[D66] Wetenschappers en politici over mondkapjes (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #250)

Thu Jul 23 15:35:33 CEST 2020

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  23 juli 2020
Auteur: Jop van Kempen
URL:    
https://www.ad.nl/gezond/studie-umc-utrecht-1-5-meter-handen-wassen-en-mondkapjes-stoppen-corona~a79ecadc/
Ref:    
https://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.1003166

Studie UMC Utrecht: 1,5 meter, handen wassen en mondkapjes
stoppen corona
----------------------------------------------------------

Als mensen 1,5 meter afstand houden, hun handen regelmatig wassen en 
mondkapjes dragen is dat voldoende om de coronapandemie in Nederland en 
andere westerse landen te bedwingen. Dat blijkt uit een studie van het 
UMC Utrecht.

De studie verscheen dinsdag in het wetenschappelijke tijdschrift PLoS 
Medicine. De onderzoekers maakten een wiskundig model om de invloed van 
een lockdown en de persoonlijke preventiemaatregelen (social distancing, 
handen wassen, mondkapjes dragen in de openbare ruimte) op de 
virusverspreiding te voorspellen. De studie veronderstelt een 
verschillend effect van de preventiemaatregelen.

Mondkapjes verlagen de besmettelijkheid, handen wassen reduceert de kans 
om besmet te worden en iemand die aan social distancing doet, heeft 
minder kans om het virus op te lopen en te verspreiden. 'Elk van deze 
maatregelen afzonderlijk is onvoldoende om een grote uitbraak te 
voorkomen', zegt Martin Bootsma, natuur- en wiskundige van de vakgroep 
epidemiologie van UMC Utrecht en co-auteur van de studie.

Het model doet aannames over de daling van de transmissiekans door de 
combinatie van de preventiemaatregelen. Zelfs als de 
preventiemaatregelen de transmissiekans met slechts iets meer dan de 
helft verminderen, is dat genoeg om een grote corona-epidemie te 
voorkomen.

Maatregelen beu

De bevindingen sluiten naadloos aan bij de actualiteit, nu mensen in 
Nederland en elders ter wereld de preventiemaatregelen beu zijn. Als men 
zich niet voldoende aan de gedragsregels houdt, zal dat zonder 
(plaatselijke) lockdown uiteindelijk leiden tot een piek in het aantal 
besmettingen die het zorgsysteem overvraagt. Zolang er geen vaccin of 
effectief geneesmiddel bestaat, is het naleven van de coronaregels dus 
de enige manier om (plaatselijke) lockdownmaatregelen te voorkomen.

In tegenstelling tot andere landen heeft Nederland een losjes beleid ten 
opzichte van mondkapjes. Alleen in het openbaar vervoer zijn die 
verplicht, terwijl bijvoorbeeld Frankrijk en Belgie ze inmiddels ook 
verplicht stellen bij cafebezoek. De studie is op 16 maart ingediend bij 
PLoS Medicine, toen het (Nederlandse) mondkapjesbeleid nog niet bekend 
was.

Hoewel de preventiemaatregelen in Nederland beperkter zijn dan de studie 
veronderstelt, denkt Bootsma dat de conclusies ook hier gelden. 'In het 
model gaan we niet uit van verplicht, maar van vrijwillig gebruik van 
mondkapjes. De effectiviteit van mondkapjes in de huidige praktijk zal 
niet heel veel afwijken van onze modelaanname.'

Veelvuldig contact

Bootsma pleit niet voor het verplicht gebruik van mondkapjes in de 
openbare ruimte in Nederland. 'Ons model toont dat de kans op 
virustransmissie niet tot nul hoeft te worden teruggebracht om toch 
effect te sorteren. Maar het staat vast dat verplicht gebruik van 
mondkapjes de kans op virustransmissie verkleint. Gebruik mondkapjes dus 
als je veelvuldig contact hebt met anderen, zou ik zeggen. Zoals in het 
openbaar vervoer, of bij een demonstratie.'

Uitgangspunt van de studie is dat de virusverspreiding verloopt via 
druppeltjes die binnen anderhalve meter vrijkomen bij niezen, hoesten, 
praten of zingen, zegt Bootsma. 'Er is meer wetenschappelijk bewijs voor 
die manier van virusverspreiding dan voor de aerosolentheorie, die stelt 
dat virustransmissie verloopt via de allerkleinste druppeltjes die 
grotere afstanden overbruggen dan anderhalve meter.'

