[D66] 'Economische groei leidde tot sociale krimp'

[R.O.]

(De sociale quaestie is weer actueel nu Covid-19 weer massa's in bittere 
armoe dreigt te storten.)

VK Column
Bert Wagendorp

De Nederlandse burger is door opeenvolgende regeringen op groteske wijze 
genaaid
9 juni 2020

Er komt een ‘historisch diepe recessie’ aan. Ik had al zo’n donkerbruin 
vermoeden en jawel. Volgens de economen van RaboResearch wordt het met 
een krimp van het bbp van 6 procent zelfs de diepste dip in honderd 
jaar. Die van De Nederlandsche Bank zien het ook duister in en het CPB 
is evenmin optimistisch. Elders kachelt het naar verwachting nog harder 
achteruit, maar dat is een schrale troost.

Volgens het geldende paradigma (groei is goed, krimp is slecht) is de 
situatie dus slecht. Maar misschien moeten we ons gaan afvragen of het 
wel terecht is dat we van het bbp de maat aller dingen hebben gemaakt.

Niet helemaal toevallig heb ik net Fantoomgroei van voormalig 
Volkskrant-journalist Sander Heijne en Hendrik Noten gelezen, een 
absolute aanrader. Heijne en Noten zijn geen economen, maar ze zijn wel 
diep in het fenomeen groei gedoken en leggen in heldere taal uit wat er 
mis mee is. Dit: de meeste burgers merken helemaal niks van economische 
groei. Voor hen is het fantoomgroei.

Ik vraag me al jaren af hoe het kan dat we in een steeds rijker land als 
Nederland toch tot vervelens toe worden geconfronteerd met bezuinigingen 
en lastenverzwaringen. Waarom zorg, cultuur, onderwijs en ander sectoren 
in het publieke domein na de vorige recessie op rigoureuze wijze werden 
uitgekleed en kapotbezuinigd.

Het antwoord van Heijne en Noten is ontluisterend. De afgelopen veertig 
jaar, sinds Lubbers’ Akkoord van Wassenaar van 1982, zijn bezuinigingen 
systematisch afgewenteld op de burger en de publieke uitgaven. 
Opeenvolgende regeringen stelden economische groei en de belangen van 
het grote bedrijfsleven steevast boven welvaart en welzijn van de bevolking.

De uitkomst was dat bij de grote bedrijven het geld ‘tegen de plinten 
klotste’, dat de ongelijkheid sterk toe- en de leefbaarheid afnam. Dat 
ceo’s en aandeelhouders hun zakken vulden, maar dat de burger amper iets 
merkte van de spectaculaire groeicijfers en de kwaliteit van publieke 
voorzieningen achteruit zag gaan. Dat marktwerking een ideologie werd en 
we ‘steeds harder moeten werken voor steeds minder’, dat jongeren het 
perspectief op een vaste baan en een huis werd ontnomen.

Dat de economische groei tot sociale krimp leidde.

Waarschuwing: het lezen van Fantoomgroei maakt je woedend. De 
Nederlandse burger is door opeenvolgende regeringen op groteske wijze 
genaaid. Opeens begrijp je hoe revoluties ontstaan.

De vraag is nu, hoe we straks de krimp en gegroeide staatsschuld gaan 
opvangen. In Den Haag zijn ze op het ministerie van Financiën 
ongetwijfeld al aan het kijken waar straks kan worden bezuinigd en welke 
lasten omhoog kunnen. En hoe daarbij het bedrijfsleven kan worden ontzien.

Mark Rutte is een prima manager van virusuitbraken, maar geen man die 
graag nadenkt over een andere economische structuur dan de bestaande. 
Ook als alles erop wijst dat we niet langer kunnen doorgaan op de 
huidige weg en het een uitgelezen moment is om het roer om te gooien. 
Zijn inmiddels tot heilige uitgeroepen Nieuw-Zeelandse collega Jacinda 
Ardern doet dat wel: ‘Economische groei die leidt tot slechte sociale 
uitkomsten is geen succes. Het is een mislukking.’ Zij wil af van het 
heilige geloof in groeicijfers en haar beleid baseren op indexen waarin 
het welzijn van de bevolking centraal staat.

Klinkt voor de hand liggend, maar dat is het dus niet.


-- 
Forum http://adynaton.nl