[D66] Versoepelmanie: Ziekenhuizen stellen hart- en kankeroperaties uit - 50 bedden verwijderd van 'Code Zwart' (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #626)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  11 april 2021
Auteur: Niels Waarlo
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/ziekenhuizen-stellen-noodgedwongen-hart-en-kankeroperaties-uit-door-volstromende-ic-s~bc0a9b33f/


Ziekenhuizen stellen noodgedwongen hart- en kankeroperaties uit
door volstromende ic's
---------------------------------------------------------------
Door het stijgende aantal coronapatienten op de intensive care zien 
ziekenhuizen zich gedwongen om de reguliere zorg steeds verder af te 
schalen. Een deel stelt inmiddels ook hart- en kankeroperaties uit.

Dit blijkt uit een rondgang langs ziekenhuizen en ic-hoofden. Er liggen 
nu bijna achthonderd coronapatienten op de ic, het hoogste aantal sinds 
de eerste golf. Daar komen de honderden reguliere ic-patienten bij. 
Vrijdag besloot het Landelijk Netwerk Acute Zorg het totale aantal 
IC-bedden verder te willen opschalen, van 1.450 naar 1.550 bedden.

Dat gaat ten koste van de andere zorg. Tot nu toe stelden ziekenhuizen 
vooral operaties uit voor problemen die geen acuut gezondheidsgevaar 
vormen voor de patient, zoals knie- en heupoperaties. Vervelend genoeg, 
zegt Diederik Gommers, ic-arts en voorman van de Nederlandse Vereniging 
voor Intensive Care. Maanden langer door moeten met een slechte heup 
betekent maanden langer leven met pijn.

'Maar van operaties die je eigenlijk niet langer dan zes weken kunt 
uitstellen, zoals openhartoperaties of sommige kankerbehandelingen, 
hadden we gezegd: die willen we niet afschalen', zegt hij. 'We zitten nu 
op het punt dat we dat niet meer kunnen waarmaken.'


Klasse-3-zorg

Onder meer het Radboudumc in Nijmegen schaalt deze zogeheten 
klasse-3-zorg al noodgedwongen af. 'De operationele teams kijken elke 
ochtend wat er wel kan, of er ruimte is op de ic voor een geopereerde', 
aldus een woordvoerder. 'Maar ze moeten ook kijken naar wat er niet 
kan.'

In UMC Amsterdam is de situatie vergelijkbaar, zegt Armand Girbes, hoofd 
van de intensive care. Operaties worden uitgesteld, ic-verpleegkundigen 
moeten hun aandacht over steeds meer patienten verdelen. 'We gaan elke 
keer weer een stapje verder, terwijl je eigenlijk denkt: dat kan niet.'

De kern van het probleem is niet het beschikbare aantal bedden voor de 
ic's. Ook beademings- en monitoringsapparatuur is ruim voorhanden, zegt 
Diederik Gommers. Er is simpelweg een gebrek aan personeel.


Ziekteverzuim

Dat heeft onder meer te maken met het hoge ziekteverzuim. Een deel van 
de zorgmedewerkers is uitgevallen doordat ze zelf covid-19 hebben 
opgelopen en daar nog niet van zijn hersteld.

Maar er is ook veel sprake van oververmoeidheid en psychische problemen, 
klinkt het uit de ziekenhuizen. Artsen moeten meer patienten 
tegelijkertijd behandelen dan gebruikelijk en verpleegkundigen die 
normaal op plekken staan waar ze zelden mensen zien sterven, worden op 
de ic gezet. 'De rek is eruit', zegt Gommers. 'In sommige ziekenhuizen 
ligt het verzuim boven de 10 procent.'

'Er zijn verpleegkundigen die sinds de zomervakantie nog maar een paar 
dagen vrij zijn geweest. Of die de afgelopen weken extreem veel 
nachtdiensten draaiden', schetst Peter de Jager, ic-hoofd van het Jeroen 
Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. Ook hier wordt de klasse-3-zorg inmiddels 
afgeschaald.

De sfeer tussen de collega's is verder goed, benadrukt hij. 'Maar het is 
een uitputtingsslag aan het worden. Wanneer komt het einde nou in 
zicht?'


Professionele hulp

Hier wreekt zich het emotionele gewicht van werken op de ic's, onder 
hogere druk dan normaal. Medewerkers slapen slecht en kunnen zich slecht 
concentreren, hoort Girbes van UMC Amsterdam. De universiteit schakelde 
vanaf het begin professionele hulp in, vertelt hij, onder wie een 
psycholoog die nabestaanden bijstond na de MH17-ramp. 'Die weet van 
wanten met trauma-opvang. Maar het heeft niet kunnen voorkomen dat er 
mensen zijn uitgevallen.'

Daar komt bij dat er binnen de ziekenhuizen onrust is omdat nog maar een 
klein deel van het zorgpersoneel is ingeent, zegt een onder meer de 
woordvoerder van ziekenhuis Bernhoven in Uden.

Dit weekend publiceerden de zorgorganisaties een oproep aan het kabinet 
om een groter deel van de beschikbare vaccins beschikbaar voor het 
zorgpersoneel te gebruiken. Volgens de oproep is 17 procent van de 
zorgmedewerkers die directe patientenzorg bieden in de ziekenhuizen 
gevaccineerd.

Het personeel op de ic's en de verpleegafdelingen met covidpatienten 
hebben veelal wel een prik gehad. 'Maar de cardioloog die wordt 
opgeroepen om reanimatie te doen, kan ook in contact komen met een 
covidpatient', zegt de woordvoerder van Bernhoven. 'We moeten steeds aan 
iedereen uitleggen wie er wanneer aan de beurt is. Dat komt er dus nog 
eens bij: hoe houden we het personeel bij elkaar om de klus te klaren?' 
Zaterdagavond werd bekend dat het kabinet versneld 35 duizend 
Janssen-vaccins vrijmaakt voor het ziekenhuispersoneel.


Code zwart

Het is nu echt zaak dat het aantal ic-patienten gaat dalen, zegt 
Diederik Gommers. Hij denkt dat 1.600 bedden het absolute maximum is. 
'Die 1.550 waar we nu heen moeten, komt daar gevaarlijk in de buurt.' 
Als er toch meer bedden nodig blijken, dreigt volgens hem code zwart; 
een gebrek aan ic-bedden. Dan moeten er harde keuzes worden gemaakt over 
voor wie wel en voor wie geen plek is op de ic.

Toch wil hij benadrukken hoe belangrijk hij perspectief voor de rest van 
de samenleving vindt. De experimenten met sneltesten om te kijken of je 
daarmee veilig activiteiten kunt organiseren, juicht hij bijvoorbeeld 
van harte toe. 'Zolang het maar niet leidt tot een toename aan 
besmettingen. Mensen moeten niet het idee krijgen dat het nu allemaal 
goed gaat. Binnen de muren van de ziekenhuizen hebben we het nog nooit 
zo zwaar gehad.'

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.