[D66] Nieuwe liefdesverklaring D66 aan EU: lidmaatschap in Grondwet

Fri May 10 10:47:15 CEST 2019

Bron:   Elsevier
Datum:  9 mei 2019
Auteur: Matthijs van Schie
URL:    
https://www.elsevierweekblad.nl/nederland/achtergrond/2019/05/d66-wil-lidmaatschap-eu-in-grondwet-687536/

Nieuwe liefdesverklaring D66 aan EU: lidmaatschap in Grondwet
-------------------------------------------------------------

D66-fractievoorzitter Rob Jetten kwam donderdag met een opvallend 
voorstel: samen met Kamerlid Kees Verhoeven pleit hij ervoor om het 
lidmaatschap van de Europese Unie (EU) in de Grondwet op te nemen. Het 
is niet de eerste keer dat Jetten met een 'proefballon' komt waarvoor de 
steun gering lijkt. Het plan lijkt dan ook vooral bedoeld om kort voor 
de Europese verkiezingen de EU-liefde nog eens te benadrukken.

1. Wat wil D66 en waarom?

In onderstaand filmpje op Twitter zegt Jetten dat hij het gek vindt dat 
'Europa' niet in onze Grondwet staat. 'Want we hebben al meer dan 70 
jaar vrede, veiligheid en ongekende welvaart te danken aan die Europese 
samenwerking.' Daarom dient hij samen met partijgenoot Verhoeven een 
voorstel in voor een grondwetswijziging: het lidmaatschap van de EU 
vastleggen in de Grondwet.

Volgens Jetten heeft dat twee voordelen: 'Ten eerste zorgen we ervoor 
dat je als Nederland niet in een opvlieging uit de Europese Unie 
stappen, en daarmee voorkomen we de chaos uit Engeland, de chaos van de 
Brexit.' Ook wil D66 duidelijk laten vastleggen hoe de Tweede en Eerste 
Kamer worden betrokken bij Europese besluitvorming, zodat die het 
kabinet 'beter kunnen controleren en beter kunnen bijsturen bij 
belangrijke Europese besluiten.'

Hoewel de partij er fervent tegen is, is het volgens Jetten niet bedoeld 
om een 'Nexit' onmogelijk te maken, maar wel om duidelijke spelregels te 
bepalen voor een eventueel vertrek. Als het lidmaatschap in de Grondwet 
vastligt, kan vertrekken uit de EU alleen als een strenge procedure 
wordt doorlopen: een eerste lezing en een tweede lezing, daartussen 
verkiezingen, en uiteindelijk een tweederde meerderheid in het 
parlement. 'Je dwingt jezelf tot rustig en goed nadenken over wat de 
gevolgen zijn en wat er allemaal geregeld moet worden, zodat je dat 
niet, zoals de Britten nu, pas achteraf ontdekt,' legt de D66-voorman 
tegenover NRC uit.

2. Krijgt het voorstel veel bijval?

Op voorhand lijkt de kans klein dat een meerderheid van de Tweede Kamer 
zal instemmen met het D66-wetsvoorstel. Zo schrijft fractievoorzitter 
Gert-Jan Segers van de ChristenUnie, toch niet de meest EU-kritische 
partij in het parlement, op Twitter dat de Unie 'geen geloofsartikel, 
maar vrijwillige samenwerking van soevereine staten' is. Segers ziet 
meer in een 'hervormde EU die iedere dag haar waarde bewijst, ook voor 
de Nederlanders'.

Geert Wilders (PVV) reageert op de hem kenmerkende felle wijze. 
'Soevereiniteit weg, referendum weg, vertrek uit de EU onmogelijk. 
Dictators van #D66 leveren Nederland uit aan de Brusselse elite.' Hij 
roept zijn volgers op te kiezen voor 'vrijheid (...) soevereiniteit, 
(...) Nederland', en herhaalt zijn pleidooi voor een Nexit. Forum voor 
Democratie-leider Thierry Baudet doet dat niet, maar in een donderdag 
verschenen campagnevideo neemt FVD wel nadrukkelijk afstand van 'een 
Europa waarin we steeds meer van onze soevereiniteit afstaan aan 
Brussel'. Volgens Baudet is dat 'de kant die VVD en D66 op willen,' 
getuige de Europese fractie die ze delen met de Belg Guy Verhofstadt 
(ALDE).

Baudet stelt dat ook het CDA die richting op wil, vanwege hun Europese 
samenwerking met de christendemocraat Jean-Claude Juncker en de partij 
CDU van Angela Merkel. Woensdag hield CDA-minister van Financien Wopke 
Hoekstra tijdens zijn Humboldt-rede een pleidooi voor een sterkere EU, 
met een leiderschapsrol voor Duitsland. Jetten bood Hoekstra vanwege die 
toespraak een 'D66-cadeaulidmaatschap' aan.

