[D66] In Memoriam: Els Borst

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   D66
Datum:  12 februari 2014
Auteur: Thom de Graaf
URL:    http://www.d66.nl/actueel/memoriam-els-borst/
Ref:    Condoleance-register
         http://condoleance.d66.nl
Ref:    Politieberichten
         http://www.politie.nl/nieuws/2014/februari/11/03-stoffelijk-overschot-vrouw-aangetroffen-in-bilthoven.html
         http://www.politie.nl/nieuws/2014/februari/11/03-politie-gaat-verder-met-onderzoek-naar-doodsoorzaak-oud-minister.html
         http://www.politie.nl/nieuws/2014/februari/12/03-bilthoven-politie-gaat-verder-met-onderzoek-naar-doodsoorzaak.html
         http://www.politie.nl/nieuws/2014/februari/13/03-bilthoven-mevrouw-borst-mogelijk-slachtoffer-van-misdrijf.html


In Memoriam Els Borst
---------------------

Els Borst was een partijlid van het eerste uur en heeft in de vroege 
jaren het folderen en flyeren niet geschuwd. D66 kon altijd op haar 
kennis, advies en inzet rekenen, maar het was de inhoud die haar 
dreef, niet de politiek en zeker niet kleine partijpolitiek. Beroemd 
is haar uitspraak in het laatste lijsttrekkersdebat in 1998 dat zij 
niet meedeed met een wedstrijdje ideologisch ver-plassen. Het leverde 
D66 extra zetels op, maar het was niet zomaar een wisecrack, ze meende 
het echt en ze straalde dat ook uit.

Dat Els een indrukwekkende loopbaan in de politiek kende, was geen 
toeval maar ook geen ambitie. Toen Hans van Mierlo haar in 1994 
strikte voor het ministerschap van VWS, koos hij voor een vakvrouw met 
een enorme naam in de zorg: arts, hoogleraar onderzoek naar klinisch 
handelen, voorzitter van de Gezondheidsraad. Tegen zo'n grote naam 
konden VVD en PvdA in de claim om het departement van VWS niet op.

Els voelde zich verplicht om niet nee te zeggen. Paars beviel haar, er 
was meer dan voldoende te doen op het terrein van de volksgezondheid. 
En, ze kon Hans van Mierlo gewoon niet weerstaan.

Dat bleek ook een paar jaar later toen een einde kwam aan het 
politieke leiderschap van Hans van Mierlo. Hans Wijers was niet 
beschikbaar als lijsttrekker, Roger van Boxtel en ik waren nog maar 
relatief kort in de politiek en de partij had opnieuw een grote naam 
nodig, iemand met gezag van zichzelf die overeind kon blijven tussen 
Wim Kok en Frits Bolkenstein. En opnieuw bezweek ze.

Tussen eind 1997, toen ik fractievoorzitter werd, en de zomer van 2002 
toen ze uit de politiek vertrok, heb ik met Els ongelooflijk intensief 
mogen samenwerken. Vaak in een 'driemanschap' met Roger. Eerst in de 
verkiezingscampagne van 1998 die van vrijwel hopeloos toch nog 
behoorlijk succesvol werd dankzij haar persoonlijke uitstraling. 
Daarna in de formatie en de bijzondere jaren van paars 2. Els werd de 
eerste vrouwelijke informateur van Nederland. Ik had haar eigenlijk 
ook graag als  eerste ' premi?re' willen zien, maar dat was voor D66 
een stap te ver. Vicepremier werd ze wel: gezagvol, bemiddelend, 
vertrouwenwekkend voor alle partijen. Illustratief heb ik altijd 
gevonden dat Wim Kok er op stond dat de afspraak in het regeerakkoord 
om eindelijk een volwaardige euthanasiewet in te voeren, niet via een 
D66-initiatiefvoorstel  maar langs de koninklijke weg zou worden 
gerealiseerd. Hij wist dat het gezag en de wijsheid van Els borg 
zouden staan voor een zorgvuldige en van politieke ideologie ontdane 
wetsbehandeling. En zo geschiedde het.

Els was een paar maanden partijleider maar droeg die 
verantwoordelijkheid na de verkiezingen met plezier aan mij over om 
zich opnieuw te concentreren op de inhoud van het regeringsbeleid. 
Onze samenwerking verliep perfect. Nooit een stemverheffing, nooit 
onmin, altijd overleg en altijd begrip voor de partijpolitieke 
afwegingen. Het mooie ouderwetse woord conscientieus typeert haar het 
beste: zorgvuldig, nauwgezet, integer. Alles schreef ze met haar 
precieze handschrift in ontelbare schriftjes op, altijd kon zij 
nauwkeurig navertellen wat er in en buiten het kabinet precies was 
gebeurd en afgesproken. Haar onderkoelde humor, vol met zelfspot en 
ironische observaties, zorgde voor hilarische momenten tijdens ons 
vaste politieke overleg op donderdagavond. Die lichte toets had ze ook 
nodig om de moeilijke momenten in haar politieke bestaan, zoals het 
debat over de Bijlmerramp, te doorstaan.

De betekenis van Els Borst voor de volksgezondheid en het 
medisch-ethisch debat in Nederland kan moeilijk worden overschat. De 
lijst wetten die zij tot stand bracht, is indrukwekkend. De balans 
tussen dokter en patient, tussen zorgverlener en zorgvragende, was 
typerend voor haar inzet. Daarin heeft ze onvoorstelbaar veel bereikt. 
Al tijdens haar ministerschap werd ze steeds meer staatsvrouw en 
raadsvrouwe voor velen. Die kwaliteit groeide alleen maar in de jaren 
daarna. Het ministerschap van Staat paste haar als een jas.

Wat zullen we haar missen. Als een grootheid in de zorg, in de 
politiek, in de samenleving en in onze partij waarvan ze niet voor 
niets erelid werd. Maar vooral als een wijze, geestige, 
belangstellende en door en door loyale vriendin.

--------
(c) 2014 D66