[D66] Aanpak corona leidt tot ruzie en verdeeldheid in kabinet (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #409)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:  RTL Nieuws
Datum: 9 november 2020
URL:   
https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5195938/corona-beleid-van-het-kabinet-hoofdrolspelers-rutte-de-jonge


Onvrede over testbeleid: Aanpak corona leidt tot ruzie en verdeeldheid
in kabinet
----------------------------------------------------------------------

Het kabinet en de coalitie zijn de laatste weken zeer verdeeld over de 
aanpak van de coronacrisis. Dat blijkt uit een rondgang van de politieke 
redactie van RTL Nieuws langs hoofdrolspelers en ingewijden. 'Het is in 
het kabinet uit de klauwen gelopen', zegt een ingewijde.

In de kabinetsploeg heerst verder ontevredenheid over het falende 
testbeleid van vicepremier Hugo de Jonge (Volksgezondheid). Ook is er 
stevig verzet tegen het mogelijk nemen van nieuwe maatregelen terwijl de 
cijfers een dalend aantal besmettingen laten zien.

Maatregelen zoals invoering van een avondklok, sluiten van scholen of 
het sluiten van de detailhandel in regio's waar het (nog) niet goed 
gaat, stuiten op verzet bij een flink aantal ministers. 'Invoering van 
een avondklok of sluiten van scholen zal het kabinet niet overleven', 
zegt een direct betrokkene.


Verzet

In de ministerraad trekt premier Rutte tot nu toe samen op met 
vicepremier De Jonge (Volksgezondheid) en minister Van Ark (Medische 
Zorg). Zij bepleitten tot deze week extra maatregelen. Daar staan 
ministers Hoekstra, Wiebes en de D66-bewindspersonen tegenover, die 
zwaarder ingrijpen juist onnodig vonden.

Ingewijden wijzen erop dat ook bewindspersonen als Grapperhaus 
(Justitie) en Bijleveld (Defensie) zich vorige week in de ministerraad 
hebben verzet tegen voorstellen nog harder in te grijpen.


Ongenoegen

Het ongenoegen bij een flink aantal ministers wordt mede veroorzaakt 
doordat besluiten zijn genomen zonder inhoudelijke onderbouwing. 
'Niemand kon uitleggen wat de sluiting van bibliotheken betekent voor de 
vermindering van de verspreiding van het virus, de R-factor. Waarom doen 
we het dan?', zegt een ingewijde.

De onderlinge spanning kwam vorige week zondag tot een uitbarsting 
tijdens het Catshuis-overleg tussen de meest betrokken ministers. Omdat 
dat overleg volgens een betrokkene eindigde in 'slaande ruzie', is 
besloten afgelopen zondag niet bij elkaar te komen. 'Het is in het 
kabinet uit de klauwen gelopen.'


Boze bui

Ook vergaderingen van ministers vorige week maandag en dinsdag verliepen 
in gespannen sfeer. 'Dat waren heel pittige gesprekken, hoogoplopende 
discussies. Er was niks bekend en toch besloten ze bibliotheken, musea, 
bioscopen en theaters dicht te doen. Dat kan zo niet meer', aldus een 
ingewijde.

Haagse bronnen bevestigen een bericht in het AD dat premier Rutte in een 
boze bui tegenstribbelende ministers 'deloyaal aan het kabinet' heeft 
genoemd. Hij nam vervolgens zijn woorden terug en maakte excuses, maar 
het incident tekent wel de gespannen sfeer in het kabinet-Rutte III.


Sleutelt

Afgelopen vrijdag heeft Rutte in de ministerraad geprobeerd veel tempo 
te maken en niet te lang bij corona stil te staan. Toch kon hij niet 
voorkomen dat een aantal bewindspersonen heeft aangegeven 'echt grote 
bezwaren te hebben tegen iets als een avondklok'.

'Als je elke keer weer sleutelt aan de maatregelen die je hebt 
vastgesteld ga je zelf ook op drift. Dat is wat er gebeurt', zegt een 
direct betrokkene. 'Neem het besluit om maximaal 30 mensen bij een 
uitvaart toe te laten. We weten niet wat dat bijdraagt aan het R-getal, 
maar doen het toch, want we moeten wat.'


Inconsistent

'Als je dan opmerkt dat het R-getal al onder de 1 zit, krijg je als 
antwoord: 'Ja maar niet genoeg'. En als je dan vraagt waar wil je heen 
dan, blijft het stil.'

Maar een andere ingewijde vertelt: 'Het enthousiasme waarmee een deel 
van het kabinet naar dalende cijfers kijkt, is te optimistisch. Er is in 
sommige regio's meer nodig.' Een ander vraagt zich echter af wat er dan 
zou kunnen: 'Voor een avondklok is weinig draagvlak, daar is Grapperhaus 
ook niet happig op. Scholen dicht, zien andere ministers niet zitten. 
Dan hou je sluiten detailhandel over en dat willen de burgemeesters 
niet.'

Al maanden is er in de Tweede Kamer en het kabinet kritiek op het 
testbeleid. Verschillende bewindspersonen en fractievoorzitters hebben 
zich intern negatief over dat beleid uitgelaten.


Schande

Vorige week ging de eerste XL- teststraat open die is opgezet door het 
bedrijfsleven en het ministerie van Defensie. 'Er is door het ministerie 
van Volksgezondheid en minister De Jonge sinds de zomer veel te weinig 
aan gedaan. Een minister als Wiebes (Economische Zaken) is daar heel 
kritisch over en al weken samen met werkgeversclub VNO-NCW bezig dat 
recht te trekken', zegt een betrokkene.

Volgens sommigen zou het ministerie van Volksgezondheid zelfs tot op het 
laatste moment geprobeerd hebben het tot stand komen van de teststraten 
door het bedrijfsleven en Defensie tegen te houden. 'En toen het niet 
anders meer kon, zijn ze akkoord gegaan. Een schande is het.'

Dit wordt echter door een andere ingewijde weersproken. Het ministerie 
zou geen enkele blokkade op de teststraten hebben gelegd. Testen is een 
van de belangrijkste manieren om het coronavirus er echt onder te 
krijgen.


Falend testbeleid

Ook premier Rutte zou zich intern kritisch hebben uitgelaten over het 
falende testbeleid. 'Je merkt dat hij in toenemende mate kritisch is op 
het wanbeleid op gebied van testen, want testen lost het coronaprobleem 
op', zegt een coalitiebron die er op wijst dat de premier desondanks nog 
wel samen met De Jonge optrekt.

'Rutte zijn strategie is dat hem nooit het verwijt kan worden gemaakt 
dat hij te soepel was.' Een ander wijst erop dat Rutte soms zelfs 
strenger dan De Jonge wil zijn.

In de coalitie klinkt het dat de VVD bang is dat als De Jonge struikelt 
en moet aftreden, Rutte opeens eigenaar is van het coronaprobleem. 'Dus 
hun strategie is De Jonge ten koste van alles overeind houden en na de 
verkiezingen zien we wel weer.'

--------
Bronnen, ingewijden en insiders

RTL Nieuws heeft voor dit artikel gebruik gemaakt van anonieme bronnen. 
Deze bronnen willen alleen praten op voorwaarde van anonimiteit, omdat 
zij vanwege hun functie geen openlijke uitspraken kunnen doen. 
Uitspraken van bronnen worden altijd gecontroleerd en gecheckt bij 
anderen. Hun namen en functies zijn bekend bij de politieke redactie en 
de hoofdredactie van RTL Nieuws.

--------
(c) 2020 RTL Nieuws