Het model rekent met Nederlandse gegevens over de contactintensiteit in 
de samenleving. Omdat andere westerse landen een soortgelijke 
contactstructuur hebben, zijn de studieresultaten van toepassing op veel 
landen, aldus Bootsma. Een beperking van het rekenmodel is dat het 
uitgaat van een gesloten populatie, waardoor reisgedrag bijvoorbeeld 
niet is meegenomen. Een andere beperking is dat het model het contact 
tussen een geinfecteerde en diens huisgenoten - waarbij de kans op 
virusoverdracht groot is - buiten beschouwing laat.

Niet terug naar maart

Het belangrijkste element van het model is het reproductiegetal. Als die 
maat hoger is dan 1, groeit het virus. Als het virus lang genoeg groeit, 
raakt het zorgsysteem vanzelf overbelast. In Nederland is het 
reproductiegetal nu 1,29.

Het naleven van de coronamaatregelen kost mensen in Nederland moeite, 
maar Bootsma is ervan overtuigd dat de situatie niet opnieuw zo penibel 
wordt als in maart en april, toen er duizenden mensen overleden en het 
zorgsysteem bijna werd overspoeld. 'We weten nu veel meer van de 
virusverspreiding. Als burgers zich niet aan de preventiemaatregelen 
houden, grijpt de overheid in.'

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron:  ANP
Datum: 23 juli 2020
URL:   
http://www.msn.com/nl-nl/nieuws/binnenland/rivm-herhaalt-nut-mondkapjes-in-openbare-ruimte-niet-bewezen/ar-BB175I9v

RIVM herhaalt: nut mondkapjes in openbare ruimte niet bewezen
-------------------------------------------------------------

BILTHOVEN (ANP) - Het standpunt van het Rijksinstituut voor 
Volksgezondheid en Milieu (RIVM) over mondkapjes in de openbare ruimte 
is ongewijzigd. 'Wij zien geen eenduidig wetenschappelijk bewijs dat het 
werkt', zegt een woordvoerster van het instituut. 'Het belangrijkste 
blijft: houd afstand en vermijd drukte.'

Door mondkapjes in de openbare ruimte verplicht te stellen, zoals in 
andere landen in toenemende mate gebeurt, 'geef je ook de verkeerde 
boodschap af', aldus de woordvoerster.

Het voorschrift om 1,5 meter afstand te houden tot anderen zou weleens 
aan belang kunnen inboeten, doordat mensen zich beschermd voelen door 
het mondkapje. Niet-medische mondkapjes bieden echter slechts 'zeer 
beperkt' bescherming tegen besmetting met het coronavirus. Ze worden 
vaak ook niet goed gebruikt, voegt de woordvoerster eraan toe.

Burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb wil dat het kabinet 
onderzoekt of het verplicht stellen van mondkapjes in de openbare ruimte 
misschien toch zinnig kan zijn in de strijd tegen het virus. Zijn 
Amsterdamse collega Femke Halsema steunt dat pleidooi.

--------
(c) 2020 ANP

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  23 juli 2020
Auteur: Tobias den Hartog
URL:    
https://www.ad.nl/politiek/ook-vvd-en-pvda-willen-kijken-naar-bruikbaarheid-mondkapjes-ook-in-buitenruimte-br~ab2fd00c/

Ook VVD en PvdA willen kijken naar bruikbaarheid mondkapjes,
ook in buitenruimte
------------------------------------------------------------

De oproep van de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb om nog eens 
onderzoek te doen naar het nut van een mondkapjesplicht, oogst bijval in 
de Tweede Kamer. Tegelijk verdeelt het burgemeesters, anderen zijn 
namelijk tegen.

De Tweede Kamerfractie van de VVD, die van de PvdA en GroenLinks willen 
ook van het kabinet weten of er toch niet nog eens gekeken moet worden 
naar de bruikbaarheid van mondkapjes, ook in de buitenruimte.

