[D66] Vertrouwelijk RIVM-rapport: ventilatiesysteem verspreidde virus in verpleeghuis (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #273)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Ik, eerder,
>Gisteren lekte uit dat het RIVM op de hoogte was dat luchtcirculatie
>Covid-19 kan veroorzaken in verzorgingshuizen. 

Het document is als fotobestand in handen gekomen van de Volkskrant
en bij het RIVM is navraag gedaan over de authenticiteit. 

Bron:    Volkskrant
Datum: 5 augustus 2020
Auteur: Jurre van den Berg
URL:    
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/vertrouwelijk-rivm-rapport-ventilatiesysteem-verspreidde-virus-in-verpleeghuis~bdc4943d/


Vertrouwelijk RIVM-rapport: ventilatiesysteem verspreidde virus in
verpleeghuis
------------------------------------------------------------------ 

Bij een corona-uitbraak in een verpleeghuis in Maassluis speelde het
moderne ventilatiesysteem waarschijnlijk een rol. Dat blijkt uit een
vertrouwelijke RIVM-rapportage die in bezit is van de Volkskrant. Niet
eerder is verspreiding van het virus via luchtcirculatie zo aannemelijk
gemaakt. Het RIVM heeft de ventilatierichtlijn herzien. 

De vertrouwelijke rapportage voedt de voortdurende discussie of het
covid-19-virus zich ook via kleine deeltjes door de lucht (aerosolen)
verspreidt. Als dat het geval is, kan ventilatie een belangrijke rol
spelen. Een groep van 239 wetenschappers drong vorige maand in een open
brief nog aan om dit serieuzer te nemen. 

Tussen 23 en 26 juni raakten in verpleeghuisafdeling De Tweemaster 17
van de 21 bewoners besmet met het covid-19-virus. Zes van hen overleden.
Ook 18 medewerkers kregen het virus, terwijl het personeel chirurgische
mondneusmaskers droeg, behalve tijdens de pauzes. 

Toen er desondanks abrupt zo veel besmettingen onder het personeel
plaatsvonden terwijl aanvankelijk maar een patient was besmet, werd het
ventilatiesysteem in de gemeenschappelijke huiskamer onderzocht. Op het
gaas van de airco-unit en in filters van vier ventilatiekasten werd
vervolgens het virus in hoge waarden aangetroffen. 

'De combinatie van bevindingen (...) zijn suggestief voor een verdere
verspreiding van het SARS-CoV-2-virus door een ventilatiesysteem', aldus
het RIVM in de vertrouwelijke rapportage, die op 23 juli in het
instituut is besproken. Voor de betrokken onderzoekers is de bevinding
'reden om andere instellingen te attenderen op de mogelijke risico's van
ventilatiesystemen met recirculatie van binnenlucht'. 

Tegenstrijdig 

De bevindingen uit het vertrouwelijke rapport lijken tegenstrijdig met
wat het RIVM in openbare publicaties beweert. Zo stelt het instituut in
antwoord op vragen van het ministerie van Volksgezondheid dat er
'momenteel geen uitbraak in Nederland bekend is waarbij is gebleken dat
(gebrek aan) ventilatie een hoofdrol heeft gespeeld bij de transmissie
van SARS-CoV-2'. 

Opmerkelijk is dat het RIVM de Ventilatierichtlijn vorige week juist op
dit punt stilzwijgend heeft herzien, drie dagen na de rapportage over
het verpleeghuis in Maassluis. Daarin staat nu: 'Uit voorzorg wordt
geadviseerd om recirculatie binnen een ruimte waar meerdere personen
gedurende langere tijd bij elkaar zijn zo veel mogelijk te vermijden en
de lucht voldoende te verversen.' 

De betreffende verpleeghuisafdeling beschikt over een dergelijk modern,
energiezuinig ventilatiesysteem dat om warmteverlies te voorkomen lucht
in een ruimte laat circuleren. Volgens de Argos Zorggroep is de locatie
inmiddels weer in gebruik. Hoe dit zich verhoudt tot het aangescherpte
RIVM-advies wil de zorggroep niet toelichten. 

Branchevereniging voor ouderenzorg ActiZ heeft de aangepaste
Ventilatierichtlijn van het RIVM vorige week direct gedeeld met haar
leden, laat een woordvoerder weten. Waarom de aanpassing in de richtlijn
niet publiekelijk is gecommuniceerd, wil het RIVM niet zeggen. Ook niet
of de casus in Maassluis de directe aanleiding is geweest voor de
aanscherping. 

'Het RIVM doet geen uitspraken over vertrouwelijke documenten', luidt de
formele reactie, hoewel er ook in openbare documenten gewag wordt
gemaakt van nader onderzoek naar de rol van recirculatie van lucht
binnen de gemeenschappelijke huiskamer bij 'een uitbraak in een
verpleeghuis in de regio Rotterdam'. Hetzelfde geldt voor de rol van
recirculatie van lucht bij 'een uitbraak in een
vleesverwerkingsbedrijf'. 

Aerosolen 

Hoogleraar civiele techniek aan de TU Eindhoven Bert Blocken spreekt van
'een zeer interessante casus'. 'Dit is naar mijn weten de eerste keer in
Nederland dat de rol van gebrekkige ventilatie bij een massabesmetting
zo zorgvuldig is onderzocht en vastgesteld.' Blocken tekende de eerder
genoemde open brief bewust niet, omdat wetenschappelijk nog niet
onomstotelijk vaststaat dat aerosolen en ventilatie een rol spelen bij
virusoverdracht. 'Maar plausibel wordt het meer en meer.' 

Daarom vindt de hoogleraar het ook verstandig dat het RIVM de richtlijn
heeft aangepast. 'Dit is voortschrijdend inzicht zoals we de afgelopen
maanden voortdurend hebben gezien. Zorg dat ventilatie op orde is. Dat
is nu nog te doen. Maar in de herfst en winter wordt dat een probleem.' 

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20200806/d291f00a/attachment-0001.html>
-------------- next part --------------
A non-text attachment was scrubbed...
Name: rivm.jpg
Type: image/jpeg
Size: 324749 bytes
Desc: not available
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20200806/d291f00a/attachment-0001.jpg>