Obama's confrontatiekoers biedt de enige kans op succes

[Cees Binkhorst]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Eén van de commentaren in de krant bij dit stuk:
'deze Indianen waren vrije mensen toen de Ieren nog slaven waren'
Maar daarbij moet je natuurlijk wel in de gaten houden dat dit speelde
voordat het begrip democratie in de USA werd geintroduceerd ;)

De Amerikanen hebben ook 'denktanks' geformeerd, en bevolken deze o.a.
door (nieuwe) oppositielijders en 'nomaden' uit buitenlanden te
recruteren en tegen beloning tegen 'hun' landgenoten te laten
fulmineren. 'Koekjes van eigen deeg' dus.

De 'democratische houding' houdt overigens op, zodra de eigen partij in
de oppositie komt. Dan wordt teruggevallen op demagogische media, die in
de 5-minuten maatschappij het geloof vervangen.

Groet / Cees

Obama's confrontatiekoers biedt de enige kans op succes
http://extra.volkskrant.nl/opinie/artikel/show/id/5446/Raakt_Amerika_nu_bij_de_tijd%3F
Het was voor een Russisch staatshoofd een staaltje van opmerkelijk
openhartige zelfreflectie: de conclusie van president Medvedev afgelopen
november dat Rusland niet meer bij de tijd is.
Net teruggekeerd van de herdenking van de Val van de Muur hekelde hij
'de archaïsche maatschap­pij, waarin de leiders denken en beslissen voor
iedereen'. Ook riep hij op tot e­en moderne industriepoli­tiek, want
'Rus­lands prestige kan niet voor altijd berusten op prestaties uit het
verle­den'.

Moed
Wie buiten Rusland zou hem durven tegenspreken? In de exclave
Kaliningrad vatten in elk geval een hele hoop burgers de moed om zich
openlijk tegen zulke 'leiders die voor iedereen denken en beslissen' te
verzet­ten. De regionale verkiezingen brachten een tegen­vallen­d
resultaat voor de Poetin-staatspartij - overigens mogelijk vooral een
gevolg van minder manipulatie rond de stembus, indachtig Stalins dictum
dat het er niet op aankomt hoe er wordt gestemd, maar hoe er wordt geteld.

Dat laatste dreigde in 2000 eveneens in Amerika een probleem te worden,
toen na de chaos in Florida, waarbij de recente in Rotterdam verbleekte,
uitein­delijk het Hooggerechtshof Bush tot president heeft benoemd. Ook
Amerika leek toen niet echt meer bij de tijd.

Achterstallig
In bredere zin geldt dat daar voor de collectieve voorzieningen in het
algemeen - vooral de fysieke infrastructuur. Achter­stallig onderhoud
aan vliegvelden, spoorlijnen, bruggen, dijken - niet alleen de
overstroming van New Orleans heeft de Amerikanen er op pijnlijke wijze
aan herinnerd, dat delen van hun metropolen niet zozeer de 'Ameri­can
Dream' voor de geest roepen, als wel een Derde Wereld­land.

Met veel hangen en wurgen is Obama er nu in geslaagd om Amerika op één
gebied een stuk bij de tijd te brengen: dat van de gezond­heids­zorg,
waar zijn land een eeuw achterstand in te halen heeft. In Europa was het
- hoe iro­nisch! - juist een leider die zelf het liefste voor ieder­een
dacht en besliste, die op het gebied van de collectieve sociale
zekerheid ooit het voortouw genomen heeft: de Duitse rijkskanselier
Bismarck.

Vloek
Een conservatief, zeker - maar het continentale Europese conservatisme
kent niet de verafgoding van de ongetemde markteconomie die Amerikaan­se
conservatieven eigen is. Dat geldt niet alleen voor de Duitse CDU,
waarin tevens de verre erfgenamen van Bismarcks
nationaal-conservatie­ven onderdak hebben gevonden, maar ook voor de
Franse Gaullisten: op interventie van de staat in het 'vrije spel der
maatschap­pelijke krachten' rust bij Sarkozy geen taboe. Dat gold ooit
zelfs voor de Britse Tories, alvorens zij met Thatcher door de vloek van
Friedman werden aangeraakt.

