Rechters keken niet naar de feiten bij Lucia de B.

[Fritz van Rikxoort]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

En zo gaat dat dus, ook bij ons in Nederland.

Houd je geen rekening met toeval en statistiek, draai je oorzaak en gevolg
om door tunnelvisie, dan is het sturen van meer brandweermannen de schuld
van grotere brandschade i.p.v. andersom. Wie vaak een 6 gooide met een
dobbelsteen zal wel iets verkeerd doen, en die andere zessen dan ook wel
gegooid hebben. Als je alleen de beelden bekijkt van Joran die na uren met
het vermoorde meisje rustig zijn kamer verlaat, en haar beroving tijdens de
dagen voordat ze gevonden werd dan maar aan hem toeschrijft (hoewel zijn
eigen pokerwinst ook niet werd aangetroffen bij zijn arrestatie), en niet
vaststelt wie de dagen na zijn vertrek de kamer betreden heeft en wat het
hotel die dagen deed, sluit beroving en moord, in Peru aan de orde van de
dag, dor andere dan een makkelijk verdachte buitenlander gemakshalve uit.

In de gezondheidszorg worden huisarsten en eerste hulpposten als
poortwachters beoordeeld op grond van tunnelstatistiek. Ze doen dus hun best
onderzoeken en doorverwijzingen met niet gegarandeerd "positief" resultaat
terug te dringen. Daardoor ontstaan hoge medische kosten, persoonlijke
medische en gevolgschade, en enorme maatschappelijke schade. Na
hartaanvallen, bij allergieën en vele andere aandoeningne laten we zo rustig
mensen onnodig enorm lijden en de mist in gaan, om een eentje bij het
dobbelen zoveel mogelijk te vermijden. Dat het grotendeels toeval is of
niet, dat de ene huisrats en de andere eerste hulppost een swat vaker met
medische aandoeingen te maken krijgt die accut onderzoek en doorverwijzing
vragen om ernstige aandoeningen vast te stellen en aan ta pekken, dan wel
uit te sluiten, komt nog steeds niet bij politici die dit systeem
verkrachtten op, zo min als bij het justitiële gedrochssysteem dat ze
maakten waarin rechters zichzelf belangrijker vinden, en om hun falen en
drogredeneringen te verbergen, dan goed werk te doen.

De politiek is en blijft eerst- en eindverantwoordelijke en faalt volledig,
waait slechts met de spaarzame mediawinden mee, en laat structurele oorzaken
van problemen ongemoeid, net als zaken die de media niet eens halen. Was
alleen Cohen maar zo'n standbal, dan kon je nog gerust op hem stemmen ook,
de anderen zorgen dan wel voor zijn aanlijning binnen de echte harde
werkelijkheid.

Fritz van Rikxoort

-----Original Message-----
From: owner-d66 at NIC.SURFNET.NL [mailto:owner-d66 at NIC.SURFNET.NL] On Behalf
Of Cees Binkhorst
Sent: Sunday, June 06, 2010 5:21 PM
To: Discussielijst over D66
Subject: Rechters keken niet naar de feiten bij Lucia de B.

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Er was ook nog een FBI-profiler Alan C. Brantley als deskundige 
ingehuurd. Deze heeft een ronkend verhaal in een FBI-tijdschrift 
geschreven over zijn bijdrage (o.a. 'Ze heeft de kenmerken van een 
serie-moordenaar' - NRC 3april2010 Opinie&Debat). Zou die met een 
correctie daarop komen?
Overigens zouden profilers volgens Engels onderzoek maar in 2% van de 
zaken (dus 20 van zo'n 1000 per jaar in de USA) een bijdrage leveren die 
leidt tot aanhouding.
Doen ze het in films toch veel beter ;)

Groet / Cees

Rechters keken niet naar de feiten bij Lucia de B.
NRC 5jun2010 Opinie&Debat
Erik van den Emster, voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak, stelt 
dat de veroordeling van Lucia de Berk geen ernstig verwijtbare 
rechterlijke fout was (Opinie & Debat, 15 mei). Hij gaat echter niet in 
op het eerdere betoog van hoogleraar Wagenaar dat:
1. de rechters bewijsmateriaal selecteerden op grond van een 
vooringenomen overtuiging;
2. de Hoge Raad aanvankelijk weigerde de zaak te herzien hoewel hij over 
alle informatie kon beschikken die later tot vrijspraak leidde 
(Opiniepagina, 22 april).

