[D66] Column: Klimaat tot een soort geloof verklaren maakt compromissen sluiten nog moeilijker

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Hier heb ook ik mee van doen. Ik heb bezwaar gemaakt maar de 
woningbouwvereniging Stadgenoot verschuilt zich thans achter de 
regering]


Bron:   Volkskrant
Datum:  5 augustus 2021
Auteur: Mirjam Janssen
URL:    
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/klimaat-tot-een-soort-geloof-verklaren-maakt-compromissen-sluiten-nog-moeilijker~bb2d7df8/


Klimaat tot een soort geloof verklaren maakt compromissen sluiten
nog moeilijker
-----------------------------------------------------------------

Daar stond Frans Timmermans en hij kon niet anders. De armen gespreid, 
sprekend in een parabel, verwijzend naar de toekomstige generaties 
presenteerde de eurocommissaris zijn Green Deal. In de Volkskrant kreeg 
hij steun en er volgden zelfs pleidooien om het klimaat als religieus 
element op te nemen in de politiek.

Afgelopen zaterdag was het weer raak: toen prees de Franse politicoloog 
Catherine Fieschi in een interview klimaatbeleid aan als ideologisch 
wapen tegen het populisme. Fijn voor Timmermans, die een bijbel van 12 
duizend pagina's heeft geschreven waar 27 landen nu twee jaar over gaan 
steggelen.

Ik weet hoe het verdergaat. Als bewoner van een wijk die snel van het 
gas af moet, maak ik al een paar jaar mee hoe grootse ideeen vastlopen 
in het mulle zand van de realiteit. Dat is een bekend verschijnsel 
natuurlijk, maar misschien kunnen de transitiedeskundigen er toch iets 
van leren.

In het begin waren er rommelige buurtbijeenkomsten waar de beslissing om 
van het gas te gaan werd gepresenteerd als een soort natuurwet. De 
huizen moesten worden klaargemaakt voor de toekomst, maar onduidelijk 
was wat er kon, mocht en moest. In de marge van de bijeenkomsten liepen 
Jacobse-en-Van-Es-achtige mannetjes rond, die je wilden adviseren. Voor 
een paar honderd euro kwamen ze bij je thuis langs voor een advies op 
maat, dat ze ook wel wilden uitvoeren.

Niemand wist of ze werkten volgens instructies van de gemeente of er 
zelf wat bijbeunden. In ieder geval gebeurde er weinig. De verbouwing 
van een gemiddeld rijtjeshuis bleek in de tienduizenden euro's te lopen 
en kon uitkomen op een ton, zo gaf de gemeente zelf toe. Daarop brak een 
nieuw stadium aan: de gemeente ging ons 'ontzorgen'. Voor 2.000 euro per 
huis werden we aangesloten op een warmtenet, werd de verbouwing volledig 
uitgevoerd en kregen we een pannenset cadeau. Daarvoor was alleen nog 
subsidie van het Rijk nodig - maar die kwam er niet. Bovendien voelden 
veel bewoners niet voor een warmtenet omdat dat op biomassa gaat 
draaien.

Inmiddels zitten we in een volgende fase. De gemeente organiseert nu 
praatrondes waarin de bewoners mogen vertellen hoe zij het willen. 
Eigenlijk is die plotselinge inspraak een gotspe, want het gasbeleid is 
nooit aan de kiezers voorgelegd, maar kennelijk is de wanhoop groot.

Laatst suggereerde Maarten van Poelgeest, de landelijke projectleider, 
dat huizenbezitters desnoods gedwongen van het gas af moeten. Een 
hilarisch standpunt, want een overheid die wil dwingen moet dan wel 
weten welke kant uit. Met dat van-het-gas-afbeleid wordt het niks meer.

Maar we zullen nog even doorstrompelen tot Rutte een formulering heeft 
gevonden om het gezichtsverlies van de verantwoordelijken te beperken.

Sinds de presentatie van de Green Deal gaat het vooral over dreigende 
energie-­armoede: de kosten van de transitie zouden te veel op de minder 
draagkrachtigen worden afgewenteld. Een urgenter bezwaar lijkt me in 
Nederland voorlopig het gebrek aan geloofwaardigheid. Niet alleen het 
gasbeleid is mislukt, ook de aanleg van windmolenparken loopt nu door 
juridische fouten vertraging op. En als onze bestuurders dit soort zaken 
al niet kunnen regelen, hoe aannemelijk is het dan dat ze de temperatuur 
op aarde tot op de graad nauwkeurig kunnen beinvloeden?

Hoe hoogdravender het beleid, des te pijnlijker het verschil met de 
werkelijkheid. Maak van het klimaat niet ook nog eens een nieuwe 
religie. Dan komt er een web aan zingevingspretenties en symboliek bij.

Het klimaatbeleid moet rationeel en pragmatisch zijn. Met politici die 
doen wat hun taak is: opkomen voor belangen en tegengestelde belangen 
proberen te verzoenen. En alternatieven zoeken als een ideale oplossing 
niet mogelijk is. Klimaat tot een soort geloof verklaren betekent dat 
het nog moeilijker wordt compromissen te sluiten.

Het gaat er immers niet alleen om dat we 2050 halen met een lagere 
temperatuur, maar ook dat de samenleving sociaal en politiek bij elkaar 
blijft. Dat betekent wheelen en dealen, en dat kan niet als een religie 
tot de ware wordt uitgeroepen.

Bij ons in de buurt weten we daar inmiddels alles van.

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.