teststraten, maar 
de nieuwe aanbesteding van het ministerie van Volksgezondheid voorziet 
slechts in labcapaciteit om er maximaal 100 duizend te analyseren.

Programmadirecteur Jaap Eikelboom van de GGD-koepel GHOR meldde deze 
opschaling van de teststraten dinsdag in een briefing aan de Tweede 
Kamer. Volgens woordvoerder Sander Bruggeling van de Dienst Testen 
(ministerie van Volksgezondheid) wordt nu naarstig gezocht naar opties 
om de analysecapaciteit voor PCR-testen te vergroten. Aanvankelijk was 
het plan dat de GGD's antigeen-sneltesten zouden afnemen als meer dan 
100 duizend testen per dag nodig zijn. Die sneltesten gebruiken de GGD's 
al nauwelijks meer. Ze zijn minder betrouwbaar en bewerkelijker. 
Bovendien zijn veel GGD-medewerkers nu nodig voor de boostercampagne, 
waardoor minder testpersoneel beschikbaar is.

Al voor de nieuwe aanbesteding voor de PCR-testen ingaat, blijkt deze 
dus veel te optimistisch begroot. Nederland blijkt niet voorbereid op de 
slechtst mogelijke scenario's. Maar volgens Bruggeling is Nederland 
zeker niet te optimistisch geweest. 'De omstandigheden zijn gewijzigd 
met de komst van de omikronvariant. Nu moeten we op zoek naar 
alternatieven.'

Op dit moment heeft Nederland nog beschikking over ruim voldoende 
testcapaciteit. Na de crisis in het najaar van 2020, toen de Nederlandse 
coronalabs het werk niet aankonden, sloot minister Hugo de Jonge 
(Volksgezondheid) buiten de Europese aanbestedingsregels om contracten 
met buitenlandse megalabs. Op zijn verzoek bouwden de internationale 
labconsortia Unilabs en Eurofins eind vorig jaar de twee eerste 
Nederlandse megalabs.


Europese aanbesteding

Afgelopen zomer, toen een groot deel van de Nederlanders was 
gevaccineerd, was volgens de Dienst Testen de crisis in de 
testcapaciteit voorbij. Daarom vond het ministerie van Volksgezondheid 
dat de coronatesten Europees aanbesteed moesten worden, volgens de 
regels. Laboratoria konden zich die zomer inschrijven voor 23 regionale 
testgebieden (per GGD) en voor een landelijke rol. Met de capaciteit van 
twee GGD's die zelf hun analysecapaciteit regelen, heeft Nederland dan 
labcapaciteit voor 100 duizend PCR-testen, aldus het ministerie van 
Volksgezondheid.

De bedoeling was dat de gunning van deze aanbesteding in september van 
dit jaar zou ingaan. Maar door een reeks rechtszaken tegen de staat van 
laboratoria die bij de aanbesteding buiten de boot zijn gevallen - 
waarvan er vier deze week dienen in de Haagse rechtbank - is nu de 
verwachting dat dit pas begin 2022 gebeurt. Tot die tijd geldt nog de 
oude situatie met de ruime contracten die de minister in het najaar 2020 
afsloot met de megalaboratoria, plus de medewerking van een dertigtal 
kleinere labs: bij elkaar goed voor zeker 200 duizend testen per dag.


Club van kleinere labs

Als de nieuwe gunning ingaat, gaat het in Utrecht gevestigde megalab van 
Unilabs een groot deel van de testen analyseren, met een club van 
kleinere labs rond het Hengelose LabMicta. Al in de zomer waarschuwde 
Unilabs dat de nieuwe aanbesteding uitging van een te laag aantal testen 
in een pandemie. In de huidige coronagolf nam het aantal door de GGD's 
afgenomen testen in het najaar al geregeld toe tot ver boven de 100 
duizend per dag.

Op vragen hierover aan minister De Jonge antwoordde diens woordvoerder 
dat de GGD's gebruik zouden maken van sneltesten, mocht het maximale 
aantal beschikbare PCR-testen worden overschreden van de nieuwe gunning. 
Maar dit blijkt dus niet mogelijk. Dinsdagmiddag was deze woordvoerder 
niet bereikbaar voor commentaar.

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.