[D66] Amerikaanse onderzoeker noemt Nederlandse basismaatregelen compleet achterhaald (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #845)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   RTL Nieuws
Datum:  9 en 10 december 2021
Auteur: Michiel de Vries
URL:    
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5272790/harde-kritiek-wetenschapper-vs-op-ons-coronabeleid-heeft-hij-een
Ref:    https://twitter.com/jljcolorado/status/1468598989813653507


Professor VS veegt vloer aan met onze basismaatregelen: 'Volledig 
achterhaald'
------------------------------------------------------------------------------
Overheid verspreidt verkeerde informatie

Een Amerikaanse hoogleraar uit harde kritiek op het Nederlandse 
coronabeleid. Het gaat om professor Jose-Luis Jimenez, binnen zijn 
vakgebied een van de meest geciteerde wetenschappers in de wereld. Dat 
in Nederland handen wassen een basismaatregel is, bewijst dat de 
overheid een 'volledig achterhaald begrip' heeft over de overdracht van 
corona, stelt hij. Heeft hij gelijk?

Jimenez is professor in scheikunde en biochemie aan de Universiteit van 
Colorado. Hij heeft zich gespecialiseerd op het gebied van aerosolen en 
is een pleitbezorger van schone lucht om de verspreiding van het 
coronavirus in te dammen.


Mondkapjes en afstand houden niet genoeg

Vorig jaar november waarschuwde hij al: zelfs al draagt iedereen een 
mondkapje en houdt iedereen anderhalve meter afstand, dan nog raken 
mensen in gesloten ruimtes besmet met corona. 'Breek desnoods de 
vensters uit, maar ventileer', is zijn boodschap iedere keer weer.

Als hij een foto onder ogen krijgt van een Zwitsers parlement, waar de 
parlementariers gescheiden worden met ramen van plexiglas, fulmineert 
hij: 'Zwitserland heeft ook niet geleerd dat de belangrijkste manier van 
transmissie via de lucht is en dat plexiglas in deze situaties de 
transmissie juist verhoogt omdat ze de ventilatie belemmeren.'


Handen wassen 'volledig achterhaald'

Dit keer richt hij zijn pijlen dus op Nederland. Met zijn 82.000 volgers 
deelt hij een reeks tweets over wat er mis zou gaan in ons land. 
Aanleiding is een tweet van het ministerie van Volksgezondheid (VWS) dat 
handen wassen de eerste basisregel is om verspreiding van corona te 
beperken. 'Volledig achterhaald', reageert Jimenez. 'Er zijn geen 
bewezen gevallen van oppervlaktetransmissie, en het CDC (het Amerikaanse 
RIVM, red.) vertelt ons al een jaar dat het zeldzaam is.'


Nutteloze communicatie

Het CDC schreef in april dat mensen besmet kunnen raken door contact met 
besmette oppervlakken of voorwerpen, maar dat het risico over het 
algemeen als 'laag' wordt beschouwd. Ook veel wetenschappers komen tot 
die conclusie in een artikel in Nature. De communicatie vanuit de 
overheid hierover is daarom 'nutteloos' en een 'verspilling' van 
aandacht van het publiek. 'Intussen laten we de belangrijkste 
controlemaatregelen links liggen en passen we die niet toe.'

Jimenez vindt dat de belangrijkste boodschap moet zijn dat we onszelf 
moeten beschermen tegen verspreiding via de lucht, daarbij verwijzend 
naar een studie waar hij aan meewerkte. Volgens hem is deze kennis 
inmiddels ook doorgedrongen bij de Wereldgezondheidsorganisatie WHO, 
maar gaan landen toch door met het delen van de 'verkeerde informatie'.


'Ik proef frustratie'

Charifa Zemouri, Nederlandse expert infectieziekten en volksgezondheid, 
vindt dat Jimenez wat harde woorden gebruikt. 'Wat ik bij hem proef, en 
daar betrap ik mijzelf ook weleens op, is frustratie. Waarom gaan we 
niet mee met de wetenschappelijke consensus? Dan ga je soms wat 
zwaardere woorden gebruiken.'

Veldepidemioloog en microbioloog Amrish Baidjoe snapt die frustratie 
wel. 'Ik ben ook weleens gefrustreerd, om eerlijk te zijn', lacht 
Baidjoe. 'Het hangt af van de week.'


'Verspreiding aerosolen met stip bovenaan'

De boosheid bij Jimenez is in dit geval zeer terecht, vindt de 
epidemioloog. 'De verspreiding via aerosolen staat echt met stip 
bovenaan. Toch zie je dit niet of nauwelijks terug in de 
overheidscommunicatie, zoals in tweets van VWS.

'Het gros van de corona-infecties waar bron- en contactonderzoek op is 
toegepast, leek een sterk verband te houden met verspreiding via de 
lucht en dus ook aerosolen. Ik heb zeer weinig onderzoeken gevonden over 
verspreiding via oppervlaktencontact. Je moet frisse lucht echt op 1 
zetten. Daar moet de overheidscommunicatie zich op richten.' Handen 
wassen is altijd goed om te onderstrepen. 'Maar als je een ranglijst 
maakt van effectieve maatregelen, moet je het onderaan zetten.'


