[D66] Kijktip, Garmonbozia: Twin Peaks Seizoen #3 vanaf 22 mei op Nederlandse TV (8)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Trouw
Datum:  21 mei 2017
Auteur: Belinda van de Graaf
URL:    https://www.trouw.nl/cultuur/terug-naar-twin-peaks~acbde796/


Terug naar Twin Peaks
---------------------

Ruim een kwarteeuw moesten de fans erop wachten maar de legendarische 
serie Twin Peaks komt terug, als een van de klapstukken van het 
filmfestival in Cannes. Waarom maakte dit magische moordmysterie in 
1990-1991 zo'n diepe indruk?

'Damn good coffee!' Iedereen die begin jaren negentig aan de buis 
gekluisterd zat voor 'Twin Peaks', herinnert zich FBI Special Agent Dale 
Cooper en zijn voorliefde voor zwarte koffie. Hij at daarbij liefst 
verse kersentaart. 'Holy smokes!', klonk het, als Cooper weer iets 
vreemds ontdekte.


Lynch legde de ziel bloot van een kleine Amerikaanse gemeenschap en 
schreef daarmee te­le­vi­sie­ge­schie­de­nis

De met zwarte brillantine-kuif uitgedoste FBI-agent, gespeeld door Kyle 
MacLachlan, was de held van Twin Peaks. De tv-serie van David Lynch en 
medebedenker David Frost groeide in 1990 en 1991 uit tot een fenomeen. 
Twee seizoenen en dertig afleveringen lang volgden we de bizarre 
gebeurtenissen in Twin Peaks, het fictieve stadje in het noordwesten van 
Amerika waar sinds de jaren vijftig niets veranderd leek en waar op een 
dag het lijk aanspoelde van de 17-jarige scholiere Laura Palmer.

De speurtocht naar de moordenaar was bepaald geen routineklus, sterker: 
het mysterie diende vooral om toegang te krijgen tot de kleurrijke 
bewoners van het stadje, zoals Nadine, de vrouw met het ooglapje die 
bezeten was van het perfecte gordijnrailsysteem, of Andy, de onhandige 
hulpsheriff die steeds in huilen uitbarstte en radeloos verliefd was op 
Lucy, de receptioniste met de piepstem.

Lynch legde de ziel bloot van een kleine Amerikaanse gemeenschap en 
schreef daarmee televisiegeschiedenis. Twin Peaks was anders: niet 
alleen spannend en spitsvondig, maar ook stijlvol, sensueel en 
surrealistisch. Dat het laatste geen enkele belemmering vormde om een 
wereldwijd publiek te bekoren, kun je een van de grote verdiensten 
noemen.

Als bonus was er in 1992 nog de bioscoopfilm 'Fire Walk With Me', een 
zogeheten prequel die de ontwikkelingen voorafgaand aan de serie in 
kaart bracht. Lynch hield het daarna voor gezien. De koek was op. Dit 
tot ongenoegen van de fans die op bedevaart gingen naar de locaties waar 
de serie speelde, zoals het Great Northern Hotel aan de rand van een 
gigantische waterval waar Cooper verbleef, of de Double R Diner waar 
Norma haar beroemde kersentaart serveerde.


Inspiratie

Diezelfde fans bleven jarenlang bedelen om een vervolg. Met resultaat. 
Lynch pikte na ruim een kwarteeuw de draad op. Vanavond zijn de eerste 
twee afleveringen van het nieuwe, derde seizoen (met in totaal achttien 
afleveringen) te zien op de Amerikaanse televisie.


Hij hield, zo je wilt, Amerika een spiegel voor

Ook het Filmfestival van Cannes ruimde een plekje in voor de dubbele 
aflevering. Aanstaande donderdag is het er Twin Peaks-time als David 
Lynch met gevolg arriveert. Het is een primeur voor het festival dat 
niet eerder tv-series opnam in de officiele selectie, maar dat Lynch als 
voormalig Gouden Palm-winnaar ('Wild at Heart', 1990) graag opnieuw 
verwelkomt.

Twin Peaks diende als inspiratie voor een andere tv-serie die in Cannes 
in premiere gaat: 'Top of The Lake' van Jane Campion. Zaterdag 
presenteerde zij met Nicole Kidman het volledige tweede seizoen van de 
serie. Campion, die in 1993 een Gouden Palm won voor 'The Piano' is een 
groot fan van Twin Peaks.

'Ik ben een apostel', verklaarde Campion. En ze is zeker niet de enige 
die met bijna religieuze toewijding over het werk van David Lynch praat. 
De makers van 'The Sopranos' en 'Fargo' lieten zich afgelopen week in 
dezelfde bewonderende bewoordingen uit. Voor veel fans is het zelfs geen 
toeval dat de Twin Peaks-revival in Cannes op Hemelvaartsdag valt, de 
dag van de verrijzenis.


Pioneer

Talrijke hedendaagse misdaadseries waarin een speurneus een kleine 
gemeenschap aftastte, of waarin via een moordmysterie langzaam de gekten 
en gewoonten van de achterblijvers werden geopenbaard, zijn 
schatplichtig aan Twin Peaks, of het nu gaat om een Netflix-serie als 
'The Killing' of een BBC-serie als 'Broadchurch'.


