[D66] Ouwe liedje: Zorghelden wachten al maanden op extraatje (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #382)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  Telegraaf
Datum: 21 oktober 2020
URL:   
https://www.telegraaf.nl/nieuws/144765079/zorghelden-wachten-al-maanden-op-extraatje


Zorghelden wachten al maanden op extraatje
------------------------------------------

Zeven maanden na de oproep uit de Tweede Kamer leidt de 'coronabonus' 
voor zorgverleners nog steeds tot meer discussie dan blijdschap. De 
zorgbonus lijkt inmiddels een groepscadeau waarvoor niemand de 
organisatie op zich wil nemen.

'Sympathiek idee, maar wij gaan dit niet uitvoeren. Het is de teneur van 
de gesprekken die 'verkenner' Wim Kooijman voerde met zeventien 
zorgorganisaties van zowel werkgevers als vakbonden. Zijn vertrouwelijke 
verslag van eind juni lijkt eerder over een probleem te gaan dan over 
een extra blijk van waardering. De uitwerking van het voorstel is 'niet 
aan ons', zo valt te lezen. Bovendien is er 'terughoudendheid bij de 
sociale partners'. 'Het gebrek aan 'structureel geld' maakt hen 
aarzelend om mee te werken.' Er zijn 'accentverschillen in opvattingen' 
tussen de elf zorgsectoren, die allemaal 'hun eigen dynamiek' hebben.

Er is dan al vanaf half maart gesoebat over de bonus tussen het 
ministerie van Volksgezondheid en de zorgsector. Toen kwam immers vanuit 
de voltallige Tweede Kamer de opdracht een bonus te regelen voor 
zorgverleners die zich hebben ingezet in de strijd tegen het 
coronavirus. Het ministerie kwam eind juni met een kader. De bonus van 
1000 euro belastingvrij was bedoeld voor zorgverleners en ondersteunend 
personeel die niet meer dan twee keer modaal verdienen en die zich van 
maart tot en met september extra hebben ingezet in de coronacrisis. Wie 
er precies voor in aanmerking komen, legde het ministerie bij werkgevers 
- zij kunnen immers het beste beoordelen wie zich daadwerkelijk extra 
heeft ingezet. Het ministerie kwam wel met een 'handreiking zorgbonus', 
een lijst van functies die wel en die niet voor de bonus in aanmerking 
zouden komen.

De publicatie van de lijst leidde meteen al tot onrust doordat sommige 
functies op de 'nee-lijst' stonden die wel degelijk uitputtende 
Covid-zorg hadden geleverd, met overuren op de ic's en al, zoals 
anesthesiemedewerkers. Het ministerie haastte zich te verklaren dat 
vermelding op de 'nee-lijst' niet betekende dat de zorgbonus per se aan 
hun neus voorbij zou gaan. Als de werkgever motiveert waarom bepaalde 
werknemers recht hebben op de bonus, komt het in orde.

Maar de werkgevers willen het oordeel over wie wel en wie niet in 
aanmerking komt liever niet vellen, zo blijkt inmiddels. Zo hebben de 
acht universitaire medische centra, verenigd in de NFU, besloten de 
zorgbonus ruimhartig aan te vragen nadat er onduidelijkheid ontstond 
over de handreiking van het ministerie. De raden van bestuur besloten 
voor alle UMC-medewerkers tot en met schaal 12 de zorgbonus aan te 
vragen. Dus ook voor het personeel op de afdeling facilitair en 
logistiek en de UMC-medewerkers die op de afdelingen onderwijs en 
onderzoek werkten in de directe zorg voor Covid-patienten.


Geschipper

Er zijn meer ziekenhuizen die voor al het personeel de bonus aanvragen. 
Volgens Ad Melkert, voorzitter van de Vereniging voor Ziekenhuizen, 
hebben alle zorgmedewerkers bijgedragen aan het bestrijden van corona. 
Daar zou geen gemillimeter of geschipper bij passen. Volgens vakbond 
NU'91 lijkt het er inderdaad op dat de ziekenhuizen de bonus voor alle 
medewerkers aanvragen. 'Sommige ziekenhuizen geven aan eventueel geld 
bij te leggen als het nodig mocht zijn', zegt de woordvoerder.

Zo vindt directeur Peter van der Meer van het Dordrechtse Albert 
Schweitzerziekenhuis dat 'iedereen een extreme prestatie heeft 
geleverd'. Hij vraagt de bonus voor iedereen aan die tijdens de 
corona-uitbraak in dienst was en niet meer dan tweemaal modaal verdient. 
'Op de nee-lijst staan beroepen die wel degelijk volop hebben meegeknokt 
tegen corona, zoals de rontgenlaboranten, de fysiotherapeuten en de 
operatie-assistenten.'

