[D66] 'Opschalen'' aantal prikken door RIVM/VWS (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #656)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  29 april 2021
Auteur: Wouter van LoonMerel WiersmaJuliet Boogaard
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/04/29/huisartsen-houden-vaccins-over-a4041893


Huisartsen houden vaccins over
------------------------------

Lagere opkomst De chaos rond AstraZeneca temperde de vaccinatie-opkomst, 
merken huisartsen. Het RIVM telt de niet-gezette prikken wel mee.

5.265.860 prikken zijn er tot woensdag gezet, staat op het 
coronadashboard van de Rijksoverheid. Maar hoe zeker is dat cijfer? Het 
RIVM meldde donderdag een 'rekenfout': er zijn 220.000 prikken te veel 
geteld. Maar er zijn nog minder vaccins gezet: de Landelijke Huisartsen 
Vereniging (LHV) en diverse huisartsen stellen tegen NRC dat er na de 
prikstop met AstraZeneca minder is geprikt dan waar het RIVM van 
uitgaat. Terwijl het RIVM zich baseert op het aantal geleverde vaccins, 
valt de opkomst bij huisartsen lager uit.

Het is onduidelijk hoeveel AstraZeneca er bij huisartsen op de plank 
bleef liggen en wel door het RIVM wordt meegeteld. Huisartsen die 
vaccineerden na de prikstop van 2 april houden soms de helft van hun 
vaccins over, blijkt uit gesprekken die NRC met huisartsen voerde. 
Anderen prikten wel hun hele voorraad op. De LHV bevestigt het 
wisselende beeld, hoewel de organisatie geen exacte cijfers heeft. Het 
RIVM claimt dat huisartsen sinds 2 april, waarna alleen nog 
zestigplussers AstraZeneca krijgen, zo'n 650.000 prikken zetten.

De versoepelingen van afgelopen week, waaronder de heropening van de 
terrassen, zijn mede gebaseerd op het aantal gezette vaccins, die een 
daling in het aantal IC-opnames moeten veroorzaken. In sommige regio's 
zijn volgens de LHV 'beduidend minder' zestigers gevaccineerd dan nu 
wordt aangenomen. Dat is een risicogroep die relatief vaak op de IC 
belandt. Het gaat onder meer om de regio Rotterdam Rijnmond en de 
noordelijke provincies, waar de vaccinatie met AstraZeneca net was 
begonnen toen de commotie over de bijwerkingen van het vaccin begon.


Twijfelende patienten

Huisarts Paul de Jong uit Amsterdam bestelde 220 vaccins, maar zette 
honderd prikken. Hij gaf er twintig weg aan andere huisartsen en bewaart 
de overige honderd voor de tweede ronde. Huisartsen met wel een hoge 
opkomst staken 'extreem veel moeite en energie' in het overtuigen, zegt 
huisarts Remon Hendriksen uit Best. Hij zag donderdag een opkomst van 90 
tot 95 procent op zijn vaccinatiedag. 'Ik heb al mijn patienten een 
persoonlijke brief gestuurd en veel met twijfelaars gesproken.' Huisarts 
Tjitte Verbeek van Buuren uit Groningen beaamt dat: 'Er is veel contact 
nodig geweest. En een beetje noordelijke nuchterheid.'

Het Outbreak Management Team had afgelopen week al stevige kritiek op de 
registraties van de vaccins. Een deel van de prikken wordt niet 
geregistreerd, maar berekend, vanwege gebreken in de systemen. Elk gezet 
vaccin wordt door de prikkende instantie in het eigen systeem gezet. Die 
informatie moet worden doorgestuurd naar het RIVM. De gegevens in het 
systeem van de GGD worden automatisch aan het RIVM doorgegeven. De 
huisartsen en instellingen moeten dit handmatig doen. Dat levert volgens 
het RIVM rapportageachterstanden op. Het OMT claimt dat dit de 
monitoring en het bijsturen van het vaccinatieprogramma bemoeilijkt.

