[D66] Het is weer Zwarte-Pietentijd (6)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Algemeen Dagblad
Datum:  14 november 2019
Auteur: Sander van Mersbergen en Cyril Rosman
URL:    
https://www.ad.nl/binnenland/intocht-sinterklaas-niet-alleen-spannend-voor-kinderen~a51213fd/


Intocht Sinterklaas: niet alleen spannend voor kinderen
-------------------------------------------------------

Ook dit jaar gaat het in de week voor Sinterklaas aankomt weer meer over 
doodsbedreigingen, demonstratievakken en roetveegpieten, dan over 
pepernoten, cadeautjes en Amerigo. Waar zijn zaterdag de (grootste) 
brandhaarden op het slagveld van Sinterklaas?

Het goede nieuws: voor het eerst in jaren lijkt er bij de landelijke 
intocht van Sinterklaas geen vrees voor een grote clash tussen 
activisten van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) en Pro-Pieten. Nu omroep NTR 
definitief heeft gekozen voor de roetveegpiet, hebben de activisten van 
KOZP besloten niet bij de landelijke intocht te demonstreren. Apeldoorn, 
waar Sinterklaas zaterdag om 12.00 uur aankomt, heeft wel 
demonstratievakken klaargezet voor drie pro-pietdemonstraties. Wie daar 
precies komen opdagen en wat hun plannen zijn, is nog de vraag. 
Garanties dat het rustig blijft in Apeldoorn zijn er allerminst.

Het slechte nieuws: in veel andere gemeenten is de politie in opperste 
staat van paraatheid omdat er van verschillende kanten demonstraties 
zijn aangekondigd. KOZP zal zaterdag in zeker negen en misschien meer 
Nederlandse gemeenten actievoeren: Alkmaar, Den Haag, Dordrecht, 
Eindhoven, Groningen, Hoorn, Leeuwarden en Nijmegen. Zondag volgt nog 
een demonstratie in Den Bosch. In Den Haag, Nijmegen, Den Bosch, 
Eindhoven, Groningen en Emmen zijn zeker of zeer waarschijnlijk ook 
tegendemonstraties van Pro-Pieten. Ze krijgen voor zover mogelijk 
demonstratievakken langs de route van de Sint.

Het zijn die steden waar het kruitvat het makkelijkst tot ontploffing 
kan komen. Daar staan de geweldloze, maar ervaren activisten van KOZP, 
die zichzelf zien als historische strijders tegen racisme, in de directe 
nabijheid van een licht ontvlambare verzameling Pegida-aanhangers, gele 
hesjes, rechtsextremisten en voetbalhooligans die stellen op te komen 
voor de Nederlandse cultuur en traditie. Hoe groot hun aantallen 
zaterdag zullen zijn, laat zich lastig voorspellen. Maar de grens van 
geweld werd vorig weekend al overschreden, toen Pro-Pieten vuurwerk en 
stenen gooiden naar een bijeenkomst van antipieten in Den Haag. Er 
werden vijf mensen aangehouden.

Tijdens de intochten ligt de verantwoordelijkheid voor de ordehandhaving 
bij de korpsen in de regio, meldt een woordvoerder van de landelijke 
politie. 'Maar als het nodig is kunnen we opschalen. Agenten door het 
hele land zijn op afroep beschikbaar, voor het geval de situatie ergens 
uit de hand loopt. Ze weten dat ze dit weekend een seintje kunnen 
krijgen en hebben hun telefoon bij zich.'

De regiokorpsen hebben een zogeheten Staf Grootschalig en Bijzonder 
Optreden (SGBO) die alles monitort en coordineert. Al deze SGBO's staan 
in contact met de nationale staf. Daar wordt bepaald of er ergens extra 
inzet nodig is.


Brandhaard Den Haag

De voornaamste brandhaard lijkt zaterdag Den Haag te worden. Daar was al 
het vuurwerkincident, en deze week werd er ook een man aangehouden die 
zichzelf met een bom dreigde op te blazen als verdediger van de 
Nederlandse cultuur. Na de raadsvergadering van woensdag (die over het 
geweld tegen KOZP ging) werd een raadslid van GroenLinks, volgens eigen 
zeggen,  met de dood bedreigd door Pro-Pieten. Zeker een culturele 
instelling heeft al aangekondigd niet met hun jeugdleden naar de optocht 
te komen: te gevaarlijk. Burgemeester Johan Remkes heeft iedereen 
opgeroepen 'zich te gedragen'.

