[D66] Klimaatalarmisten dekken zich in: Broeikasmodellen voorspellen tevens mini-ijstijd

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  19 november 2013
Auteur: Maarten Keulemans
URL:    http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2672/Wetenschap-Gezondheid/article/detail/3547331/2013/11/19/Mini-ijstijd-breekt-spontaan-aan-in-computermodel.dhtml


Mini-ijstijd breekt spontaan aan in computermodel
-------------------------------------------------

Tot hun verbazing hebben Nederlandse en Ierse wetenschappers gezien 
hoe in een computermodel dat het klimaat nabootst, spontaan een 
mini-ijstijd uitbrak. Een aanwijzing dat 'er onverwachte elementen in 
het klimaatsysteem zitten', zegt hoofdonderzoeker Sybren Drijfhout van 
het KNMI en het Britse National Oceanography Center. De spontane 
ijstijd leek enigszins op de Kleine IJstijd die tussen ongeveer 1300 
en 1850 op het noordelijk halfrond zorgde voor barre winters en koele 
zomers. Ook in de computerversie, zomaar uit het niets ontstaan in het 
gedetailleerde Europese klimaatmodel EC-Earth, werd het gemiddeld 1 
tot 2 graden kouder. Dat was in ons land destijds genoeg voor de 
winterlandschappen waarmee Hollandse meesters als Jacob van Ruysdael 
en Hendrick Avercamp wereldberoemd werden.


Uiterst zeldzaam fenomeen

Een uiterst zeldzaam fenomeen, dat wel. Drijfhout en collega's 
speelden met hun modellen zeven maal eeuwen van klimaatgeschiedenis 
na, schrijven ze in vakblad PNAS, en daarbij zagen ze de koudeperiode 
slechts een keer ontstaan. Bovendien lijkt de kans op de gebeurtenis 
in een opwarmende wereld zoals de onze eerder kleiner dan groter. 
'Maar toch is dit ook in de toekomst niet uitgesloten', zegt 
Drijfhout. 'Op weg naar zo'n warmer klimaat kan het systeem 
zijsprongen maken die we niet hadden verwacht.'

In het computermodel ontstond de koudedip doordat in het hoge noorden 
hogedrukgebieden en zee-ijs 'met een soort klik aan elkaar gekoppeld 
raakten', zoals Drijfhout zegt. Boven zee-ijs ontstaan eerder 
hogedrukgebieden, omdat afgekoelde lucht boven het ijs naar beneden 
zakt. En noordelijke hogedrukgebieden kunnen op hun beurt de vorming 
van zee-ijs uitlokken, omdat ze koude windstromingen op gang brengen. 
In het model ontstond die 'klik' tussen zee-ijs en luchtstromingen in 
een paar jaar tijd, nadat hogedrukgebieden zestig jaar lang steeds 
vaker de overheersende westelijke luchtstroming blokkeerden.


Zonnestraling en vulkaanuitbarstingen

Uiteindelijk zorgde de aangroei van het zee-ijs voor een verstoring 
van de warme golfstroom, die normaal gesproken warm water vanaf de 
evenaar naar het noorden brengt. De kou eindigde na ongeveer een eeuw 
abrupt, toen meer zuidelijke winden weer vat kregen op het systeem. 
Drijfhout benadrukt dat daarmee niet is gezegd dat het in de echte 
Kleine IJstijd ook zo is gegaan. Destijds speelden waarschijnlijk ook 
variaties in de zonnestraling en vulkaanuitbarstingen. 'Wij laten 
alleen maar zien dat het spontaan kan gebeuren. Maar ik denk wel dat 
de kans op dit soort gebeurtenissen groter wordt naar mate je meer 
triggers in het systeem stopt. Er zit een versterker in het systeem 
die kleine veranderingen enorm kan uitvergroten.'


Plotse afkoelingen

Aan de Universiteit Wageningen wijst hoogleraar klimaatdynamica Wilco 
Hazeleger erop dat plotse afkoelingen al eerder in andere 
klimaatmodellen zijn gezien. 'Het kan blijkbaar uit zichzelf opeens 
kouder worden.' Niet, zo benadrukt ook Hazeleger, dat zo'n 
mini-ijstijd morgen uitbreekt. 'Maar aan de andere kant: de 
blokkerende hogedrukgebieden die Sybren beschrijft, komen ook vandaag 
de dag gewoon voor. Het wordt dan wel moeilijker, maar onmogelijk is 
het niet.'

--------
(c) 2013 Persgroep