Om toch zicht te houden op hoeveel prikken er worden gezet, maakt het 
RIVM een berekening op basis van de leveringen. Er wordt rekening 
gehouden met 1 procent spillage, restjes vaccin die niet gebruikt kunnen 
worden omdat ze bijvoorbeeld niet meer uit de flacon te halen zijn. De 
andere 99 procent wordt in een bepaalde tijd gezet, stelt het RIVM. Bij 
AstraZeneca gaat het om veertien dagen.

Vlak na de prikstop zegden veel mensen hun afspraak af of kwamen niet 
opdagen. Het ministerie besloot daarop even geen schattingen te maken 
van hoeveel AstraZeneca-vaccins er gezet werden. Op 13 april werd dat 
weer opgepakt: demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, 
CDA) schreef in een Kamerbrief dat uit overleg met de LHV bleek dat 
huisartsen meer moeite hadden om alle prikken te zetten, maar dat dat 
uiteindelijk wel lukte. Voldoende reden, vond De Jonge, om het schatten 
te hervatten.


Weggegooide vaccins

De LHV stelt tegen NRC dat sinds de prikstop begin april minder prikken 
worden gezet dan waar in de rekensom rekening mee wordt gehouden. Soms 
wordt meer weggegooid omdat prikken waren klaargemaakt voor mensen die 
niet kwamen opdagen. Dat overkwam huisarts Marco Blanker die op een 
praktijk in Zwolle vaccineerde. Hij moest ruim vijftig vaccins 
weggooien. Ook hebben sommige huisartsen onaangebroken flacons in de 
koelkast liggen waarvan het RIVM uitgaat dat die al gebruikt zijn. Zo 
heeft Lamiek Westerhof, huisarts in Drenthe, er 180 over en 330 geprikt.

Eerder mochten huisartsen de restjes aan mensen jonger dan zestig met 
een medische indicatie geven. Maar omdat De Jonge besloot dat alleen 
zestigplussers het vaccin mochten krijgen, moesten huisartsen uitwijken 
naar ouderen. Die zijn regelmatig ook aan de beurt om te worden 
gevaccineerd met Pfizer bij de GGD. Afgelopen vrijdag berichtte 
artsenfederatie KNMG dat het prikken van zestigminners met een medische 
indicatie toch mocht, mits zij daar zelf toestemming voor geven.

Westerhof moest eerst zestig patienten jonger dan zestig afbellen. 
Vervolgens nodigde ze nieuwe patienten uit van 65 en 66 jaar. Maar 
daarvan belden er veel af toen ze ook naar de GGD konden voor Pfizer.

De honderdtachtig vaccins die Westerhof daarom nog in de koelkast heeft 
liggen worden meegeteld, bevestigt het RIVM. 'Het enige getal dat wij 
kunnen gebruiken is het aantal vaccins dat is geleverd', stelt een 
woordvoerder. Veel huisartsen zouden hun gezette prikken nog niet hebben 
doorgegeven.

Huisartsen zeggen zich daar niet in te herkennen. Zoals Tjitte Verbeek 
van Buuren uit Groningen: 'We zijn gevraagd vaccinaties binnen een dag 
te registreren, naar mijn weten doen de meeste huisartsen dat ook. Ik 
kan me voorstellen dat een huisarts na een hele dag vaccineren er 
misschien een dag mee wacht, maar langer niet.' Huisarts Remon 
Hendriksen uit Best zegt 'onmiddellijk te registreren'. Hetzelfde geldt 
voor Rob Schonck, huisarts in Velden: 'Het is snel gedaan, met een 
barcode op het formulier van de patient, we hebben dus geen stapels 
papieren om door te spitten.' Shakib Sana, huisarts in Rotterdam, stelt 
voor dat een medewerker van het RIVM 'langskomt om te kijken hoe snel 
het gaat'.

--------
(c) 2021 Mediahuis