[D66] Huisarts verdeelt vaccins noodgedwongen onder kennissen (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #624)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  10 april 2021
Auteur: Sander van Mersbergen
URL:    
https://www.ad.nl/binnenland/huisarts-verdeelt-vaccins-noodgedwongen-onder-kennissen-zo-zonde-zo-inefficient~a979059c9/


Huisarts verdeelt vaccins noodgedwongen onder kennissen:
'Zo zonde, zo inefficient'
--------------------------------------------------------

De vaccinatiecampagne in Rotterdam leidt tot bizarre taferelen. 
Huisartsen moeten de boer op met vaccins die dreigen over te schieten, 
en verdelen die soms binnen hun netwerk. De mensen voor wie de vaccins 
bedoeld zijn, blijven na alle onrust rond het AstraZeneca-vaccin thuis. 
De Landelijke Huisartsen Vereniging eist ingrijpen van het kabinet. 
'Voor huisartsen is het amper nog te doen.'

Op het moment dat we de Rotterdamse huisarts Matthijs van der Poel 
bellen zit hij met zijn vrouw en praktijkmanager Yolande Pleune in de 
auto. Op zijn schoot staat een koelbox met daarin de twee laatste 
vaccins die hij tot zijn beschikking heeft. Het is zaterdagmiddag, 12.30 
uur, en het duo is onderweg naar ouders van kennissen, om te zorgen dat 
er geen prikken worden verspild. Gisteren kwam een andere kennis 
helemaal uit Limburg om een overgebleven prik op te halen.

De vaccins zijn over, omdat de mensen voor wie ze bestemd waren niet 
zijn komen opdagen. Na alle onrust rond het AstraZeneca-vaccin 
vertrouwen ze het niet meer. Vanuit zijn auto vertelt Van der Poel in 
welke chaos het vaccinatieproces in zijn werkgebied (Rotterdam-west) is 
ontaard. 'We zijn nu de hele week bezig, en onze assistenten ook, om 
negentig patienten te prikken. Het is zo zonde, zo inefficient.'


Erg schaars

Om te begrijpen wat er aan de hand is: eerst een beetje achtergrond. 
Huisartsen zijn door het kabinet aangewezen om bepaalde doelgroepen te 
vaccineren. Het gaat onder meer om mensen tussen 60 en 64 jaar, en 
mensen onder de 60 met bijvoorbeeld morbide obesitas en het syndroom van 
Down. Daartoe worden ze bevoorraad met het AstraZeneca-vaccin. Omdat de 
voorraad daarvan erg schaars is, gaat de verdeling per regio. Eerst 
Zeeland, daarna Brabant, enzovoort. Ook wordt de ronde door Nederland 
twee keer gemaakt: eerst zijn mensen van 63 en 64 aan de beurt, bij de 
tweede ronde mensen van 60, 61 en 62.

Sowieso al een behoorlijke puzzel, en die werd er de afgelopen week niet 
makkelijker op toen het kabinet, na zorgen over bijwerkingen, besloot 
dat AstraZeneca niet meer aan 60-minners wordt toegediend. De 
bekendmaking van dat besluit viel precies in de week dat de Rotterdamse 
regio begon met prikken.

De gevolgen zijn groot, vertelt Van der Poel. Niet alleen moesten 
afspraken met 60-minners met Down of obesitas worden gecanceld, ook 
kreeg de vaccinatiebereidheid onder 60-plussers een grote knauw. 'Van de 
mensen die nu eigenlijk aan de beurt waren, de mensen van 63 en 64 jaar 
oud, is ongeveer 35 procent geweest. Ze hebben te veel twijfels.'


Wiedeweerga

Om niet een enorme lading vaccins weg te hoeven gooien, besloot Van der 
Poel als de wiedeweerga zoveel mogelijk andere 60-plussers te 
mobiliseren. Mensen uit zijn praktijk, en na verloop ook van tijd ook 
maar mensen uit zijn netwerk. 'We zijn maandag begonnen, en rijden nu 
dus nog rond. Dat voelt echt niet goed. Je wilt de mensen beschermen die 
een vaccin nodig hebben, omdat corona erg gevaarlijk voor hen is. Maar 
die komen nu niet naar de praktijk.'

Het is een beeld dat in veel Rotterdamse praktijken zichtbaar is. Ook 
Martine Uil, huisarts in de wijk Charlois, heeft tot haar frustratie een 
enorme krachttoer moeten uithalen om haar vaccins aan de man te brengen. 
Toch heeft ze er nog steeds 110 in de koelkast liggen. 'Van de 345 
mensen die we oorspronkelijk benaderd hebben, kwamen er 120 opdagen. 
Daarna hebben we nog 390 mensen gebeld, daarvan kwamen er 102. Nu ben ik 
op zoek naar ouderen die niet naar de GGD zijn gegaan voor hun prik, 
omdat ze niet mobiel genoeg zijn, bijvoorbeeld. Maar zo groot is die 
groep niet.'

