[D66] Eindverslag informateur Schippers

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Tweede Kamer
Datum:  16 mei 2017
Auteur: Edith Schippers
URL:    
https://www.tweedekamer.nl/sites/default/files/atoms/files/eindverslag_informateur_schippers.pdf


Eindverslag 16 mei 2017

Op 28 maart 2017 nam de Tweede Kamer de (gewijzigde) motie-Rutte c.s. 
(Kamerstukken II 2016/7, 34700, nr. 2) aan om mij tot informateur te 
benoemen. De opdracht luidde om, met inachtneming van het verslag van de 
verkenning, 'de mogelijkheid te onderzoeken van een stabiel kabinet uit 
VVD, CDA, D66 en GL en hierover verslag uit te brengen met een advies 
over de voortgang van de kabinets(in)formatie ten behoeve van de 
voorbereiding van een debat op basis van artikel 139A'. U heeft mij na 
de stemming op dezelfde dag ontvangen ter bevestiging van de benoeming 
en de opdracht. Daarna hebben u en ik enkele malen contact gehad over de 
voortgang van de gesprekken met betrekking tot de informatie. Op 
donderdag 11 mei jl. heb ik u, naar aanleiding van vragen van leden van 
de Tweede Kamer over de voortgang, schriftelijk geinformeerd 
(Kamerstukken II 2016/7, 34700, nr. 7).

De opdracht van de Tweede Kamer was inhoudelijk moeilijk. De winnaars 
van de verkiezingen en de grootste partij waren voor de informatie 
vooral bijeengebracht op basis van de verkiezingsuitslag, niet op basis 
van programmatische overeenkomsten. Dat betekende dat een breed politiek 
inhoudelijk spectrum overbrugd zou moeten worden om een coalitie te 
kunnen vormen. Ik ben de informatie daarom begonnen met bilaterale 
gesprekken met elk van de betrokken fractievoorzitters. In deze 
gesprekken heb ik geinventariseerd welke verwachtingen er bij hen 
bestonden ten aanzien van het door mij te verrichten onderzoek en wat 
hun inzet zou zijn in deze informatie. Hieruit bleek dat migratie, 
klimaat en inkomensbeleid hoofdonderwerpen van bespreking zouden zijn. 
Dit waren hoofdonderwerpen in inhoudelijke zin, maar ook met het oog op 
de politieke verschillen die op deze onderwerpen groot zijn.

De voorbereiding voor de besprekingen van alle onderwerpen vond op 
verschillende manieren plaats. Onderwerpen werden door mij, of door de 
deelnemers - in verschillende samenstelling - inhoudelijk voorbereid. Zo 
nodig werden schriftelijke vragen gesteld aan bewindspersonen. Daarnaast 
gaven ambtenaren een technische toelichting.

Alle belangrijke vraagstukken zijn eenmaal of meerdere malen aan de orde 
geweest. Op enkele onderwerpen kon een voorlopige of voorwaardelijke 
overeenstemming worden bereikt of leek overeenstemming in het verschiet 
te liggen. Besluiten en compromissen kunnen evenwel pas definitief zijn 
als overeenstemming over een totaal akkoord is bereikt. De onderwerpen 
migratie, klimaat en inkomensbeleid kwamen vanaf het begin frequent aan 
de orde. Dit waren overkoepelende thema's die ook terugkeerden in 
hiermee nauw verweven deelonderwerpen. Relevant voor klimaat zijn onder 
andere mobiliteit, landbouw, emissiehandel en gebouwde omgeving. Voor 
inkomen zijn deelonderwerpen relevant zoals arbeidsmarkt, 
belastingstelsel, eigen betalingen in de zorg en pensioen. Voor migratie 
zijn dat de Europese context, de lokale context en juridische 
vraagstukken. Al deze onderwerpen vergden in meer of mindere mate nader 
technisch onderzoek over feiten en opties. Op alle terreinen werd - soms 
meer en soms minder - voortgang geboekt.

Op meerdere aspecten van het onderwerp migratie konden de vier 
fractievoorzitters op 11 mei uiteindelijk geen overeenstemming bereiken 
en stemden zij in met voortzetting van de besprekingen hierover op 
maandag 15 mei. Tijdens het weekeinde heb ik de vier fractievoorzitters 
elk afzonderlijk gevraagd maandag 15 mei tot besluiten te komen, omdat 
uitstel geen nieuwe inzichten zou opleveren. Maandagochtend 15 mei zijn 
de besprekingen over het onderwerp migratie hervat.

Ondanks verschillende schorsingen en bilateralen heb ik aan het einde 
van de middag moeten vaststellen dat de gezamenlijke conclusie van de 
vier fractievoorzitters is dat bij dit belangrijke onderwerp de vereiste 
gemeenschappelijke basis voor voortzetting van de besprekingen en de 
totstandkoming van een akkoord ontbreekt. In deze omstandigheden acht ik 
voortzetting van mijn onderzoek zinvol noch geboden. Hierover heb ik u 
gisteren geinformeerd, evenals Z.M. de Koning.

Gelet op mijn opdracht en op grond van het door mij verrichte onderzoek, 
zoals toegelicht in dit verslag, stel ik vast dat de gevoerde 
besprekingen niet hebben geleid tot de mogelijkheid van totstandkoming 
van een kabinet uit VVD, CDA, D66 en GL en adviseer ik u, conform mijn 
opdracht en met instemming van de voorzitters van de fracties van VVD, 
CDA, D66 en GL, om in een debat op basis van artikel 139A van het 
Reglement van Orde de benoeming te bespreken van een informateur.
Deze informateur zou als opdracht kunnen krijgen om, met inachtneming 
van dit verslag, op korte termijn de mogelijkheden te verkennen die er 
thans zijn voor de vorming van een kabinet dat kan rekenen op een 
vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal en daarbij aan te geven 
op welke wijze dit tot stand kan komen.

Met de aanbieding van dit verslag beschouw ik mijn werkzaamheden als 
informateur als beeindigd.
Ik dank u, de voorzitters van de fracties van VVD, CDA, D66 en GL en de 
fractieleden die hen vergezelden voor het in mij gestelde vertrouwen. 
Gaarne ben ik bereid een debat over dit verslag bij te wonen en de leden 
van de Tweede Kamer dan desgevraagd inlichtingen te verstrekken.

Edith Schippers