In Amerika ligt dat wezenlijk anders, en dat verklaart waarom het Obama
zoveel moeite kostte om tot stand te brengen wat voor ons zo
van­zelfspre­kend is.
In één opzicht was er inderdaad sprake van helderheid: de Republi­keinse
oppositie was unaniem tegen
De wijze waarop hij dat moest doen, zou overi­gens al diegenen te denken
moeten geven, die uit weerzin jegens het ondoorzichtige Nederland­se
politieke bestel de helder­heid van het Ameri­kaanse roemen, en zich op
basis daarvan dezer dagen weer eens aan staatkundig geknutsel overgeven
- de erven-Van Mierlo bij D66 vooraan.

Mandaat
In die kringen wordt altijd veel gefulmineerd tegen
achterkamer­tjeskoe­handel en tegen kleurloze Kamerleden die op de
bagagedrager van de lijsttrekker de Kamer ingedragen worden - leve het
districtenstelsel: een persoonlijk mandaat, met helder­heid en
daad­kracht als resultaat.

Wel, in Was­hington konden we zien hoe dat werkt. Zeker: al die
Con­gres­leden zijn inderdaad niet kleurloos. Maar ze opereren, teneinde
per­soonlijk in hun eigen district - en niet via een landelijke lijst -
herkozen te worden, geenszins als verantwoordelij­ke
volksvertegenwoordi­gers van de Verenigde Staten als geheel. Op de eigen
staat toegespitste kerktorenpoli­tiek domi­neert.

Achterban
Gevolg: juist een enorme koehandel - allerlei afgevaardig­den moesten
door Obama met speciale concessies, die voor de eigen regionale
achterban van belang geacht werden en soms niets met het onderwerp uit
te staan hadden, worden omgekocht. De uiteindelijke wet werd zo een
steeds halfslachtiger gedrocht.

In één opzicht was er inderdaad sprake van helderheid: de Republi­keinse
oppositie was unaniem tegen. Obama's poging aan de politieke
polari­satie een einde te maken, kan daarmee als mislukt worden
beschouwd. Zij was evenwel al bij voorbaat tot mislukken gedoemd, omdat
de Republi­kei­nen zijn verkiezigsoverwinning in feite nooit hebben
geaccep­teerd.

Eigendom
Dat valt bij rechtse partijen wel vaker te constateren: zij beschouwen
de regeermacht als hun natuurlijk eigendom. Dat delen de Republikeinen
met de Britse Conservatieven, de Duitse CDU, en ook wel enigszins het
CDA. Dat komt mede, omdat zij meer dan linkse partijen de neiging hebben
zichzelf als de belicha­ming van de natie te be­schouwen - als de
'echte' Ameri­kaan, Duitser of Brit.

Het opereren van de Teaparty-beweging illus­treert dit opnieuw:
politieke tegenstanders zijn geen andersden­kenden, maar verkapte
landverraders, die van unameri­can behavi­our worden beticht.
Vatersland­slo­se Gesellen, was al een eeuw geleden de term die de
laatste Duitse keizer Wilhelm II daar­voor in petto had.

Raken de Republikeinen die macht na een verkiezingsnederlaag kwijt, dan
leidt dat niet tot retrospectie inzake eigen falen, maar tot de
beschuldi­ging 'bestolen' te zijn, zodat permanente obstructie
geoor­loofd is; dat hebben we al onder Clinton gezien.

Dat is de reden dat elke handreiking van Obama in feite zinloos is.
Zelfs door zijn eigen programma geheel in te leveren, kan hij die kloof
niet overbrug­gen. Daarom biedt zijn nieuwe con­frontatie­koers de enige
kans op inhoude­lijk succes, want alleen zo raakt Amerika weer bij de tijd.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********