In Eindhoven, waar het vorig jaar fors uit de hand liep, dreigen ook nu 
weer ongeregeldheden. Vorig jaar werden demonstranten van KOZP belaagd 
door een groep Pro-Pieten en bekogeld met eieren. Voor vrijdag en 
zaterdag zijn er drie demonstraties aangekondigd. Op zaterdag zijn dat 
'Eindhoven kan het/KOZP' aan de ene kant en 'Sinterklaasfeest als 
traditie' aan de andere kant. Een van de Pro-Piet activisten van vorig 
jaar kondigde deze week aan 'met nog meer mensen te komen'. 'Dit loopt 
weer uit de hand, let maar op.'


De Lieve Goede Sint vs. Wakker Noorden

In Emmen staat actiegroep De Lieve Goede Sint (antipiet) tegenover de 
demonstranten van Wakker Noorden. En in Groningen broedt het 
gemeentebestuur op een manier beide kampen uit elkaar te houden, vorig 
jaar verlieten de Pro-Pieten hun demonstratievak om de antipieten op te 
zoeken.

De actievoerders van KOZP kondigden eerder deze week aan te vrezen dat 
ze 'een schietschijf' worden. 'We zijn bij al onze demonstraties 
geintimideerd en gedemoniseerd, en het wordt steeds heftiger', stelt 
voorman Jerry Afriyie in een persbericht. 'Het is tijd voor serieuze 
bescherming door de overheid.'

De organisatie zegt nu het gevoel te hebben dat die bescherming 
ontbreekt, en neemt daarom zelf voorzorgsmaatregelen. 'Wij zijn 
genoodzaakt om onszelf te beschermen, bijvoorbeeld door inzet van 
camera's en livestreams.'


Crowdfunding voor bescherming

Om de kosten hiervan, en van andere acties en rechtszaken die KOZP 
voert, te kunnen dragen, heeft de stichting een crowdfundingsactie 
opgetuigd. Maandag werd de digitale collectebus opengezet, gistermiddag 
was er al zo'n 25.000 euro binnen, afkomstig van tegen de 900 donateurs. 
'Zo fucking blij met jullie volharding! Diepe buiging', schrijft een van 
de donateurs in een toelichting.

KOZP was gisteren niet bereikbaar voor meer informatie. Wel schreven ze 
in een mail waarin sympathisanten opgeroepen worden te komen 
demonstreren 'begrip te hebben voor mensen die zich niet veilig voelen, 
maar goed contact te hebben met de lokale burgemeesters en politie'.

Otto Adang, lector Openbare Orde & Gevaarbeheersing aan de 
Politieacademie, stelt dat het moeilijk te voorspellen is hoe de 
intochten gaan verlopen. 'Vaak gaat het niet mis op de plekken waar je 
het zou verwachten. Mensen die kwaad willen, zoeken juist plekken die 
minder in het oog springen. Vorig jaar hebben we voor het eerst gezien 
dat het overal mis kan gaan. Je mag aannemen dat de politie daar nu 
alert op is.'

Vorig jaar was hij ook in Zaandam, waar de landelijke intocht 
plaatsvond. De oude binnenstad was toen zo hermetisch afgesloten en er 
was zoveel politie, dat rellen haast onmogelijk was. 'Maar het is niet 
haalbaar om elke intocht in Nederland zo te beveiligen, dat gaat gewoon 
niet.'

Tot nu toe kwam geweld bij de intochten van de kant van de voorstanders 
van Zwarte Piet, stelt Adang. Daar zit volgens hem ook nu de grote 
onvoorspelbaarheid: hoe gedragen deze mensen zich? 'Daarbij speelt de 
hele maatschappelijke discussie ook een rol. Wanneer meer gematigde 
mensen laten merken dat ze geweld afkeuren, zullen zij ook minder snel 
geweld gebruiken. Wat dat betreft blijft het tot nu toe relatief stil.'

Leontine van Kollenburg, voorzitter van de Eindhovense 
intocht-organisatie, verzuchte dan ook recent: 'Je zou bijna vergeten 
dat dit een heel leuk feest kan zijn, we hebben weer een ontzettend mooi 
programma.'

--------
(c) 2019 DPG Media B.V.