[D66] Macron is een neoliberale wolf in schaapskleren

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Trouw
Datum:  1 mei 2018
Auteur: Casper Gelderblom
URL:    
https://www.trouw.nl/opinie/macron-is-een-neoliberale-wolf-in-schaapskleren~acd01cbf/


Macron is een neoliberale wolf in schaapskleren
-----------------------------------------------

Wanneer de Nederlandse media over Emmanuel Macron schrijven, gaat het 
veelal over de oppervlakkige vraag of de Franse president kan winnen, 
zegt geschiedenisstudent Casper Gelderblom. Maar wat behelst zijn winst?

Slaagt hij erin Le Pen buiten het Elysee te houden, vakbonden de loef af 
te steken, Trumps handdruk te pareren of de harten van 
Europarlementariers te veroveren? Het antwoord is meestal ja en dat 
heeft Macron de status opgeleverd van een vernieuwende en, vooral, 
pro-Europese politieke halfgod.

Maar zoals zo vaak is de vraag belangrijker dan het antwoord. De vraag 
of Macron kan winnen is minder interessant dan wat de winst precies 
behelst - en wie er wat verliest. Bij gebrek aan aandacht voor de 
precieze impact van zijn ideeen blijft vooral het door de Franse 
president zelf gecultiveerde beeld van een Europese visionair hangen. 
Dat maakt hem in links-progressief Nederland bijzonder populair. 
GroenLinks-leider Jesse Klaver meldde eerder dit jaar zelfs zich op 
Europees niveau bij Macron aan te willen sluiten.


Geen links verlanglijstje

Klaver zou beter moeten weten. In eigen land heeft Macron zich ontpopt 
tot trouw aanhanger van de neoliberale orthodoxie waar progressieve 
krachten als GroenLinks zich juist tegen teweerstellen. Hij wil 120.000 
overheidsbanen op de tocht zetten, belasting op pensioenen verhogen, de 
invloed van vakbonden drastisch inperken en de toegang tot hoger 
onderwijs beperken om kosten te drukken. Normaal gesproken geen 
verlanglijstje waar je in linkse kringen de handen voor op elkaar 
krijgt.

Dat zal allemaal wel, maar als het gaat om Europa is Macron 
ontegenzeggelijk een progressieve geest, zou een tegenargument kunnen 
luiden. Het klopt dat de president vaak en graag ronkende speeches over 
de zegeningen van de Europese Unie houdt. Of zijn Europese vergezichten 
progressief zijn, valt echter sterk te betwijfelen.

De progressieve visie op Europa ziet de Unie als een middel om de grote 
uitdagingen die globalisering met zich meebrengt succesvol het hoofd te 
bieden. Door Europabrede regelgeving wordt het minder makkelijk voor 
multinationals om individuele Europese landen uit elkaar te spelen. 
Daardoor kan de race to the bottom in aantrekkelijke belastingregimes, 
slechte arbeidswetten en ontoereikende milieuwetgeving een halt toe 
worden geroepen. Deze visie maakt van de EU voor het gros van de 
Europeanen een bondgenoot, geen vijand.


Frans spoor

Maar Macron werkt deze visie actief tegen. Neem zijn recente pogingen om 
het Franse staatsspoorbedrijf, de SNCF, radicaal op de schop te nemen. 
Daar zijn op zich goede redenen voor. Zo ligt de pensioenleeftijd voor 
sommige personeelsleden erg laag en bedient 45 procent van het Franse 
spoor slechts 2 procent van de reizigers. Macrons regering wijt de 
grootschalige afbraak van de huidige rechten van het treinpersoneel 
echter aan een EU-richtlijn die de liberalisering van de SNCF 
onvermijdelijk zou maken.

Buiten het feit dat dit laatste niet het geval is, maakt Macron hier 
gebruik van een bekende neoliberale truc. In Europees verband stemmen 
regeringsleiders in met regels die privatisering en liberalisering 
afdwingen om in eigen land te verklaren dat ze machteloos staan 
tegenover Brussel. Met deze cynische tactiek laten politici als onze 
eigen Mark Rutte en, zo blijkt, ook Macron de Europese Unie de klappen 
opvangen die hun eigen impopulaire rechtse agenda uitlokt.

Het gevolg is dat velen de EU (terecht) zien als een handlanger van de 
onzekerheid die de geglobaliseerde 21ste eeuw met zich meebrengt, in 
plaats van een schild daartegen. Precies het omgekeerde van wat een echt 
progressieve visie op Europa voorschrijft.

--------
(c) 2018 Persgroep