[D66] Uitgeklede GGD'en tastten weken in het duister over corona-strategie (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #220)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   De Groene Amsterdammer
Datum:  10 juni 2020
Auteur: Karlijn Kuijpers, Coen van de Ven en Emiel Woutersen
URL:    
https://www.groene.nl/artikel/uitgeklede-ggd-en-tastten-weken-in-het-duister-over-corona-strategie
Ref:    https://www.groene.nl/artikel/de-ja-knikkers-van-hugo


Ministerie gokte op een app; GGD'en wachtten op instructies
-----------------------------------------------------------
Uitgeklede GGD'en tastten weken in het duister over corona-strategie

Door onderbezetting en jarenlange bezuinigingen waren de regionale 
gezondheidsdiensten niet toegerust op het uitgebreide testprogramma 
waarmee Nederland - als een van de laatste West-Europese landen - vorige 
week is begonnen.

Het uitgebreide testen en de bron- en contactonderzoeken, bedoeld om 
nieuwe uitbraken van corona tegen te gaan, hebben bijna een maand 
vertraging opgelopen omdat GGD'en niet wisten wat van hen werd verwacht. 
Door onderbezetting en jarenlange bezuinigingen waren de regionale 
gezondheidsdiensten niet toegerust op het uitgebreide testprogramma 
waarmee Nederland - als een van de laatste West-Europese landen - vorige 
week is begonnen.

Dat blijkt uit onderzoek van platform voor onderzoeksjournalistiek 
Investico en De Groene Amsterdammer. GGD'en bleven lang wachten op 
instructies toen het kabinet nog inzette op een app die het werk van de 
GGD'en zou moeten verlichten. Op het moment dat die strategie werd 
omgegooid waren de GGD'en onvoorbereid en raakte hun landelijke 
telefoonlijn overbelast, liepen computersystemen voor het maken van 
afspraken vast en moesten patienten te lang wachten op hun uitslag.

'De hele exit-strategie uit de corona-epidemie wordt opgehangen aan de 
GGD'en, maar die zijn daar niet op toegerust', zegt crisisexpert en 
hoogleraar Arjen Boin. Dat was volgens hem ook al jaren bekend. Volgens 
een peiling van het RIVM uit 2015 had bijna de helft van de GGD'en ruim 
te weinig artsen infectieziektebestrijding. GGD'en trokken in 2014 zelf 
aan de bel omdat hun organisaties 'onder het waakvlamniveau' waren 
gezakt. Daar werd echter niets aan gedaan. Dat het ministerie nu zo'n 
zware taak neerlegt bij uitgeklede en onderbezette organisaties noemt 
Boin 'een op-hoop-van-zegen-strategie'.

Het Outbreak Management Team adviseerde al op 6 april om voldoende 
personeel voor testen en bron- en contactonderzoek klaar te stomen. 
Minister Hugo De Jonge van Volksgezondheid erkende dat het 'natuurlijk 
ondoenlijk' zou zijn om 'dat allemaal te laten bemannen door de GGD'en'. 
Mede daarom koos hij voor de ontwikkeling van een app die de taak van de 
gezondheidsdiensten zou moeten verlichten. Pas toen bleek dat die app 
geen soelaas zou bieden, vroeg De Jonge de GGD'en op 17 april om een 
plan voor handmatig bron- en contactonderzoek.

Zo'n plan was volgens de diensten niet te maken omdat onduidelijk was 
wat van hen verwacht werd. Zo was onbekend met hoeveel tests de GGD'en 
rekening moesten houden; hoe het onderzoeksprotocol eruit zou zien; of 
er een landelijk callcenter zou komen en wie de kosten zou betalen. 'Het 
maakt nogal wat uit of je iedereen moet terugbellen of mensen alleen een 
e-mail stuurt', zegt Sjaak de Gouw van koepelorganisatie GGD GHOR 
Nederland. Pas op 6 mei kregen ze - tegelijk met de rest van Nederland 
via de openbare persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge - 
de cruciale informatie.

'Wij hoorden dat toen ook voor het eerst', zegt De Gouw. Ook instructies 
van het RIVM aan de GGD'en kwamen pas begin mei. Het RIVM wist niet dat 
GGD'en de richtlijn nodig hadden om te kunnen beginnen met opschalen. 
'Dat onze richtlijn zo'n impact had, was ons op dat moment niet bekend', 
zegt een woordvoerder. Ook het ministerie zegt niet te weten dat de 
regionale gezondheidsdiensten om informatie verlegen zaten. 'Het gegeven 
signaal is ons niet bekend.'

--------
(c) 2020 De Groene Amsterdammer