[D66] Eurocrisis: D66 valt Ukraine-referendum aan

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Trouw
Datum:  20 januari 2016
Auteur: Bob van den Bos (ex lid EK, TK en EP voor D66)
        http://www.bobvandenbos.nl
URL:    
http://www.trouw.nl/tr/nl/4500/Politiek/article/detail/4228737/2016/01/20/Het-Oekraine-referendum-is-verre-van-democratisch.dhtml


Het Oekraïne-referendum is verre van democratisch
-------------------------------------------------

Het Nederlandse debat over het associatieverdrag EU - Oekraïne is van 
een droef stemmend niveau. Met het artikel van het Burgercomité- EU is 
het dieptepunt bereikt (Opinie, 15 januari). Het verdrag is slecht voor 
de burgers, de reden blijft onvermeld. Verwerping betekent het begin van 
het einde van het hele op drijfzand gestichte Europese gebouw. De 
schrijvers beweren zelfs dat een nee-stem bij het adviserende referendum 
'de democratie redt'.

Het tegendeel is het geval: de volksraadpleging op 6 april is een 
karikatuur van de democratie. De regering doet er verstandig aan een 
eventuele afwijzing naast zich neer te leggen. De reacties zijn 
natuurlijk voorspelbaar: minachting van de volkswil en elitaire 
arrogantie. De 'schande!' in Nederland weegt echter niet op tegen de 
schade in Europa.

Het verdrag is inmiddels goedgekeurd door alle Europese regeringen en 
nationale parlementen (dus ook van Nederland), het Europese Parlement en 
regering en parlement van Oekraïne. Deze vertegenwoordigen zo'n 550 
miljoen mensen.


Hoon van heel Europa

Als dertig procent van de kiezers komt opdagen kan het verdrag worden 
getorpedeerd door zo'n 2 miljoen mensen. Minder dan een half procent van 
de Europese bevolking! (en minder dan één procent van alle 
kiesgerechtigden). Een uiterst kleine minderheid die de overgrote 
meerderheid haar wil oplegt, dat is toch verregaand ondemocratisch. 
Nederland zal terecht de hoon van heel Europa over zich heen krijgen.

Wat we buiten het politieke leven dwaas vinden is bij dit referendum 
ineens normaal: mensen naar een mening vragen die ze niet hebben, over 
een dik boek dat ze niet hebben gelezen, met een onderwerp dat ze koud 
laat. Het is het summum van onzorgvuldige besluitvorming over afspraken 
met een groot geostrategisch belang voor Europa en Oekraïne.

Geen wonder dat Commissievoorzitter Juncker zich zorgen maakt of de 
kiezers hier zich wel alle implicaties van een afwijzing realiseren. Wat 
betekent dit voor de verhoudingen op het continent? Voor de interne 
stabiliteit van de Oekraïne? Voor- en tegenstanders verwijten elkaar de 
burger angst aan te jagen en voor buitenstaanders is er geen touw aan 
vast te knopen.

Onderzoek toont aan dat de Europese Grondwet hier (2005) vooral werd 
afgewezen vanwege de veronderstelde bedreiging van de eigen cultuur door 
etnische minderheden, naast wantrouwen jegens het nationale en Europese 
Parlement. De verdragstekst zelf was nauwelijks relevant. Er is geen 
enkele reden om te veronderstellen dat dit op 6 april anders zal zijn.


Naïef

Slechts weinig Nederlanders kunnen de politieke, juridische en 
maatschappelijke implicaties doorgronden van associatieverdragen. Van de 
weeromstuit stemmen mensen voor of tegen Europa, voor of tegen 
asielzoekers, voor of tegen het kabinet. Het Burgercomité roept daar 
zelfs toe op: weg met die ondemocratische EU! De veronderstelling dat de 
hele EU omgebouwd wordt na een nee is potsierlijk en naïef.

Natuurlijk is er een groeiend wantrouwen jegens de EU, maar vooral ook 
jegens nationale regeringen. De financiële crisis, de migratiestromen en 
terrorisme wakkeren gevoelens aan van onzekerheid en angst. De kloof 
tussen Brussel en de burgers lijkt steeds groter. Europese politici zijn 
niet blind en doof en weten dit dus maar al te goed.

Het oplossen van de immense problemen vergt echter intensievere Europese 
samenwerking, waar de bevolkingen juist willen vasthouden aan nationale 
zeggenschap. Politici zitten klem tussen bestuurlijke noodzaak en gebrek 
aan maatschappelijk draagvlak. Betrokkenheid van burgers, ook van de 
boze en bange, is nodig voor verdere integratie. Maar referenda waar 
niemand iets van snapt dragen hier niet aan bij. Integendeel.

--------
(c) 2016 Persgroep