Twin Peaks brak met de conventies van 'Dallas' en 'Dynasty', de soaps 
uit de jaren tachtig die we gewend waren

Zo was in 'Desperate Housewives' een zelfmoord aanleiding om achter de 
facade van Wisteria Lane te duiken, de ogenschijnlijk keurige straat 
waarin de dames uit de titel woonden. Het is precies wat Lynch midden 
jaren tachtig al deed in zijn bioscoopfilm 'Blue Velvet' en wat hij in 
groot formaat voortzette in Twin Peaks. Lynch keek achter de keurig 
gekortwiekte voortuin, om een wereld van moord en misdaad te openbaren, 
van angsten, verlangens, obsessies en geheimen. Hij hield, zo je wilt, 
Amerika een spiegel voor.

Het fantastische aan Twin Peaks is dat het zo veel verschillende 
emotionele registers bespeelde. Lynch liet het moordmysterie overvloeien 
in een melodrama en de tragedie in een komedie. Hij trok een bizarre 
wereld op van houten lambrizeringen en opgezette vissen, van mysterieuze 
rode gordijnen en angstaanjagende verschijningen, waarin de muzikale 
verleidingskunsten van Angelo Badalamenti een centrale rol speelden. 
Zelden waren beeld en geluid qua sfeer beter op elkaar afgesteld: 
bedwelmend, dromerig en ja, bij vlagen heel eng.


Nieuwe impuls

Twin Peaks brak met de conventies van 'Dallas' en 'Dynasty', de soaps 
uit de jaren tachtig die we gewend waren. Lynch voegde surrealistische 
verschijnselen toe en schiep met Dale Cooper een FBI-agent die 
analytisch was ingesteld, maar eigenlijk meer vertrouwde op zijn 
intuitie en de boodschappen die hij in visioenen kreeg.

De immer opgewekte agent die genotzuchtig de geur van sparren opsnoof in 
de bosrijke omgeving van Twin Peaks en die met mededogen luisterde naar 
alle vreemde verhalen, werd omarmd door een miljoenenpubliek dat onder 
hypnose - zo leek het wel - het meesterlijke spel met de televisiesoap 
onderging.

De vraag die nu op ieders lippen brandt: zal David Lynch, inmiddels 71 
jaar, het landschap van hedendaagse kwaliteitsseries dat hij zelf hielp 
scheppen, waarvan hij feitelijk de pionier is, een nieuwe impuls weten 
te geven?

Het derde seizoen van Twin Peaks gaat zondagavond met een dubbele 
aflevering van start op de Amerikaanse betaalzender Showtime. Donderdag 
volgt de premiere op het Filmfestival van Cannes. De serie is in 
Nederland vanaf 22 mei te zien op de streamingdienst Videoland.


27 jaar later: oude en nieuwe gezichten

Het is een klein wonder dat een groot deel van het oude acteursensemble 
na vijfentwintig jaar terugkeert, zelfs Catherine Coulson als de Log 
Lady. De opnamen met de actrice die steevast een orakelend houtbok met 
zich meedroeg werden voor haar dood voltooid.

Maar er is ook een grote afwezige. Michael Ontkean keert niet terug als 
de vriendelijke sheriff Truman. De 71-jarige Ontkean heeft zich uit de 
showbusiness teruggetrokken en is vervangen door Robert Forster. Ook 
Lara Flynn Boyle ontbreekt. De 47-jarige actrice die highschool beauty 
Donna Hayward speelde, is door plastische chirurgie vrijwel onherkenbaar 
geworden. Of die verminking - want dat is het - te maken heeft met haar 
afwezigheid in het nieuwe seizoen, is ongewis.

Uitgekeken wordt vooral naar de comeback van Kyle MacLachlan als de even 
excentrieke als zachtmoedige held van de serie: FBI Special Agent Dale 
Cooper. De 58-jarige MacLachlan die na Twin Peaks actief bleef als 
acteur, behaalde nooit meer zo'n groot succes. Hetzelfde geldt voor de 
andere Twin Peaks-prominenten, die blijkbaar vooral onder regie van 
Lynch vlamden, waaronder Sheryl Lee die terugkeert als Laura Palmer en 
Sherilyn Fenn die haar rol hervat van Audrey Horne, de verleidelijke 
scholiere die met haar tong een knoop kon leggen in een kersensteeltje 
en die bijna bezweek onder haar verlangen naar de coole Cooper.

Natuurlijk waren er ook tal van kostelijke bijrollen, zoals die van 
David Lynch zelf die - inmiddels met grijze kuif - terugkeert als Gordon 
Cole, de hardhorende adjunct directeur van de FBI. Ook van de partij is 
de Nederlandse Hollywoodacteur Carel Struyken als de reus die Cooper in 
zijn visioenen zag. Wie weet komt de boomlange Hagenaar (lengte: 2,13 
meter) opnieuw met aanwijzingen voor Coop.

Nieuwe gezichten zijn er ook, maar dan gaat het vooral om gastoptredens, 
denk aan Monica Bellucci, Naomi Watts, Jennifer Jason Leigh, Laura Dern 
en Tim Roth. Naar verluidt was het ook de bedoeling dat David Bowie voor 
een gastrol zou terugkeren. Hij figureerde eerder in de Twin Peaks-film 
'Fire Walk With Me'. In plaats van Bowie treedt nu Pearl Jam-frontman 
Eddie Vedder aan.

--------
(c) 2017 Persgroep