[D66] Hoogste tijd voor een referendum over een Nexit

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Trouw
Datum:  11 juni 2016
Auteur: Thierry Baudet
URL:    
http://www.trouw.nl/tr/nl/4328/Opinie/article/detail/4317836/2016/06/11/Hoogste-tijd-voor-een-referendum-over-een-Nexit.dhtml


Hoogste tijd voor een referendum over een Nexit
-----------------------------------------------

Groter is niet altijd beter, betoogt Thierry Baudet, van Forum voor 
Democratie. De rijkste landen zijn juist klein. Nederland moet zich 
daarom bezinnen op het lidmaatschap van de EU.

Een debat over EU-lidmaatschap zoals dat nu in Groot-Brittannie wordt 
gevoerd zouden we in Nederland ook moeten hebben. Nog helemaal los van 
de uiteindelijke uitkomst: het is buitengewoon gezond om je regelmatig 
af te vragen of bestaande instellingen en afspraken nog wel voldoen. Of 
dat je de zaken liever op een andere manier regelt. De wereld verandert 
continu - en iets dat een halve eeuw geleden een goed idee leek, hoeft 
dat vandaag de dag niet meer te zijn.

Daar komt bij dat de EU in de afgelopen decennia een dramatische 
machtsvergroting heeft gerealiseerd. Het is een heel andere club 
geworden dan het oorspronkelijk was. Van een klein secretariaat waar 
enkele gemeenschappelijke standaarden werden besproken en geregeld - 
gewoon om de handel te faciliteren - is de Unie uitgegroeid tot een 
quasi-politieke federatie naar Amerikaans model.

Brussel houdt zich met haast alle aspecten van het leven bezig en kan de 
nationale parlementen en regeringen tot de orde roepen, overstemmen en 
zelfs - zoals we gezien hebben in Italie en Griekenland - tot aftreden 
dwingen.

De grondgedachte van de EU is dat groter ook beter is. Een munt, een 
centraal buitenlands beleid, een economisch systeem: volgens 
voorstanders zouden we daar uiteindelijk allemaal rijker en succesvoller 
door worden. Dit idee komt voort uit het managementdenken - dat een 
grote vlucht heeft genomen en de afgelopen decennia niet alleen het 
bedrijfsleven is gaan domineren, maar ook is toegepast op scholen, 
ziekenhuizen en gemeentes.

Als onlosmakelijk onderdeel van dit managementdenken werd in al deze 
sectoren voortdurend aangestuurd op fusies omdat men daardoor 
'schaalvoordelen' zou verwerven. Op papier zien dergelijke fusies er 
inderdaad aantrekkelijk uit. Je kunt goedkoper inkopen, je kunt 
specialiseren, je hoeft bepaalde zaken niet meer dubbel te doen.


Cultuurverschillen

Maar ondertussen blijken cultuurverschillen hardnekkig en minstens zo 
bepalend voor het functioneren van een organisatie als de abstracte 
managementlogica. De beoogde schaalvoordelen worden hierdoor dikwijls 
teniet gedaan.

We zagen het bijvoorbeeld bij KLM en Air France. Het leek aantrekkelijk 
om Parijs en Amsterdam te doen versmelten tot een grote 
luchtvaartmaatschappij. Helaas bleek de Franse manier van werken totaal 
anders dan de Nederlandse. Andere bestuursculturen, andere omgangsvormen 
op de werkvloer, andere relaties met overheden, sponsoren, consumenten.

Het een niet per se beter dan het ander: maar samengevoegd leidt het tot 
grote problemen. En vergelijkbare problemen spelen in megaziekenhuizen, 
megascholen, in gefuseerde gemeentes en andere samengebrachte 
instanties. Kleine, flexibele en transparante organisaties doen het in 
veel gevallen gewoon veel beter.

Met landen zou het weleens net zo kunnen zijn. De rijkste landen ter 
wereld zijn vrijwel allemaal klein. Singapore is succesvoller dan China. 
Zuid-Korea doet het onvergelijkbaar veel beter dan Indonesie. IJsland 
kon veel sneller herstellen van de diepe economische crisis die het land 
doormaakte omdat het, anders dan bijvoorbeeld Griekenland, de eigen munt 
kon devalueren.


Lobby-paradijs

Inderdaad: we kunnen ons gerust afvragen of een gedeelde euromunt voor 
Italie, Duitsland, Portugal, Finland, Nederland en Ierland wel zo handig 
is. Leidt het niet tot onmenselijke bezuinigingen in het Zuiden, terwijl 
het Noorden voortdurend maar de portemonnee moet trekken? En de open 
grenzen? Al even dubieus.

Dadelijk worden we gedwongen om een immigratiebeleid en een vast 
Europees immigratiequotum te aanvaarden. Willen we dat niet veel liever 
zelf bepalen? En leidt het centrale wetgevingsproces in Brussel niet tot 
een lobby-paradijs voor multinationals - terwijl ons nationale parlement 
steeds minder te zeggen heeft (en onze democratie daardoor geleidelijk 
wordt uitgehold)?

Bovendien: heeft de moderne techniek de problemen waar de EU een 
oplossing voor zou moeten zijn, niet allang ondervangen? Is het ongemak 
van verschillende munten en grenswisselkantoren niet gewoon door 
pinpassen en internetbetalingen ondervangen? Zouden digitale 
grenscontroles, nummerbordregistratie en elektronische paspoorten 
bliksemsnel grensverkeer niet mogelijk kunnen maken zonder dat we de 
controle kwijt hoeven te raken?


Managementkoorts en fusiedwang

In tal van gefuseerde organisaties is men inmiddels behoorlijk 
teruggekomen van de managementkoorts en de fusiedwang. Naarstig zoekt 
men naar manieren om weer te ontvlechten - en weer op eigen kracht 
verder te gaan. Als goede vrienden, samenwerkend waar mogelijk - maar 
niet meer in een en dezelfde organisatiestructuur.

Gezien de enorme problemen waar we in de Europese Unie (en ten dele door 
de Europese Unie) mee te maken hebben, mogen we ons gerust eens de vraag 
stellen of de EU nog wel aflevert waar zij voor is opgericht. Of de 
prijs die we voor de beoogde schaalvoordelen betalen niet te hoog is. Of 
democratisch zelfbestuur ons niet veel meer waard is dan wat praktisch 
gemak. En kijk eens naar Zwitserland en Noorwegen - die buiten de EU 
zijn gebleven en het uitstekend doen. Hoogste tijd voor een referendum!

Thierry Baudet is oprichter van het Forum voor Democratie.

--------
(c) 2016 Persgroep