[D66] Rechter buigt zich over afschaffen referendum

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  2 februari 2018
Auteur: Joost De Vries
URL:    
https://www.volkskrant.nl/binnenland/geestelijk-vader-referendum-daagt-kabinet-voor-rechter-met-hoop-op-laatste-alles-of-niets-volksraadpleging~a4564949/


Geestelijk vader referendum daagt kabinet voor rechter met hoop op
laatste alles-of-niets volksraadpleging
------------------------------------------------------------------

Moet de burger zich in een referendum kunnen uitspreken over het 
schrappen van het raadgevend referendum? De bestuursrechter van de Raad 
van State doet vrijdag uitspraak over deze vraag. De stichting Meer 
Democratie meent dat minister Ollongren van Binnenlandse Zaken op 
onrechtmatige wijze de burgers een recht ontneemt en spande daarom een 
zaak aan.

Het kabinet wil van de referendumwet af en het liefst zo snel mogelijk. 
De vier coalitiepartijen gruwelden van het Oekrainereferendum in april 
2016. De aanstaande stembusgang over de inlichtingenwet op 21 maart moet 
wat de regering betreft het tweede en laatste raadgevende referendum 
worden.

Verantwoordelijk minister Ollongren (D66) schrijft daarom in haar 
intrekkingswet dat zodra de koning zijn handtekening heeft gezet (na 
stemming in Tweede en Eerste Kamer), het instrument van het raadgevend 
referendum niet meer bestaat. Het is 'logisch', stelt ze in de 
toelichting, dat de burger over die beslissing van de wetgever niet ook 
nog eens een referendum kan organiseren.


'Juridische trucs'

Oud-PvdA-Kamerlid Niesco Dubbelboer vindt dat de minister 'juridische 
trucs' uithaalt. Als Kamerlid was hij in 2005 mede-indiener van de 
initiatiefwet die tien jaar later leidde tot de Wet raadgevend 
referendum. Die wet geeft burgers het recht om, mits zij ruim 300 
duizend medestanders kunnen vinden, het volk om advies te vragen over 
een aangenomen wet: is de burger voor of tegen? De uitslag is niet 
bindend. De regering mag een nee negeren, zoals in 2016 ook gebeurde.

Donderdag poogde Dubbelboer met zijn stichting Meer Democratie bij de 
hoogste bestuursrechter te voorkomen dat het kabinet zomaar een streep 
zet door zijn erfenis. Hij bestrijdt niet dat het parlement het 
raadgevend referendum kan intrekken, maar hij hoopt het recht te 
behouden op een laatste alles-of-nietsvolksraadpleging. Ollongren kan 
niet op voorhand besluiten zo'n referendum te weigeren, meent hij.



Verkeerde moment

Dubbelboer stelt de vraag op het verkeerde moment, reageerde de 
landsadvocaat namens de minister. Kabinet en Kamer zitten nog midden in 
het wetgevingsproces, zei zij, de bestuursrechter heeft daar op dit 
moment niks van te vinden. Ollongren heeft haar wetsvoorstel vorige week 
ingediend bij de Tweede Kamer. Die moet er nog over debatteren en 
stemmen. Datzelfde geldt voor de Eerste Kamer.

Meer Democratie kon niet anders dan de zaak nu aanspannen, zei de 
advocaat van de stichting. Wanneer de intrekkingswet is aangenomen, 
lijken de kansen verkeken, gezien de bepalingen die Ollongren erin heeft 
opgenomen. Vanwege de hoge actualiteit van de zaak doen de 
bestuursrechters van de Raad van State meteen vrijdag om 14.00 uur 
uitspraak. Een mogelijke uitkomst is dat zij zichzelf niet bevoegd 
achten om in het wetgevingsproces in te grijpen.

--------
(c) 2018 Persgroep