[D66] Denys: geneeskunst zonder resultaat is een kunde!

[Ⓐ]

Niet iedereen die uit de pas loopt heeft een psychiatrische stoornis
LAURA BATSTRA, HOOFDDOCENT GEDRAGS- EN MAATSCHAPPIJ- WETENSCHAPPEN RUG.

In Trouw woedt een debat over het terugdringen van de wachtlijsten in de
ggz. Rien Vermeulen stelt dat psychiaters aan de poort de oplossing zijn
(Opinie, 26 juli). Aart Franken vindt dat er meer psychologen ingezet
moeten worden (Opinie, 2 augustus).

Dat debat vindt zijn bron in het akkoord dat staatssecretaris Paul
Blokhuis en twaalf belanghebbende partijen in de geestelijke
gezonheidszorg sloten in juli. Voorzitter Damiaan Denys van de
Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie liet weten niet blij te zijn met
de voorgenomen inzet van wat hij 'goedkopere krachten' noemt:
psychologen en ervaringsdeskundigen. Het kabinet zou het medische aspect
van psychische stoornissen uit het oog verliezen door de nadruk op het
sociale aspect van psychische klachten te leggen. "Maar nog altijd is
een psychische stoornis een geneeskundige aandoening, een ziekte."

Als belangrijke vertegenwoordiger van psychiaters laat hij zich
neerbuigend uit over andere professionals en doet bovendien onhoudbare
beweringen. Mijn vermoeden is dat de meeste psychiaters zich hier niet
in kunnen vinden. In tegenstelling tot wat Denys suggereert, is er voor
geen enkele psychiatrische stoornis een medische basis, een lichamelijk
defect, vastgesteld. Er zijn geen bloedtesten of hersenscans die kunnen
helpen bij de diagnostiek: op lichamelijk niveau valt er domweg niets te
zien.

Bovendien, wat een stoornis moet heten, hangt niet af van wat een scan
kan laten zien, maar van normen en beslissingen in een maatschappelijke
context. De tijd- en cultuurgebondenheid van 'stoornissen' blijkt onder
meer uit het feit dat tot 1973 homoseksualiteit als psychiatrische
stoornis vermeld stond in de DSM, het wereldwijd gebruikte
psychiatrische handboek.

Gelukkig zijn we van die visie genezen. Zelfs al zouden we nu een
homokwabje in het brein vinden dat alle homoseksuelen hebben en alle
heteroseksuelen niet, dan zou homoseksualiteit niet opeens toch een
stoornis zijn. En mochten we een competitiegroef in het brein ontdekken,
dan betekent dat niet automatisch dat we al te ambitieuze types opeens
gaan diagnosticeren als psychiatrisch ziek. Dit illustreert de
onzinnigheid van Denys' bewering dat psychische problemen medische
aandoeningen zijn. Stoornissen betreffen eigenschappen die gewoon slecht
matchen met de normen en eisen van onze huidige maatschappij. We vinden
tegenwoordig dat mensen vrolijk, sociaal, ondernemend en taakgericht
moeten zijn. Wie niet aan die normen voldoet riskeert een label
depressie, autisme, angststoornis of ADHD.

Wat opvalt is dat bepaalde psychiaters steeds meer menselijke
moeilijkheden als psychiatrische ziekte framen. Met iedere nieuwe editie
van het psychiatrisch handboek komen er stoornissen bij. We kunnen nu al
op zo'n vierhonderd manieren gestoord zijn. Het is dan ook niet
verbazingwekkend dat volgens deze definities een op de twee Nederlanders
ooit in zijn of haar leven psychiatrisch ziek wordt.

De psychiatrie heeft altijd invloedrijke en gedreven bepleiters van haar
discipline en het medische model gehad, maar in het ggz-akkoord ligt de
nadruk op het sociale aspect van psychische klachten. Psychiaters van
het type Denys vinden dat zorgelijk; ik vind het hoopvol. De enorme
impact van factoren als armoede, sociale ongelijkheid, werkeloosheid,
slechte behuizing, uitsluiting, intolerantie en prestatienormen zijn
door de dominantie van het medische model en de focus op individuele
pathologie lange tijd onderbelicht gebleven. De koerswijziging van
staatssecretaris Blokhuis kon wel eens een mooie stap zijn richting een
vriendelijkere en meer tolerante samenleving die mensen die anders zijn
niet te snel ziek verklaart.

On 14-08-18 05:58, A.O. wrote:
> Denys: geneeskunst zonder resultaat is een kunde!
> De minachting is dus geheel terecht.
> 
> 
> AD:
> "Verschillende psychiaters en andere hulpverlenerszijn niet te spreken
> over de aanpak van Menzis. "Wij zijn er helemaal niet blij mee en we
> vragen ons ook af voor welk probleem dit een oplossing zou moeten
> betekenen", zegt Damiaan Denys, hoogleraar psychiatrie aan het AMC en
> voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie in het
> radioprogramma Nieuws en Co.
> 
> 'Goed resultaat'
> 
> Het resultaat van een behandeling toetsen met vragenlijsten is volgens
> Denys in ieder geval amper uitvoerbaar. "Want je kan in de psychiatrie
> heel lastig definiëren wat een resultaat is en je kan ook niet altijd
> definiëren wat een goed resultaat is."
> 
> Bovendien, zegt het landelijk platform van patiënten in de geestelijke
> gezondheidszorg (Mind): "Het risico is dat patiënten buiten de boot
> vallen als verzekeraars alleen naar de kosten kijken." Denys vreest iets
> soortgelijks: hij denkt dat psychiaters straks misschien gaan selecteren
> aan de voordeur. "Stel dat je betaald wordt voor je inspanningen en je
> moet dan kiezen of je iemand neemt die resultaat oplevert of niet, dan
> is dat heel lastig."
> 
>     Afrekenen op resultaat voor iets dat ook een kunde is - we hebben
> het immers over de geneeskunst - vind ik echt een minachting voor het vak."
> _______________________________________________
> D66 mailing list
> D66 at tuxtown.net
> http://www.tuxtown.net/mailman/listinfo/d66
>