Van den Emster zegt: „Je begint [als rechter] altijd met de constructie 
van wettig bewijs. Anders kom je nergens. Dat is ook het ambacht van de 
rechter.” Hiermee demonstreert hij waar het al meteen misgaat. Een goede 
rechter zou moeten beginnen met kijken naar feiten. Het ambacht van een 
rechter zou moeten zijn om bewijsconstructies te maken die de 
werkelijkheid weerspiegelen, niet bewijsconstructies die de eigen 
subjectieve (groeps)overtuigingen weerspiegelen.
Het is ontluisterend dat Van den Emster claimt dat de rechterlijke macht 
zelf „de fout gecorrigeerd heeft”, in plaats van eerlijk te erkennen dat 
actie van wetenschappers die de publiciteit zochten, nodig was om een 
herziening op gang te brengen. Ten behoeve van die herziening werd een 
volgende juridische constructie (fictie) bedacht om van „nieuwe 
informatie” te kunnen spreken. Dat vindt Van den Emster kennelijk 
belangrijker dan de feitelijke gang van zaken.
Michiel Jonker
Arnhem

NRC 15mei2010
De stelling van Erik van den Emster:
veroordeling Lucia de Berk is geen ernstig verwijtbare rechterlijke fout
De rechterlijke macht kreeg veel kritiek na de vrijspraak van Lucia de 
Berk, eerder veroordeeld tot levenslang voor seriemoord. Onder meer van 
rechtspsycholoog W.A. Wagenaar. Een debat tussen Erik van den Emster, 
voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak, en Folkert Jensma.

