[D66] De Jonge solliciteert naar eredoctoraat: Chaos alom (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #470)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  17 decmber 2020
Auteur: Michiel van der Geest en Charlotte Huisman
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nederlandse-vaccinatiecampagne-begint-op-8-januari~b63bec81/


Nederlandse vaccinatiecampagne begint op 8 januari
--------------------------------------------------
De eerste vaccinaties tegen het coronavirus vinden in Nederland plaats 
op 8 januari. Dat heeft minister De Jonge de Kamer laten weten. Daarmee 
begint de vaccinatiecampagne een kleine twee weken later dan in andere 
Europese landen.

'Dit is Europa's moment', twitterde Europese Commissie-voorzitter Ursula 
von der Leyen donderdag opgewekt. 'Op 27, 28 en 29 december beginnen de 
vaccinaties in de Europese Unie. We beschermen samen onze burgers.'

Maar voor Nederland gelden de donkere dagen na Kerst niet als startdata. 
De datum is 8 januari, schrijft minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) 
aan de Tweede Kamer. In de week van 4 januari krijgen de eerste 
zorgmedewerkers in de ouderenzorg een uitnodiging. Zij kunnen dan een 
speciaal telefoonnummer bellen om een afspraak te maken. De 
vaccinatiecampagne begint klein, in drie regio's op uiterlijk 11 
januari. Een week later kan er op 25 locaties in het land worden 
geprikt.

Deze planning is volgens De Jonge 'zorgvuldig, veilig en verantwoord'. 
De buurlanden beginnen eerder: Duitsland op 27 december, Belgie na de 
Kerst. Dat is volgens De Jonge in Nederland niet haalbaar, omdat 
medische richtlijnen, it-systemen en belscripts pas kunnen worden 
aangepast na het advies van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), dat 
aanstaande maandag wordt verwacht.


Ongeduld

De aankondiging van De Jonge kwam onverwacht, en onder grote druk. De 
afgelopen dagen meldde hij steeds dat hij pas aankomende maandag met een 
planning zou komen. Maar dat leidde tot gemor en ongeduld, in de 
politiek en daarbuiten.

Om de grootschalige operatie mogelijk te maken, draaien de 
overlegorganen in Nederland-polderland overuren. Donderdag waren er maar 
liefst vier bestuurlijke overleggen tussen het ministerie, het RIVM, de 
GGD's en zorgorganisaties.

'Het is een chaos', zegt een betrokkene, die daarbij aanwezig was en 
niet met naam in de krant wil. De partijen hebben afgesproken de media 
niet te woord te staan over de vaccinatiecampagne. 'We zitten met 1001 
problemen tegelijkertijd. Elke dag komen er meer vragen dan antwoorden 
bij.'


Geen scenario's

Belangrijke oorzaak voor die onduidelijkheid is dat er geen scenario's 
klaar lagen voor een vaccinatiecampagne toen de Gezondheidsraad 
halverwege november met het advies kwam welke groepen prioriteit moesten 
krijgen. Daardoor moet nu alles 'ad hoc' worden geregeld, aldus de 
betrokkene.

Tekenend is dat pas vorige week is besloten dat de GGD's de medewerkers 
van de verpleeghuizen zullen inenten, en dat zij deze maand halsoverkop 
op zoek moeten naar geschikte locaties voor grootschalige prikstraten.

Ook het registratiesysteem - wie heeft welk vaccin, uit welke voorraad, 
wanneer - is nog niet klaar. Zo'n systeem is nodig om te controleren of 
iemand een paar week later van hetzelfde spul de tweede dosis krijgt, en 
om bijwerkingen goed te kunnen bijhouden en de oorzaak ervan te kunnen 
opsporen. De cruciale ict-verbindingen met de GGD's, de clientendossiers 
in de verpleeghuizen en de patientendossiers van de huisartsen zijn 
eveneens nog niet gemaakt.

Daarbij moet de Gezondheidsraad nog bekijken of er bepaalde groepen zijn 
voor wie dit vaccin eventueel niet veilig is. Dat in Groot-Brittannie 
inmiddels 140 duizend mensen met dit middel zijn ingeent zonder 
noemenswaardige problemen, heeft daarop geen invloed. 'Wij varen alleen 
op de informatie van het EMA, zegt een ministeriewoordvoerder.


