[D66] mad man-strategie

[J.N.]

http://www.groene.nl/artikel/vooruit-achteruit


Journalisten hebben het maar moeilijk met de nieuwe Griekse regering

‘Het lijkt wel of het niet tot [de Griekse regering] doordringt hoe
serieus het is’, zei EU-correspondent Gwen Ter Horst duidelijk verbaasd
in het NOS Radiojournaal van dinsdag­ochtend. De onderhandelingen tussen
Griekenland en de eurogroep waren de dag ervoor mislukt.

Jesse500 door Jesse Frederik
18-02-2015

De eurogroep eiste dat Griekenland zich gewoon aan de bestaande
afspraken zou houden. Griekenland weigerde. Yanis Varoufakis, de Griekse
minister van Financiën, wilde de btw niet – nog een keer – verhogen en
de pensioenen niet – nog een keer – korten. ‘De Grieken plaatsen zich
buiten de realiteit’, vond Ter Horst.

Je schikken naar wat op tafel ligt – dat is ‘realistisch’ en ‘serieus’.
Dat wat op tafel ligt een door en door rot programma is, dat al vijf
jaar laat zien dat het niet werkt, doet er niet toe.

Ter Horst vervolgde haar verslag: ‘Echt bizar werd het toen Griekse
diplomaten in de perszaal de concept­tekst [van de onderhandelingen]
gingen uitdelen aan journalisten. Om maar vooral te laten zien met wat
voor onrealistische oplossingen de eurogroep komt.’ Voor de NOS is het
blijkbaar ‘bizar’ dat een politicus de openbaarheid opzoekt als er ook
achterkamers zijn.

Menig medium heeft het er maar moeilijk mee: de nieuwe Griekse regering.
Politiek verslaggevers denken politiek, niet inhoudelijk. Dikwijls weten
ze niet hoe Griekenland er aan toe is, wat er precies in het
‘hervormingsprogramma’ staat en wat precies de gevolgen zijn geweest
voor de Griekse economie. Ze weten wel dat Syriza radicaal is, dat ze
ingaan tegen wat veel verstandige politici vijf jaar lang hebben
geroepen en dat ze zich niet aan de gangbare regels van het politieke
spel houden.

Daarmee is Syriza ‘bizar’, ‘onrealistisch’ en ‘niet serieus’. En daarmee
is de eurogroep het omgekeerde.

Deel van het probleem is de framing van de Griekse crisis. Jarenlang
waren er krantenkoppen, over piekende rentes op Griekse staats­leningen,
panikerende Griekse beurzen en leeglopende Griekse banken. Die
mediapaniek was zo’n beetje voorbij rond juli 2012. Mario Draghi zei die
maand toe dat hij ‘alles zou doen wat nodig is’ om de euro bij elkaar te
houden. Weg was de financiële paniek en weg was de crisissfeer. De
krantenkoppen verdwenen en Griekenland verdween weer naar de
achtergrond. Google Trends laat het prachtig zien: het aantal
zoekopdrachten naar de trefwoorden ‘Griekenland crisis’ blijft
onverminderd hoog tot juli 2012. Daarna daalt de interesse als een baksteen.

    Gebruikt Varoufakis misschien de mad man-strategie?

Maar waar de krantenkoppen verdwenen, daar bleef de werkloosheid gewoon
doorstijgen. Zo af en toe kwam het nog in het nieuws – weer
tegenvallende groeicijfers – maar van een crisissfeer was geen sprake
meer. Crisis in de financiële media is een staatsrente van 25 procent,
niet een werkloosheid van 28 procent.

Veel beleids­makers leven nog altijd in die bubbel, waarin er eigenlijk
niet zo veel aan de hand is in Griekenland. Minister van Financiën
Jeroen Dijsselbloem had het twee weken geleden nog over ‘de vooruitgang
die in Griekenland is geboekt in de afgelopen jaren’. Over de
spectaculaire achteruitgang geen woord.

Te makkelijk zijn media en beleids­makers voorbij gegaan aan wat zich in
Griekenland aan het aftekenen was: een depressie zoals deze nog nooit
was meegemaakt in vredestijd. Een simpele blik op de cijfers leert al
genoeg. De economie is met maar liefst een kwart gekrompen.
Kinderarmoede steeg van 23 procent naar 40,5 procent. De werkloosheid
steeg van zo’n 10 naar 28 procent. Ziekenhuis­budgetten werden met 40
procent gekort. En, lees de voorspellingen er maar op na, dat was niet
wat werd verwacht toen de Grieken onder curatele werden gesteld.

De Griekse minister van Financiën Varoufakis onderhandelt primair vanuit
de overtuiging dat er wat aan deze ‘humanitaire crisis’ moet worden
gedaan, hij onderhandelt niet vanuit wat ‘politiek realistisch’ is. Zo’n
inhoudelijke rode-lijn­mentaliteit geeft voor veel verslaggevers
aanleiding tot speculatie: gebruikt Varoufakis, immers een
oud-hoogleraar in de speltheorie, hier allerlei ingewikkelde politieke
strategieën? Misschien de mad man-strategie?

Varoufakis legde uit dat spel­theorie wat hem betrof irrelevant was.
‘Speltheorie heeft twee veronder­stellingen: dat ieders motieven vast
staan en dat ieder zijn eigenbelang nastreeft’, zei hij. ‘Ik geloof niet
dat ieders motieven vast staan en ik geloof niet dat iedereen zijn
eigenbelang nastreeft.’

Wat Varoufakis probeert is wat mogelijk is te herdefiniëren. En hopelijk
slaagt hij daarin.