[D66] Mondkapjesgate: RIVM bedonderde ouderenzorg (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #311, addendum)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Nieuwsuur
Datum:  18 september 2020
Auteur: Milena Holdert en Renee van Hest
URL:    
https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2348840-mondkapjesrichtlijn-rivm-voor-ouderenzorg-toch-gebaseerd-op-schaarste.html
Ref:    https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/professionals


Mondkapjesrichtlijn RIVM voor ouderenzorg toch gebaseerd op schaarste
---------------------------------------------------------------------

Het RIVM heeft een belangrijk advies over mondmaskers in de ouderenzorg 
stilzwijgend ingetrokken. Dat blijkt na vragen van Nieuwsuur. De 
bewering van het ministerie van Volksgezondheid dat de richtlijnen 
alleen maar gebaseerd waren op medisch advies en veiligheid klopt niet, 
want schaarste speelde wel degelijk een rol.

Maandenlang hoefden medewerkers in de ouderenzorg geen mondmasker te 
dragen als ze dicht bij een (verdachte) coronapatient werkten. Ook niet 
binnen een straal van anderhalve meter. Zolang zij slechts 'kort 
contact' hadden - dus even medicijnen aangeven of een gesprekje voeren - 
waren mondkapjes 'niet nodig', adviseerde het RIVM. Op dat punt is nu 
een draai gemaakt. De beroepsgroep is daarover niet geinformeerd.

Het RIVM trok het advies op 17 augustus in. Mondmaskers zijn voortaan 
'noodzakelijk', ook bij kort contact, zegt het RIVM. Het instituut laat 
weten dat er geen nieuw wetenschappelijk inzicht ten grondslag ligt aan 
deze wijziging. Het eerdere advies stamde uit een periode van schaarste 
en was daar ook op gebaseerd, in combinatie met het 'zeer kleine risico' 
om bij vluchtig contact besmet te raken. Het RIVM schat het risico nu 
dus toch, zonder nieuwe informatie, hoog genoeg in om het advies te 
wijzigen.


Zorgmedewerkers kunnen staat aansprakelijk stellen

Hoogleraar gezondheidsrecht Jaap Sijmons zegt dat het besmettingsrisico 
bij kort contact wellicht kleiner is, maar dat die redenering juist in 
de zorg niet opgaat. 'Als je steeds kort bij veel verschillende 
patienten langsgaat, heb je uiteindelijk bij elkaar genomen een 
langdurige blootstelling.'

Op 1 mei kwam in de richtlijnen te staan dat zorgmedewerkers er in 
specifieke situaties van konden afwijken, maar in de praktijk gebeurde 
dat weinig. Vooral ook omdat de overheid beschermingsmiddelen verdeelde 
op basis van de richtlijnen.

Minister Hugo de Jonge zei altijd dat de richtlijnen er waren om in een 
periode van schaarste niet onnodig mondkapjes te verspillen. Maar wat in 
de richtlijnen stond over wanneer zorgmedewerkers wel of geen 
bescherming moesten dragen zou over veiligheid gaan, niet over 
schaarste.

Sijmons meent dat zorgmedewerkers die ziek zijn geworden na het volgen 
van het RIVM-advies het ministerie van Volksgezondheid aansprakelijk 
kunnen stellen. Volgens Sijmons vertrouwden de medewerkers op een 
overheidsregel die gepresenteerd werd als veiligheidsregel, maar 
voortkwam uit schaarste.

Het RIVM informeerde de belangrijkste koepels in de ouderenzorg, die al 
maanden kritiek hebben op het bewuste advies, opmerkelijk genoeg niet 
over de wijziging. Zij reageren verontwaardigd. 'Wat er nu naar buiten 
komt stelt het vertrouwen in het RIVM aan de orde', zegt Gerton Heyne 
van de Vereniging van Verpleegkundigen & Verzorgenden.

'Schandalig', zegt Hans Buijing van branchevereniging ZorgthuisNL. 'Met 
de richtlijn is een keuze gemaakt om mensen onveilig te laten werken, 
terwijl men wist dat dit niet verantwoord was.'

Ook Conny Helder van branchevereniging ActiZ, die het advies eerst nog 
verdedigde, is kritisch en verbaasd. 'Het RIVM moet wel transparant zijn 
over afwegingen bij richtlijnen over veiligheid.'

In juli onthulde Nieuwsuur al dat enkele belangrijke 
RIVM-coronarichtlijnen een magere wetenschappelijke basis hebben:
https://www.youtube.com/watch?v=WtJlA2aYDXQ

--------
(c) 2020 Nieuwsuur