'Het meest maak ik mij zorgen over het feit dat de belangrijkste 
maatregel, die waar we het meest van verwachtten, de 1,5 meter, sleets 
is geworden', zei Aboutaleb gisteren, ook namens de Amsterdamse 
burgemeester Femke Halsema. 'Voor heel veel mensen heeft die geen 
betekenis meer, en dat betekent dat we ons moeten beraden op what's 
next.'

Verkennen

Het kabinet liet gisteren nog eens weten dat het gebruik van mondkapjes 
door burgers niet wordt overwogen. In de Tweede Kamer was tot dusver ook 
geen meerderheid voor zo'n plicht. Toch is coalitiepartij VVD nu minder 
terughoudend.

'Ik begrijp de oproep, misschien is een bredere mondkapjesplicht een 
mogelijke oplossing', zegt Tweede Kamerlid Hayke Veldman Tegelijk 
'kleven er ook nadelen aan', zegt hij wel. 'Het is daarom goed om nadere 
verkenning te doen naar plussen en minnen van een mondkapjesplicht. Als 
het iets toevoegt dan moeten we dat doen, als het louter 
schijnveiligheid creeert dan moeten we het niet doen.'

Volgens ChristenUnie kan het 'dragen van een mondkapje juist ook 
onvoorzichtig gedrag in de hand werken'. 'Het is nog te vroeg om 
daarover te beslissen. We willen eerst afwachten of we met betere 
naleving van de geldende regels en grotere bereidheid om te testen het 
virus weer onder controle krijgen', zegt Tweede Kamerlid Carla 
Dik-Faber. Ook het CDA blijft terughoudend. 'Verplichting van mondkapjes 
is nu niet aan de orde', aldus CDA-Tweede Kamerlid Joba van den Berg.

Oppositiepartij SP wil een nieuw advies van het Outbreak Management Team 
(OMT) over het gebruik van mondkapjes in de openbare ruimte. 'Dus het 
gebruik van mondkapjes is niet te handhaven, maar de 1,5 meter regel 
wel?', vraagt Kamerlid Maarten Hijink zich af. Het OMT adviseert het 
kabinet rond de aanpak van het coronavirus.

'Tweede golf'

Toch vindt de Haagse burgemeester Jan van Zanen dat er 'meer nodig is' 
om 'een tweede golf van het coronavirus te voorkomen'. 'Maar dat moet 
wel helpen. Advies van het RIVM en een landelijk kader lijken me wel 
behulpzaam.'

Van Zanen: 'We zien het ontstaan van kleine brandhaardjes. In een 
dichtbevolkte stad en regio als de onze is het risico van besmetting 
sowieso groot. Tel daar de minder actieve naleving van coronamaatregelen 
- bewust maar vooral onbewust - door mensen bij op.'

Kritiek

Tegelijk vindt de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls, ook de voorzitter 
van het Veiligheidsberaad van burgemeesters dat een mondkapjesplicht 
juist onverstandig is. 'Vanuit de uitvoerbaarheid zeg ik: dit gaat chaos 
opleveren. Dan gaat het bonnen regenen.'

Bovendien ziet hij het nut niet. 'De kern van ons beleid is afstand 
houden. Dat voorkomt besmettingen. Met een mondkapje op, loop je het 
risico dat de anderhalve meter afstand niet meer wordt nageleefd', zei 
Bruls in het radioprogramma Spraakmakers. 'Iedereen heeft recht op zijn 
eigen mening, maar dit is niet iets wat breed wordt gedeeld in 
burgemeestersland', zei Bruls over de oproep van Aboutaleb.

Onderzoek

Het RIVM liet vanmorgen nog eens weten dat er 'geen eenduidig 
wetenschappelijk bewijs is dat een mondkapje werkt'. Door mondkapjes in 
de openbare ruimte verplicht te stellen, zoals in andere landen in 
toenemende mate gebeurt, 'geef je ook de verkeerde boodschap af', aldus 
een woordvoerster. Het voorschrift om 1,5 meter afstand te houden tot 
anderen zou weleens aan belang kunnen inboeten, doordat mensen zich 
beschermd voelen door het mondkapje. Ze worden vaak ook niet goed 
gebruikt, voegt de woordvoerster eraan toe.

Tegelijk publiceerde de Universiteit van Utrecht vandaag een onderzoek 
dat het mondkapje op straat juist wel een voorwaarde is om het virus te 
kunnen bestrijden.

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.