[D66] OMT-lid mept terug: Waarom de tweede golf in Duitsland veel milder is: 'Zij luisteren, wij discussieren maar door' (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #334, addendum)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Vrij Nederland
Datum:  2 oktober 2020
Auteur: Thijs Broer
URL:    https://www.vn.nl/coronamaatregelen-eigen-verantwoordelijkheid/


Een beroep doen op eigen verantwoordelijkheid is vooral een
liberaal excuus
-----------------------------------------------------------

Waarom is de besmettingsgraad in Nederland veel hoger dan in Duitsland? 
Volgens OMT-lid Andreas Voss zijn Duitsers gezagsgetrouwer en 
discussieren Nederlanders te veel. Maar volgens Thijs Broer mag het OMT 
ook bij zichzelf te rade gaan: wie ijzerenheinig vasthoudt aan het eigen 
gelijk, kan kritiek verwachten.

Nu is gebleken dat in Nederland vergeleken met Duitsland zeven tot acht 
keer meer mensen per dag besmet raken met corona, is de grote vraag hoe 
dat reusachtige verschil te verklaren is. Hoogleraar infectiepreventie 
en OMT-lid Andreas Voss - tevens geboren en getogen in Duitsland - 
verklaarde van de week in het AD dat Duitsers van nature gezagsgetrouwer 
zijn dan Nederlanders, en dat we in Nederland veel te veel discussieren 
over het beleid. 'Als je aan een Duitser zegt dat hij moet springen, dan 
zal hij vragen: hoe hoog? Een Nederlander vraagt: waarom?'.

Volgens Voss zou het draagvlak ook worden ondermijnd doordat iedereen in 
Nederland zijn zegje mag doen, ook aan de talkshowtafels, en doordat 
Femke Halsema advies over het gebruik van mondkapjes inwon bij het Red 
Team, de groep onafhankelijke experts waarnaar ook Mark Rutte afgelopen 
week in zijn persconferentie verwees als 'een club mensen die ons scherp 
houdt'.

Nu kent iedereen wel anekdotisch bewijs van de gezagsgetrouwheid van de 
Duitsers. Toen ik in Berlijn studeerde en op een doodstil kruispunt door 
een rood stoplicht fietste, werd ik van grote afstand nageroepen door 
een boze oudere heer: 'Was machen Sie denn? Das ist ja verboten!'

En voorbeelden van de rebelse natuur van de Nederlanders zijn er ook te 
over, zoals het genoemde fietsen door rood in de grote steden, en 
werknemers die hun chef pas serieus nemen als ze zelf over alles mee 
mogen praten. Mark Rutte verwees in de eerste maanden van de 
coronacrisis ook naar de eigenzinnige Nederlandse volksaard, toen hij 
moest uitleggen waarom het kabinet geen verplichtender maatregelen wilde 
opleggen: een beroep op de 'eigen verantwoordelijkheid' zou hier te 
lande beter werken.

De afgelopen weken begon ik me alleen af te vragen of die 
eigenzinnigheid niet vooral een mythe is, en een beroep op de eigen 
verantwoordelijkheid een excuus van de liberale premier om geen lastige 
verplichtingen te hoeven opleggen.

Die indruk bekroop me eigenlijk al in de eerste maanden van de 
coronacrisis, toen er vooral massale maatschappelijk ophef ontstond over 
mensen die zich niet aan de coronaregels hielden. Met telelens geschoten 
foto's van groepjes wandelaars op het strand of in het bos leidden tot 
grote woede op de sociale media, het overgrote merendeel van de 
'eigenzinnige' Nederlanders bleek zich heel snel aan te passen aan de 
nieuwe werkelijkheid.


Aan de burgers zelf

Ook de discussie over de mondkapjes is daar een treffend voorbeeld van. 
Terwijl het aantal besmettingen al weken steeg, kwam het kabinet eerst 
met een paar halfslachtige maatregelen (de kroegen een uurtje eerder 
dicht, iets kleinere groepen in publieke ruimtes) en werd het OMT pas om 
nieuw advies gevraagd toen vorige week de eerste ziekenhuizen de 
reguliere zorg al moesten terugschroeven vanwege de toestroom van 
corona-patienten.

Dat alles onder verwijzing naar de 'eigen verantwoordelijkheid': het zou 
aan de burgers zelf zijn om corona terug te dringen. In het coronadebat 
van deze week moest de premier schoorvoetend toegeven dat het 
maatregelenpakket van twee weken geleden niet stevig genoeg was geweest, 
en besloot hij ter plekke dat er alsnog een 'dringend advies' uit zou 
gaan om mondkapjes te dragen in publieke ruimtes.

Tegen die laatste maatregel had het OMT zich onder leiding van Jaap van 
Dissel maandenlang verzet met als argument dat mondkapjes 
'schijnveiligheid' zouden bieden en dat er geen 'sluitend bewijs' voor 
de effectiviteit zou zijn, terwijl in vrijwel alle Europese landen al 
lang een mondkapjesplicht voor publieke ruimtes was ingesteld. Met grote 
verwarring tot gevolg, toen niet-medische mondkapjes van de zomer wel 
verplicht werden gesteld in het openbaar vervoer.

Maar onder zware maatschappelijke druk - ook van de burgemeesters van de 
grote steden en het Red Team van kritische experts - ging Rutte deze 
week dus alsnog door de knieen.


Via aurosolen

De discussie over ventilatie voltrok zich ongeveer langs dezelfde 
lijnen. Ook hier verzette het OMT zich maandenlang tegen het groeiende 
koor van buitenstaanders die stelden dat het virus zich wel degelijk via 
aerosolen door de lucht kan verplaatsen, en dat ventilatie van cruciaal 
belang is voor de bestrijding van het virus. Andermaal met grote 
verwarring tot gevolg: waren bijvoorbeeld schoolgebouwen met gebrekkige 
ventilatie nu veilig of niet?

Pas afgelopen week werd het woord 'ventilatie' stilletjes toegevoegd aan 
het laatste OMT-advies, zoals een opmerkzame Telegraaf-journalist 
noteerde. Niet geheel toevallig in dezelfde week dat een commissie onder 
voorzitterschap van Doekle Terpstra over ventilatie op scholen 
adviseerde. Al die tijd weigerde het OMT met het Red Team in gesprek te 
gaan. Geen wonder dus dat de onafhankelijke experts zich gingen roeren, 
en gehoor vonden bij bestuurders als Femke Halsema.

Het heeft er inmiddels alle schijn van dat de hevige maatschappelijke 
discussie over de coronamaatregelen eerder het gevolg is van het koppige 
verzet van het OMT en Jaap van Dissel tegen de effectiviteit van 
mondkapjes en ventilatie dan van de vermeende eigenzinnigheid van de 
Nederlanders. Wie ijzerenheinig vasthoudt aan het eigenlijk gelijk, kan 
kritiek verwachten.

--------
(c) 2020 Vrij Nederland