Toch zijn er ook signalen dat CDA en ook VVD niet warm lopen voor 
verdere EU-integratie: ze stemden eind vorige maand voor een motie van 
de SGP die oproept tot het schrappen van om de zinsnede dat de Unie moet 
streven naar een 'ever closer union' (steeds hechter verbond). 
Daartegenover staat dat partijen in de Eerste Kamer stemden tegen een 
initiatiefvoorstel van SGP'er Kees van der Staaij om alleen bij een 
tweederde meerderheid akkoord te gaan met EU-verdragen. Daardoor werd 
dat voorstel verworpen.

Behalve de gekende eurosceptische geluiden vanuit PVV en FVD ontpopt ook 
SP zich de laatste tijd steeds nadrukkelijker tot een partij die zich 
verzet tegen de huidige koers in Brussel. Zo opende de partij woensdag 
de aanval op PvdA-kopstuk Frans Timmermans, die namens de Europese 
Socialisten & Democraten (S&D) voorzitter van de Europese Commissie wil 
worden: in een satirisch filmpje verweet de SP hem Nederland te willen 
'opslokken' ten faveure van een 'Europese superstaat'.

3. Welke voorstellen deed Jetten onlangs nog meer?

Het is de laatste tijd zeker niet het eerste geruchtmakende voorstel van 
D66, en dan vooral Rob Jetten, dat hevige kritiek losmaakt. In maart 
poseerde de fractievoorzitter met een opgestoken duim voor de 
Hemweg-kolencentrale in Amsterdam, met de belofte die te sluiten. Dat 
leidde tot woede bij vakbonden, omdat sluiting van de centrale honderden 
banen zou kosten.

Diezelfde maand liet Jetten de ene na de andere 'proefballon' los: hij 
hield een warm pleidooi voor de komst van arbeidsmigranten uit 
bijvoorbeeld Oost-Europa, omdat de openstaande vacatures anders niet 
vervuld zouden worden. Een paar dagen eerder had de D66-leider ook al 
gepleit voor een 'miljonairstaks' om de in zijn ogen 'oneerlijke' 
voorsprong van welgestelden op de rest van de samenleving te verkleinen. 
Een maand eerder joeg Jetten coalitiegenoten VVD en CDA tegen zich in 
het harnas door zich te verzetten tegen het uitrusten van 
F-35-gevechtsvliegtuigen met een mogelijkheid om nucleaire bommen te 
vervoeren.

Het pleidooi van donderdag om het EU-lidmaatschap in de Nederlandse 
Grondwet op te nemen, is overigens een herhaling van het eerste serieuze 
voorstel dat Jetten deed sinds hij ruim een halfjaar geleden Alexander 
Pechtold opvolgde. Tijdens een bezoek aan het Britse Lagerhuis, waar hij 
sprak over Brexit, zag hij naar eigen zeggen 'met eigen ogen de gevolgen 
van #Brexit op de Britse politiek en het leven van mensen in het VK'. Al 
in oktober opperde hij een grondwetswijziging 'om deze nachtmerrie te 
voorkomen'.

4. Hoe staat D66 er in aanloop naar Europese verkiezingen voor?

Het is geen toeval dat Jetten en Verhoeven juist donderdag met het 
voorstel komen: 9 mei is de zogenoemde Dag van Europa. Het plan heeft 
dan ook een 'emotionele lading' voor de D66'ers, die hun 
liefdesverklaring aan 'Brussel' donderdagavond luister bij zetten met 
een speciaal evenement: D66 loves Europe.

In congres- en evenementencentrum CitySense in Utrecht trapt de partij 
officieel de campagne voor de verkiezingen voor het Europees Parlement 
(23 mei) af met een optreden van de Amerikaans-Nederlandse comedian Greg 
Shapiro. Ook minister voor Buitenlandse Handel en 
Ontwikkelingssamenwerking Sigrid Kaag, Rob Jetten en europarlementarier 
Sophie in 't Veld maken er hun opwachting.

Laatstgenoemde kwam deze week onder vuur te liggen nadat HP/De Tijd 
onthulde dat de D66-lijsttrekker in het Europees Parlement haar 
dagvergoedingen (320 euro per dag) per maand niet gebruikte voor 
hotelovernachtingen en maaltijden in Brussel en Straatsburg, waar die 
voor zouden zijn bedoeld, maar voor bezoeken aan Nederland. De partij 
weerspreekt dat In 't Veld daarmee tegen de regels heeft gehandeld: 
'Elke parlementarier mag zelf bepalen hoe en waarvoor de dagvergoeding 
wordt gebruikt.' Ook een woordvoerder van het Europees Parlement zegt 
dat er 'geen enkele regel is overtreden'.

In 't Veld, die in tegenstelling tot de meeste europarlementariers in 
Brussel woont, gebruikte ook geld uit de 'kantoorpot' van ruim 4.000 
euro per maand om hotels in Nederland van te betalen. Ze stortte het 
bedrag aan het Europees Parlement na de berichtgeving van HP/De Tijd wel 
terug. 'Wij vinden dat de kantoorpot daarvoor niet gebruikt moet 
worden,' zegt een D66-woordvoerder in Brussel tegen persbureau ANP. Ook 
daarbij is volgens de zegsman niets illegaals gebeurd.

--------
(c) 2019 OneBusiness BV