[D66] Oxfords kandidaat-vaccin doet virologen hopen (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #158)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  29 april 2020
Auteur: Maarten Keulemans
URL:    
https://www.volkskrant.nl/wetenschap/oxfords-kandidaat-vaccin-doet-virologen-hopen~b197afe7/


Oxfords kandidaat-vaccin doet virologen hopen
---------------------------------------------

Zou het dan toch lukken om al voor het eind van het jaar een werkend 
vaccin te hebben? Steeds meer kenners durven die hoop hardop uit te 
spreken, nu Britse wetenschappers een vaccin tegen het nieuwe 
coronavirus met succes hebben getest op apen.

Al vanaf volgende maand wil men het kandidaat-vaccin op werkzaamheid en 
veiligheid testen bij zo'n vijfduizend vrijwilligers. Een eerste groep 
van zo'n duizend proefpersonen wordt sinds vorige week geent. Bij succes 
zou het vaccin al in september klaar kunnen zijn voor gebruik, aldus de 
onderzoeksgroep van het Jenner Instituut van de Universiteit van Oxford.

'Dit ziet er goed en hoopvol uit', reageert desgevraagd moleculair 
viroloog Marjolein Kikkert, die vanuit het LUMC werkt aan een 
vergelijkbaar vaccin. Hoewel de vaccinontwikkeling berucht is vanwege de 
vele teleurstellingen en tegenslagen, lijkt het de Britten voor de wind 
te gaan. 'Het zou inderdaad zomaar eens kunnen dat men al dit jaar tot 
de conclusie komt dat dit hem is', zegt Kikkert.

De Britse groep, onder leiding van de Ierse hoogleraar vaccinologie 
Adrian Hill, heeft een voorsprong omdat men al een vaccin testte tegen 
het mers-virus, een verwant coronavirus uit het Midden-Oosten. Daardoor 
kan men de eerste veiligheidsproeven nu versneld afdraaien. 'Ze kunnen 
meteen door naar de effectiviteitsstudies', duidt Kikkert. 'Als dat lukt 
voordat de uitbraak afzwakt, zou dat ze een groot voordeel geven.'

Om te testen of een vaccin werkt, moet men het immers uitproberen op een 
gemeenschap waar het virus nog rondgaat. Het vaccin wordt dan vergeleken 
met een placebo, een nepmiddel. 'Wij zijn de enige mensen in het land 
die het aantal infecties nog een paar weken hoog willen hebben, zodat we 
ons vaccin kunnen testen', grapte Hill al tegen Amerikaanse 
journalisten. Mocht de epidemie te snel uitdoven, dan zal men 
waarschijnlijk noodgedwongen uitwijken naar Afrika of India.
https://www.nytimes.com/2020/04/27/world/europe/coronavirus-vaccine-update-oxford.html

Het vaccin bestaat uit een soort fopvirus: een onschuldig gemaakt 
chimpanseevirus, dat men in het lab met genetische trucs heeft vermomd 
als coronavirus. Het vaccin moet het lichaam zodoende wijsmaken dat het 
te maken heeft met het echte covidvirus, als een soort training voor het 
echte werk.

Bij zes Amerikaanse resusaapjes lukte dat in elk geval heel behoorlijk, 
zeiden betrokken wetenschappers deze week tegen the New York Times: de 
dieren waren na een prik beschermd tegen hoge doseringen van het virus. 
'Dat geeft vertrouwen dat dit bij de mens ook wel eens kan werken', zegt 
Kikkert. Apen staan biologisch immers veel dichter bij de mens dan 
proefmuizen.


Productie

Mochten de proeven in de loop van de zomer succesvol blijken, dan kan de 
productie waarschijnlijk vliegensvlug van start. Wetenschappers 
betrokken bij het project hebben inmiddels al contact met diverse 
vaccinfabrikanten, waaronder de Indiase megafabriek het Serum Instituut.

Kikkert verwacht overigens dat het Britse vaccin, ook bij succes, 
uiteindelijk niet de enige prik tegen corona zal zijn. 'Het algemene 
idee is dat je uiteindelijk komt tot meerdere kandidaten, zodat je niet 
afhankelijk bent van een systeem.' Gaandeweg zou er bijvoorbeeld 
specialisatie kunnen plaatsvinden: het ene vaccin is beter voor ouderen, 
het andere meer geschikt voor bijvoorbeeld zwangere vrouwen.

Wereldwijd worden nu zeker zeven kandidaat-vaccins getest op mensen, 
doorgaans overigens alleen nog op veiligheid. In China is het bedrijf 
CanSino als eerste ter wereld al door naar de volgende onderzoeksfase, 
waarin men nader onderzoekt of het vaccin in kwestie mensen wel 
beschermt tegen het virus.
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/het-vaccin-tegen-corona-hoe-is-het-daar-toch-mee~b54e9fcf/

In het peloton zit ook de belangrijkste kanshebber uit Nederland, het 
kandidaat-coronavaccin dat in ontwikkeling is bij het Leidse 
farmaciebedrijf Janssen. Voor Nederland is de Oxfordse sprong vooruit 
goed nieuws: ook Janssen werkt met een vergelijkbare techniek.

--------
2020 DPG Media B.V.