[D66] Terugkijken: Het testbeleid van de minister: te laat, te traag en niet goed doordacht (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #434 addendum)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  30 november 2020
Auteur: Derk Stokmans, Mark Lievisse Adriaanse
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/11/30/aantal-tests-kon-in-april-fors-omhoog-a4022067


Aantal tests kon in april fors omhoog, maar ministerie besloot anders
---------------------------------------------------------------------
Testcapaciteit VWS liet de kans lopen om de testcapaciteit met 
zestigduizend per dag uit te breiden, zo blijkt uit een reconstructie 
van NRC.

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft begin 
april een aanbod om in Nederland dagelijks zo'n zestigduizend extra 
coronatests te verwerken, naast zich neergelegd. Het ging om capaciteit 
bij laboratoria in de biotechnologische industrie, die ook op het 
coronavirus kunnen testen. Dat blijkt uit een reconstructie van NRC van 
de uitbreiding van de testcapaciteit sinds het voorjaar.

Het ministerie bevestigt dat van het aanbod geen gebruik is gemaakt. Dat 
zou komen omdat 'er op dat moment al veel andere opties werden opgepakt' 
en er ruim voldoende testcapaciteit was voor het testbeleid dat minister 
Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) voor ogen had. Volgens het 
ministerie bestond daarnaast onzekerheid of die capaciteit na de zomer 
nog wel beschikbaar zou zijn. De verwachting was 'dat deze bedrijven 
slechts tijdelijk zouden kunnen helpen'.

HollandBio, de belangenvereniging die de testcapaciteit inventariseerde 
en bij VWS aanbood, ontkent dat over die langdurige beschikbaarheid 
gesproken is. De vereniging zegt alleen een telefonische afwijzing te 
hebben gekregen.

VWS vertrouwde voor de uitbreiding lange tijd bijna volledig op de 
capaciteit van de ziekenhuislabs, die sinds het begin van de coronatests 
uitvoerden. Als zij hun capaciteit maximaal zouden uitbreiden, konden 
ze, samen met drie extra labs, de naar verwachting dertigduizend 
coronatests per dag in de zomer afnemen. Inkoop bij grootschalige, 
buitenlandse 'hoogvolumelabs' werd daarom niet noodzakelijk geacht.

Met een aanbod in juni van het internationale consortium Eurofins om 
grootschalige testcapaciteit in Nederland te bouwen, werd niets gedaan. 
Het ministerie zegt in een reactie dat het eerste contact tussen 
Eurofins en VWS pas in de tweede helft van augustus plaatsvond.

Half augustus bleken de plannen van het ministerie niet opgewassen tegen 
tegenslagen in de laboratia, zoals haperende machines, uitvallend 
personeel, gebrek aan materialen en een onverwacht snel groeiende 
testvraag. Toen heeft het ministerie binnen een paar weken voor 317 
miljoen euro aan testcapaciteit ingekocht bij drie grote labs.

Een daarvan is Eurofins, dat inmiddels de laatste hand legt aan een lab 
in Rijswijk, dat op termijn 65.000 tests per dag moet kunnen verwerken. 
Door het late inschakelen van deze labs ontstond er aan het begin van de 
tweede coronagolf een wekenlang tekort aan testcapaciteit. VWS zegt dat 
'met de kennis van nu het inderdaad beter geweest was om grootschalige 
laboratoria eerder te contracteren'. De laboratoria die door HollandBio 
worden vertegenwoordigd, zijn nooit bij het testen betrokken geraakt.


Meer tests verwerken

Uitbreiding van de testcapaciteit werd daarnaast vertraagd doordat het 
maanden duurde voor de zogenaamde pooling-techniek werd ingezet. Door 
monsters met elkaar te combineren, kunnen met die methode meer tests 
verwerkt worden. Al in mei bood bloedbank Sanquin gebruik van deze 
methode aan, waarmee maximaal dertigduizend tests per dag verwerkt 
konden worden. Maar het ministerie besloot uiteindelijk te kiezen voor 
een aanbesteding, omdat dat juridisch noodzakelijk zou zijn. De 
aanbesteding werd begin deze maand pas afgerond, maar de methode kan nog 
niet ingezet worden, omdat het percentage positieve tests momenteel te 
hoog ligt om monsters met elkaar te mengen.

--------
(c) 2020 NRC