'Het was een aanname'

Waar komt dan dat idee van handen wassen eigenlijk vandaan? Baidjoe legt 
uit: handen wassen is, als je kijkt naar hoofdroutes van verspreiding 
van de meeste infectieziektes, een van de belangrijkste manieren om 
transmissie tegen te gaan. Denk aan de verspreiding van buikgriep. 'Dat 
was daarom ook de aanname in het begin van deze pandemie, dat corona 
verspreid zou worden via oppervlaktes. Maar inmiddels is gebleken dat 
dit virus zich met name heel goed verspreidt via de lucht en dus ook via 
aerosolen. Dat is nog niet bij iedereen doorgedrongen, ook niet bij Mark 
Rutte.'

Charifa Zemouri heeft zelf ook onderzoek gedaan naar de verspreiding van 
ziekten via aerosolen, zeer kleine waterdruppels via de lucht. Zij is 
wat minder stellig: 'Het is niet zwart-wit, het is niet 'handen wassen 
versus ventileren'. Alle kleine beetjes bij elkaar helpen.'


Luchtkwaliteit belangrijkste factor

In haar eigen gepubliceerde studie, vorig jaar juli, concludeerde ze ook 
dat luchtkwaliteit de belangrijkste factor is in het verlagen van risico 
op overdracht van het virus. 'Maar andere maatregelen helpen ook.'

Dat ventilatie niet op nummer 1 staat in de basismaatregelen, daar 
moeten we volgens Zemouri niet te veel achter zoeken. Het is volgens 
haar geen lijst van hoge naar lage prioriteit. Alle maatregelen samen 
helpen beter dan een maatregel los van elkaar.


Mondneusmaskers

Volgens Baidjoe is het wel een prioriteitenlijst. 'Als ventilatie niet 
op 1 staat, als je het niet consistent noemt, dan weten mensen ook niet 
dat het belangrijk is en wat het betekent. Een raampje openzetten? De 
boodschap zou moeten zijn dat je moet voorkomen dat je elkaars lucht 
inademt. Dat kun je in sommige gevallen ook met mondneusmaskers 
bereiken. Nu 'hangt ventilatie er een beetje bij', zegt Baidjoe. 'Maar 
er gebeurt verder niks mee. Mondneusmaskers, daar horen we zeer weinig 
over qua goed gebruik, terwijl we weten dat ze wel een rol spelen in het 
tegenhouden van het virus, zeker in drukke ruimtes.'

In de serie tweets vraagt Jimenez zichzelf af waarom overheden doorgaan 
met 'verouderde berichten'. De hoogleraar doet een poging om te komen 
tot een antwoord: dat als je toegeeft dat verspreiding via de lucht 
gaat, instellingen, overheden en bedrijven iets moeten doen. Als je 
volhoudt dat het voornamelijk via oppervlaktes gaat, of via grote 
druppels die mensen uithoesten, dan ligt de verantwoordelijkheid bij het 
individu.

Ondanks de toon gaat Zemouri wel mee in zijn pleidooi dat er meer 
aandacht mag komen voor ventilatie. 'Waar hij een punt in heeft, 
waarschijnlijk, dat we in Nederland te veel bezig zijn met handhygiene - 
denk ook aan de woorden van premier Mark Rutte die telkens zegt 'was je 
handen kapot' - terwijl veel terrein valt te winnen in het verbeteren 
van de luchtkwaliteit.'


Feestdagen

Amrish Baidjoe maakt zich intussen zorgen over de naderende feestdagen. 
'We zouden ons moeten afvragen: hoe doe je dat zo veilig mogelijk? 
Mensen zullen dicht bij elkaar gaan zitten. Daarom moet je ventilatie 
noemen. Om mensen er bewust van te maken dat het risico op verspreiding 
groter is.'

Als mensen er dan toch voor kiezen om de ramen dicht te houden, kunnen 
ze wel de sociale bubbels klein maken en sneltesten doen. 'Je zou ook de 
communicatie kunnen aanpassen aan het moment, in dit geval kerst. 
Customized messages. Ik ga daar ook maar eens een draadje op Twitter 
over schrijven.'


Viroloog Van Ranst: 'CO2-meter in iedere ruimte'

In steeds meer landen wordt ventilatie als belangrijkste maatregel 
beschouwd. Marc van Ranst, de bekendste viroloog van Belgie, noemt goede 
ventilatie van cruciaal belang. Hij pleit voor CO2-meters op 'alle 
plekken waar mensen samenkomen'. 'Eigenlijk zou elke leraar uitgerust 
moeten zijn met een CO2-meter', zei hij in augustus vorig jaar.

--------
(c) 2021 RTL Nieuws