[D66] D66 verkwanselt het referendum

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  20 december 2016
Auteur: Natalie Righton
URL:    
http://www.volkskrant.nl/politiek/oekrainedeal-dichterbij-na-ja-stem-d66~a4437609/


Oekrainedeal dichterbij na ja-stem D66
--------------------------------------

Het heeft soms wat voeten in de aarde om ja te zeggen, maar D66 doet het 
acht maanden na het Oekrainereferendum alsnog, al is het wat omfloerst: 
ja, de Democraten zullen voor het EU-associatieakkoord met Oekraine 
stemmen, maakt het D66-Kamerlid Kees Verhoeven dinsdagavond duidelijk 
tijdens een Tweede Kamerdebat.

Hierdoor wordt de kans steeds groter dat het door 2,5 miljoen 
Nederlanders weggestemde Oekraineverdrag er alsnog komt. Afgelopen 
weekeinde ging ook GroenLinks al overstag. Rutte hoeft nu nog maar twee 
CDA-senatoren over de streep trekken om voor het verdrag te stemmen. De 
coalitie verwacht dat dit gaat lukken.

'Er is verraad gepleegd', oordeelt PVV-Kamerlid Harm Beertema over het 
voornemen van VVD-premier Rutte en andere partijen om het verdrag alsnog 
goed te keuren. Behalve D66 en GroenLinks, krijgen ook regeringspartijen 
PvdA en VVD er tijdens het Kamerdebat van langs omdat zij de nee-stem 
van 2,5 miljoen Nederlanders zouden negeren. SP-Kamerlid Harry van 
Bommel: 'Is dit democratie?', zullen de mensen op straat denken. Welk 
gedeelte van het 'nee' heeft de premier niet begrepen?'

D66 verdedigt de uiteindelijke steun voor het Oekraineverdrag door te 
wijzen op de 'verklaring van de Europese regeringsleiders die recht moet 
doen aan de zorgen van de nee-stemmers', aldus D66-Kamerlid Verhoeven. 
'De premier heeft zijn blessuretijd goed benut.' Hij hekelt de SP en PVV 
die 'kiezers eerst bang maakten met inhoudelijke argumenten. Maar nu 
zijn ze tegen een inhoudelijke oplossing om procedurele redenen.'

De reacties op deze uitleg zijn fel, zowel in de Kamer als op sociale 
media. 'VVD en D66 denken dat de NEE stemmer achterlijk is', twittert 
een kiezer, 'PvdA en D66 blijven lallen dat mensen zich geen mening 
kunnen vormen', schrijft een ander. VVD-premier Rutte verdedigt het 
negeren van de nee-stem ook dinsdagavond weer met de redenering dat het 
verwerpen van het verdrag 'een cadeautje zou zijn voor Poetin en daar is 
het de tijd niet voor'. Europa moet volgens de premier eensgezind 
optreden tegen Russische agressie richting Oekraine.

Rutte benadrukt wel dat hij wel begrijpt dat veel Nederlanders bezorgd 
zijn over de reikwijdte van het verdrag en heeft daarom vorige week in 
Brussel extra afspraken gemaakt die de 'zorgen van de nee-stemmers 
moeten wegnemen'. De 28 EU-leiders verklaren onder meer dat het verdrag 
geen opstap is naar het EU-lidmaatschap of vergaande militaire 
samenwerking.

Deze juridisch bindende verklaring heeft D66 en de GroenLinks-achterban 
de afgelopen dagen overtuigd. De steun van beide partijen is nodig in de 
Eerste Kamer. De coalitiepartijen VVD en PvdA missen 17 van de 28 
benodigde stemmen om de goedkeuringswet door Senaat te krijgen. D66 
levert er tien, GroenLinks vier. De Onafhankelijke Senaatsfractie is met 
een zetel eveneens aan boord.

Voor de laatste twee zetels is de afgelopen dagen door Rutte geflirt met 
de ChristenUnie, SGP en 50Plus, maar de partijen zeiden dinsdagavond 
allen tegen te stemmen, omdat zij vrezen dat het vertrouwen tussen 
burger en politiek verder zal beschadigen. 'Vertrouwen komt te voet en 
gaat te paard', zegt ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers.

De ontsnappingsroute voor Rutte is met die afwijzing weer gereduceerd 
tot de 12-koppige CDA-senaatsfractie. Slechts twee CDA-senatoren zijn 
nog nodig om een meerderheid voor het Oekraineverdrag te hebben. De 
coalitie heeft goede hoop die stemmen binnen te halen. Onder meer omdat 
de CDA-senaatsfractie vol zit met Europagezinde rasbestuurders zoals 
Niek Jan van Kesteren, Ben Knapen en Elco Brinkman - mannen die niet uit 
zijn op nog meer onrust binnen de EU.

Ook al heeft CDA-leider Sybrand Buma glashelder gemaakt dat hij de 
referendumuitslag zal volgen, mogen de CDA-senatoren hun eigen afweging 
maken. Wat die afweging is, willen zij nog niet zeggen. Het verlossende 
antwoord komt op zijn vroegst begin februari. Dat is de allereerste 
datum dat het Oekraineverdrag wordt besproken in de Eerste Kamer.

--------
(c) 2016 Persgroep