Heeft de rechtspraak geleerd van de zaak-Lucia de Berk?
„Daar hadden we deze zaak niet voor nodig, helaas. Na de Schiedamse 
parkzaak uit 2004 (onjuiste veroordeling, red.) is de rechterlijke macht 
echt hierover gaan nadenken. Dat heeft geresulteerd in het vergroten van 
deskundigheid – en dan niet alleen in forensische wetenschap, waarvan 
het belang is toegenomen. Maar ook aan het oplossen van het misverstand 
tussen de jurist en de niet-jurist. Rechtspsycholoog Wagenaar (die 
kritiek leverde op de rechterlijke macht na de vrijspraak van Lucia de 
Berk, red.) is nota bene zelf betrokken bij cursussen rechtspsychologie 
voor jonge rechters. Ook de deskundigen realiseren zich dat ze beter 
moeten weten wat rechters vragen. En of ze er in hun vonnis mee uit de 
voeten kunnen. Heeft de deskundige duidelijk gemaakt waar 
wetenschappelijke feiten ophouden en zijn mening begint? De rechter 
blijft vragen en de deskundige blijft antwoorden, vaak zonder die grens 
duidelijk te maken. Bovendien is er nu ook een register met deskundigen.
„Sinds een aantal jaren zijn we bezig met systematisch overleg tussen de 
negentien rechtbanken en de vijf gerechtshoven. Vooral na zaken die 
kantelden: vrijspraken die in veroordelingen veranderen en andersom. Hoe 
kan het dat fundamenteel anders werd geoordeeld? Wat waren de 
afwegingen? De wetgever is ook bezig met een nieuwe 
herzieningsprocedure. Daarin komt ruimte voor wat ik maar de ‘cold case’ 
benadering noem: zijn er nieuwe technieken die aanleiding geven voor een 
nieuwe beoordeling. De procureur-generaal bij de Hoge Raad zal ook 
niet-juristen kunnen vragen om mee te kijken naar een zaak die voor 
herziening is voorgedragen.”
Dus bij het hof en rechtbank in Den Haag hebben de rechters onderling de 
zaak-Lucia de Berk geëvalueerd? Met welk resultaat?
„Dat weet ik niet. Dat was in de Schiedamse Parkzaak overigens 
hetzelfde. Als president van de rechtbank Rotterdam heb ik toen 
voorgesteld onderling met elkaar te spreken onder leiding van een 
oud-rechter. Die resultaten zijn ook bekendgemaakt. Achteraf hebben die 
rechters geconstateerd dat ze voorzichtiger hadden moeten zijn omdat de 
verdachte z’n bekentenis had ingetrokken. Het
Hof Den Haag heeft toen beslist hun uitkomsten niet naar buiten te brengen.”
Dat is toch raar. Het Hof Den Haag wil nu ook niet praten.
„Dat zijn de keuzen van de raadsheren in Den Haag zelf. Daar heeft hun 
president ook niks over te zeggen. Het hoeft ook niet, er is geen enkele 
noodzaak voor. Dit is een ingewikkeld vak. Het systeem van hoger beroep, 
cassatie en herziening bestaat juist omdat de wetgever ervan uitgaat dat 
wij niet zonder fouten kunnen werken. Je moet nu eenmaal oordelen over 
ingewikkelde kwesties waar je niet bij was. Je moet het hebben van 
verdachten, getuigen, stille getuigen, deskundigen... daar moet je een 
beeld van de zaak mee opbouwen. Dat is, kan ik u na dertig jaar wel 
zeggen, erg ingewikkeld.”
Maar niemand vraagt onfeilbaarheid. Wel transparantie.
„Dat is heel flauw, maar dat kunt u dan nalezen in het vonnis. Wat was 
de bewijsconstructie voor de bewezenverklaring. Welke bewijsmiddelen 
zijn er nog meer en waarom hebben we die wel of niet gebruikt. Ik zou 
niet weten wat je nog meer zou willen weten om de gedachtengang van de 
rechter te begrijpen.”
Maar de zaak-Lucia was uniek. Het ging bij Schiedam en Putten om 
dwalingen over het bewijs. En in de zaak-Lucia was er achteraf niet eens 
een misdrijf.
„Ja, dat zegt u nu. Was het maar zo helder geweest bij de eerste 
behandeling. Ik geloof dat er uiteindelijk zeventig getuigedeskundigen 
zijn gehoord. Als die deskundigen hetzelfde hadden gezegd, dan was het 
onbegrijpelijk dat al die rechters en raadsheren dat niet zagen. Maar zo 
was het natuurlijk niet. Pas door het onderzoek bij de Hoge Raad kwam de 
zaak echt ‘op de rij’ te liggen. Er is geen eenduidigheid geweest bij de 
deskundigen.
De Haagse verpleegkundige Lucia de Berk werd in 2003 door de rechtbank 
Den Haag veroordeeld tot een levenslange celstraf wegens seriemoord. Dat 
oordeel werd bevestigd door het Gerechtshof Den Haag in 2004. Haar straf 
werd nog verhoogd met TBS. In 2006 verwijst de Hoge Raad de zaak naar 
het Hof Amsterdam om haar toerekeningsvatbaarheid opnieuw te beoordelen 
en de straf weer vast
te stellen. Het bewijs tegen haar is volgens de Hoge Raad in orde. Het 
Hof Amsterdam schrapt drie maanden later de veroordeling tot TBS. De 
levenslange celstraf blijft staan.
Als gevolg van publicaties en maatschappelijke ophef onderzoekt een 
commissie van het Openbaar Ministerie de zaak opnieuw. Die oordeelt in 
oktober 2007 dat het opsporingsonderzoek gebrekkig was. Daarop doet 
procureur-generaal bij de Hoge Raad nieuw onderzoek. Die stelt in 2008 
vast dat het bewijs voor digoxinevergiftiging niet deugde. Lucia de Berk 
komt dan voorlopig vrij, in afwachting van de herziening. De Hoge Raad 
oordeelt dat er inderdaad sprake lijkt van een natuurlijke doodsoorzaak 
en verwijst door naar het Hof Arnhem. Die spreekt haar half april 
definitief vrij. Ook het Openbaar Ministerie vroeg om vrijspraak.
„Het laatste arrest is deels gebaseerd op nieuwe inzichten. Uiteindelijk 
ging het over de volgorde ‘ademhalingsstop en dan hartfalen’ of 
andersom. Dát maakte uit of er een digoxinevergiftiging was of niet. Dat 
zal toch echt een deskundige moeten zeggen. Bij de rechtbank heeft een 
deskundige, aangevoerd door de verdediging, gezegd dat het hoge 
digoxinegehalte voor één van de baby’tjes „niet natuurlijk” was. Ja, en 
dan? Wat denk ik dan, als jurist? Dat zal er dan toch niet vanzelf in 
ge-komen zijn. Snapt u? En pas bij de Hoge Raad en het Hof Arnhem, met 
nieuwe deskundigen en nieuwe informatie, bleek de volgorde andersom. 
Toen was er dus geen indicatie meer voor een vergiftiging. Natuurlijk 
was het een foute uitkomst, met dramatische gevolgen voor mevrouw de 
Berk. Vreselijk, ik moet er niet aan denken. Maar ik kan het echt geen 
ernstig verwijtbare fout van de rechter vinden.”
Had het eerder en beter kunnen aflopen?
„Misschien, ik weet het niet. Waar ik mijn spijt voor heb betuigd, is 
dat we er niet in geslaagd zijn om het gelijk goed te doen. Pas bij het 
onderzoek door de advocaat-generaal bij de Hoge Raad kwamen er 
deskundigen die twijfelden aan één of twee elementen in de 
bewijsconstructie. Het Hof Arnhem ging daarmee verder.
  „De rechter moet altijd kiezen tussen zwart of wit, een deskundige kan 
grijs-tinten aanbrengen. Mijn vak is kiezen tussen tegenstrijdigheden. 
Dat is altijd moeilijk uit te leggen.”
Hebben de rechters zich niet ook door hun idee over de verdachte op een 
dwaalspoor laten brengen, waardoor het bewijs achteraf is ingekleurd?
„Nee, dat is mij te snel. Ik heb dit vak echt lang gedaan. Je begint 
altijd met de constructie van wettig bewijs. Anders kom je nergens.
Dat is ook het ambacht van de rechter. Je kunt zoveel overtuigingen of 
indrukken hebben als je wilt, maar zonder wettig bewijs wordt het 
vrijspraak. Hoe vervelend ook voor het slachtoffer. Als je niet 
overtuigd bent, ondanks het wettig bewijs, dan veroordeel je dus niet. 
Iets zegt je dan dat die man of vrouw het toch niet gedaan heeft. Je 
voelt het aan je water. Je begrijpt toch het motief niet. Het voelt niet 
goed. Dat wettig bewijs is de absolute ondergrens, de overtuiging is de 
controlerem.”

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********
No virus found in this incoming message.
Checked by AVG - www.avg.com 
Version: 9.0.829 / Virus Database: 271.1.1/2920 - Release Date: 06/05/10
20:25:00

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********