Privacy

Er zijn nog vragen omtrent de privacy, waarover het ministerie aan de 
Autoriteit Persoonsgegevens uitleg heeft gevraagd. De privacywaakhond 
beklemtoont dat alleen gegevens die 'nodig' zijn in het 
vaccinatiesysteem mogen worden opgenomen. En dan is er nog de wens om 
een goede schatting te maken van het aandeel opgeroepen personen dat 
niet komt opdagen voor de prik. De GGD's willen aan het einde van de dag 
niet met te veel kostbare vaccinvloeistof blijven zitten.

'Van heel veel van de problemen zou je verwachten dat er al over 
nagedacht zou zijn', zegt Andre Knottnerus, die voorzitter was van de 
Gezondheidsraad ten tijde van de Mexicaanse Griep.  Snel beginnen met 
vaccineren is belangrijk, zeggen deskundigen, al waarschuwt Knottneurs 
ook 'dat het cruciaal is dat de veiligheid in orde is. De 
vaccinatiebereidheid hangt daarvan af. Dan kun je geen steken laten 
vallen om een paar dagen te winnen.'

Ook de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland vindt dat de 
zorgvuldigheid voorop moet staan. 'Wij zijn niet voor haast. Deze 
voorbereidingstijd is nodig, het is complex, er zijn hobbels en dat 
vraagt om veel overleg', zegt woordvoerder Johan van Ruijven. 'Dit is 
inderdaad een land van control freaks. Het mag een paar weken langer 
duren, als wij het maar goed organiseren.'

Maar Inge Borghuis van ouderenzorgorganisatie Amstelring kan niet 
wachten op de eerste prikken. 'We staan nu op het breekpunt. Komt er nog 
een derde golf of niet? Het lijkt nu nog redelijk rustig in onze huizen, 
maar voor hetzelfde geld komt er nog een piek aan.'

Snel beginnen is verstandig, zegt ook Huub Savelkoul, hoogleraar 
immunologie. 'Hoe langer je wacht, hoe meer problemen er in de 
ziekenhuizen zullen zijn.' Na een eerste prik duurt het nog een week of 
twee voordat de immuunrespons van het lichaam goed op gang komt.' 
Bovendien, zegt Savelkoul: juist nu zou een ideaal moment zijn om mensen 
die ook de griepprik hebben gehaald in te enten. Bij de griepprik heeft 
het immuunsysteem al 'een schop' gekregen. Een alert immuunsysteem 
reageert krachtiger op een volgende vaccinatie.


Zo snel mogelijk

Zelfs twee weken eerder beginnen maakt al een verschil, zegt ook 
hoogleraar immunologie Anke Huckriede uit Groningen. 'Er overlijden nu 
ongeveer vierhonderd mensen per week aan corona en zijn er circa 60 
duizend nieuwe infecties. Gezien het feit dat elk geinfecteerde weer 
nieuwe mensen infecteert, is het uiterst belangrijk dit aantal zo snel 
mogelijk naar beneden te krijgen. Hoe sneller we kunnen beginnen met 
vaccineren hoe sneller we de meest kwetsbaren kunnen beschermen. Dat 
betekent minder doden. Des te sneller ook zal de door vaccinatie 
bewerkstelligde immuniteit helpen de verdere verspreiding in te dammen.'

Dit moeizame proces laat zien, zegt Jochen Mierau, hoogleraar economie 
van de volksgezondheid in Groningen 'dat we er nog steeds niet klaar 
voor zijn deze crisis te bestrijden.' Amerikanen hebben afgelopen weken 
al generale repetities gedaan, waarbij medewerkers de hele logistieke 
operatie, van distributiecentrum tot prik-in-de-arm oefenden. Juist 
daarom konden de Amerikanen al twee dagen na toelating van het vaccin de 
eerste mensen vaccineren. Mierau: 'We wisten al heel lang dat de 
vaccinaties eraan zaten te komen. Maar we zijn weer niet voorbereid. 
Waarom dat precies zo is, is voor mij moeilijk te begrijpen.'

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.