[D66] Waar is de rede gebleven bij D66 ?

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Trouw
Datum:  17 juni 2017
Auteur: Coos Huijsen
URL:    
https://www.trouw.nl/opinie/waar-is-de-rede-gebleven-bij-d66-~a6faa4fa/


Waar is de rede gebleven bij D66 ?
----------------------------------

Door het redeloze vluggertje dat Pechtold zich met Segers permitteerde, 
wordt het Coos Huijsen koud om het democratenhart. 'De laatste tijd 
schort er iets aan die partij.' Mensen veranderen in de loop van hun 
leven, maar politieke partijen eveneens. Een voorbeeld hiervan is D66. 
Ooit in het leven geroepen om het politieke bestel drastisch te 
democratiseren en meer ruimte te maken voor de persoonlijke vrijheden 
van de burger. Deze partij heeft dan ook altijd mijn sympathie gehad. Ik 
heb regelmatig op D66 gestemd. Het was ook zo'n redelijke partij. In 
1981 ging zij zelfs de verkiezingen in als het 'redelijk alternatief'.


Mensen veranderen in de loop van hun leven, maar politieke partijen 
eveneens

Maar de laatste tijd schort er iets aan dat redelijke. D66 is eerder 
polariserend. Voor meningen van anderen lijkt weinig belangstelling. De 
Europese samenwerking is van levensbelang. Ook degene die de natiestaat 
als uitgangspunt neemt en zijn gezonde verstand gebruikt, kan dit 
moeilijk ontkennen. In de discussie over Europa is echter veel kritiek 
op de technocratische en ondemocratische tendensen in Brussel. Van het 
ooit zo democratische D66 hoor je hier bar weinig over. D66 verdedigt 
Europa behoorlijk eenzijdig. Ze lijken er eerder wat huiverig geworden 
voor de democratie. Als de kiezers een paar keer anders hebben gestemd 
bij referenda dan D66 liever had gezien, blijkt de liefde voor het 
referendum opeens aanmerkelijk bekoeld.


Stijl

De benadering van onderwerpen blijkt primair theoretisch, zo niet 
technocratisch. Zo heeft de Kamer onder aanvoering van D66 de 
formatieprocedure gewijzigd. Het heette democratischer als de politiek 
dit zelf helemaal in de hand zou hebben. Het besluit welk kabinet er 
kwam, was en is echter aan de Kamer voorbehouden. De wijziging sinds 
2012 heeft dus niets met democratisering van doen. De oude procedure 
onder leiding van de koning, met mogelijke inschakeling van de 
voorzitters van beide Kamers, de vicepresident van de Raad van State en 
van eventuele ministers van staat, maakte echter wel dat er vanaf het 
begin ook buitenstaanders bij betrokken waren. Het was een ritueel dat 
geleidelijk binnen onze parlementaire democratie was gegroeid. Als 
zodanig herkenbaar en functioneel, en het had een zekere stijl. Het 
sloot problemen niet uit, maar je zat wat minder gauw in de sfeer van 
politici die zo nodig armpje moeten drukken. Een democratie komt pas tot 
leven binnen haar cultuurhistorische context. Tradities en rituelen 
hebben hierin zo hun betekenis en waarde. Oude democratieen zijn daar 
zuinig en trots op. Na vijftig jaar had D66 zich dat wel wat meer eigen 
mogen maken.


Op het gebied van ethische kwesties heeft D66 altijd mijn sympathie 
gehad

Op het gebied van ethische kwesties heeft D66 altijd mijn sympathie 
gehad. De klacht van orthodoxe gelovigen dat de nieuwe benadering waarin 
de mondigheid van de burger uitgangspunt is, een principiele aanslag zou 
zijn op hun geweten, is onterecht. Toen zij de macht nog hadden, legden 
zij juist anderen wetten op waaraan dezen zich te onderwerpen hadden. Nu 
mondigheid het uitgangspunt is, geldt die voor iedereen. Orthodoxen 
worden tot niets gedwongen. Maar zo wordt het (nog) niet ervaren.


Ongemakkelijk

Ik pleit er niet voor om op dit terrein aan de verlangens van de 
orthodoxen tegemoet te komen. Maar de houding behoort wel dialogisch, 
dus redelijk te zijn. Zeker in een situatie waarin nog heel wat ter 
discussie staat, zoals bij wetgeving rond een voltooid leven. Uit het 
'vluggertje' dat Pechtold zich hierin met Segers permitteerde, sprak 
allerminst de redelijke bereidheid tot dialoog. Het kreeg eerder iets 
honends. Wat me als democraat een behoorlijk ongemakkelijk gevoel gaf. 
De CU is een democratische partij en Segers een integer politicus, die 
hoor je niet op zo'n manier uit te sluiten. Hij kan natuurlijk altijd 
nog zichzelf uitsluiten door onredelijke eisen aan een meerderheid te 
stellen. Laat dit dan gewoon duidelijk uit onderhandelingen blijken.

--------
(c) 2017 Persgroep