Henk Hoogervorst, voorzitter van de Rotterdamse kring van de Landelijke 
Huisartsen Vereniging. 'Vaccineren is onze weg uit de misere, maar door 
het zwabberbeleid van de overheid is dit nu de situatie, en dat is 
ontzettend slecht. Als huisartsen kunnen we nauwelijks nog afspraken 
maken met onze patienten, er zijn continu onzekerheden. Logistiek is het 
bijna ondoenlijk. Er wordt echt heel veel gevraagd: van patienten, maar 
ook van huisartsen.'

Zowel Hoogervorst als Van der Poel constateren dat de problemen extra 
groot zijn in de klassieke achterstandswijken. Van der Poel: 'Mensen met 
een andere culturele achtergrond halen hun informatie op andere plekken, 
bijvoorbeeld uit buitenlandse media waar de verhalen over de 
bijwerkingen erg zwaar worden aangezet. De invloed van de familie is 
vaak ook erg groot.'


Schrijnend

Het schrijnende, zegt de huisarts, is dat juist deze populatie veel te 
vrezen heeft bij een coronabesmetting. 'De acht doden in mijn praktijk 
vielen allemaal in allochtone gezinnen. Maar daar is de angst voor de 
prik nu het grootst. Een collega van mij heeft uitgerekend dat het feit 
dat de vaccinatiegraad bij deze groep nu zo laag is, op den duur vele 
tientallen extra sterfgevallen kan opleveren. En dat allemaal door een 
extreem uitzonderlijke bijwerking die in theorie misschien een halve 
Rotterdammer het leven zou kosten.'

Hoogervorst zelf had in zijn praktijk in Hellevoetsluis een opkomst van 
ongeveer 80 procent. 'Ook vanuit Drenthe hoor je dat mensen in landelijk 
gebied toch eerder iets aannemen van de huisarts, ook daar is de 
vaccinatiegraad hoog. Maar het blijft ook voor ons lastig om mensen met 
vragen te helpen. Wat moet je zeggen tegen mensen die echt geen 
AstraZeneca willen? Kunnen zij later een ander vaccin krijgen? Wij weten 
het ook niet. Alle huisartsen willen hun steentje bijdragen, echt waar. 
Maar de uitvoering is nu wel heel complex.'

Een woordvoerder van de Landelijke Huisartsen Vereniging zegt dat de 
geluiden uit Rotterdam bekend zijn, en dat die gedeeld worden met het 
ministerie van Volksgezondheid. 'Er is te veel verwarring, voor 
huisartsen is het amper nog te doen. Bij het ministerie ligt nu een hele 
zware verantwoordelijkheid. Er moet echt snel meer duidelijkheid komen, 
patienten en huisartsen moeten perspectief krijgen. De 
informatievoorziening moet ook beter. De angst die er nu bij mensen is 
moet weggenomen worden.'

Je moet mensen echt duidelijk maken, vindt huisarts Uil, dat het risico 
van niet-vaccineren echt veel groter is dan die van de bijwerkingen die 
het AstraZeneca-vaccin in zeldzame gevallen oplevert. 'Het wordt nu 
gewoon niet goed genoeg uitgelegd. De voordelen van vaccins zijn veel 
groter dan de nadelen, maar dat is niet wat deze mensen nu denken.'


Nieuw plan

Woordvoerders van VWS en het RIVM verklaarden eerder aan deze krant dat 
er dinsdag een nieuw plan moet liggen, waarin staat hoe de 
AstraZeneca-prikstop voor 60-minners wordt verwerkt in de 
vaccinatiestrategie, zonder dat dat tot vertraging leidt. Dinsdag is er 
ook een LHV-ledenraad, vertelt Hoogervorst. 'De nieuwe strategie staat 
dan ook op de agenda. Er waren al veel huisartsen die sceptisch waren 
over onze rol in de vaccinatiecampagne, en dat zal nu niet minder zijn, 
verwacht ik.'

Onder de leus '#nooittelaatvooreenbeterplan' pleit huisarts Uil ervoor 
om het over een compleet andere boeg te gooien. 'We zijn nu als 
huisartsen een vertragende factor. Dit werkt gewoon niet.' Als het aan 
haar ligt worden alle vaccins in de toekomst door de GGD toegediend. 
Huisartsen kunnen dan wel helpen, maar zijn niet meer verantwoordelijk 
voor de organisatie. 'Zij hebben de logistiek, wij hebben dokters.'

'Ik zou het toejuichen', zegt Van der Poel. 'En ik kom meteen mee helpen 
prikken.' Kijk mij nou toch bezig, hoor je hem haast verzuchten: heel de 
achterbak vol materiaal, onderweg naar de schoonvader van vrienden, die 
bovendien niet eens bij zijn praktijk ingeschreven staat. 'Dat kan toch 
nooit de bedoeling zijn?'

--------
(c) 2021 DPG Media B.V.