'Niet verstandig', reageert een woordvoerder van het ministerie van 
Volksgezondheid. 'We roepen zorginstellingen op alleen medewerkers te 
selecteren die binnen de criteria vallen. Dan kunnen we de verwerking 
netjes afronden en krijgt iedereen die er recht op heeft op tijd z'n 
bonus.' De woordvoerder wijst erop dat het ministerie de aanvragen 
controleert. 'Tot 25.000 euro steekproefsgewijs. Hoe hoger het bedrag, 
hoe strenger de controle.'


Knetterhard

Bij zorgorganisatie Thebe is de bonus niet alleen aangevraagd voor alle 
medewerkers, maar wordt deze ook nog voor het einde van het kalenderjaar 
voorgeschoten. 'De directie kon het niet verkroppen dat we de bonus pas 
ergens in het voorjaar zouden krijgen, terwijl er juist dit jaar 
knetterhard gewerkt wordt', vertelt een woordvoerder.

Van de ict'er die zorgde dat er genoeg iPads beschikbaar waren zodat 
ouderen konden beeldbellen met het thuisfront, tot de fysiotherapeut die 
de behandelingen stopzette en meehielp in de verzorging van clienten, 
bij Thebe krijgen alle 4000 medewerkers, bestuur uitgesloten, het 
extraatje van 1000 euro. 'De directie heeft wel gewacht met roepen 
totdat ze het ook echt waar kon maken. Enkele beroepen waarvoor bonus is 
aangevraagd zijn namelijk uitgesloten, dus daar verwachten ze het van de 
overheid niet voor te krijgen.'

Van 1 tot en met 29 oktober kunnen werkgevers de bonus aanvragen voor 
hun medewerkers. Inmiddels is de bonus door zo'n vijfduizend werkgevers 
aangevraagd, voor naar schatting 350.000 zorgprofessionals.

Ook instellingen in de gehandicaptenzorg worstelen met het aanvragen van 
de bonus, zegt Johan van Ruijven van de Vereniging Gehandicaptenzorg 
Nederland (VGN). 'Er zijn veel hobbels: wie heeft welk werk verzet 
tijdens de eerste golf? Hoe doe je het met uitzendkrachten en zzp'ers? 
Maar ook: wat doet mijn buurman? Want op het moment dat je je als 
werkgever niet populair maakt door te rigide of conservatief met de 
bonus om te gaan, maak je je buurman aantrekkelijker. En je bent 
natuurlijk ook zuinig op je mensen.'

De zorgbonus dreigt te verzanden in een administratief moeras, zo vreest 
Andre van der Vlugt van vakbond CNV Zorg en Welzijn. Hij wijst op de 
twee lijsten, een met functies die automatisch een bonus krijgen en een 
met mensen die wel extra hard hebben gewerkt tijdens de crisis maar niet 
per se met corona in aanraking zijn gekomen. 'De vraag is hoe het 
ministerie daar mee omgaat. Als de mensen op de tweede lijst ook 
allemaal een bonus krijgen, moet er misschien ook geld bijkomen.'

Het ministerie laat weten dat de 2,2 miljard euro die voor de bonussen 
is gereserveerd, niet leidend is. Als er meer geld nodig blijkt, dan is 
het er. Met Prinsjesdag werd er nog een extra bonus van 500 euro 
aangekondigd voor de gehele zorgsector.


Geen fan

De grootste bond FNV is evengoed geen fan van eenmalige bonussen. 'Een 
doekje voor het bloeden', vindt bestuurder Elise Merlijn. 'Wij vinden 
dat de salarissen structureel omhoog moeten. In 2021 moet er weer 
onderhandeld worden over allerlei zorg-cao's. Wij zijn bang dat 
werkgevers dan die 1000 euro dit jaar en 500 euro volgend jaar 
aangrijpen om de lonen niet te verhogen, want 'men heeft toch al 1500 
euro gehad'?'

Het feit dat de bonus slechts naar een deel van het zorgpersoneel zal 
gaan, zorgt voor veel onrust en verdeeldheid op de werkvloer, signaleert 
Merlijn. 'Er is veel onzekerheid: wie krijgt het, wanneer staat het op 
je rekening? Deze bonus is al in juni beloofd en mensen weten nog steeds 
niets.'

--------
(c) 2020 TMG Landelijke Media B.V.