‘Leugenaar!’

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

http://www.publiekrechtenpolitiek.nl/leugenaar/
"
‘Leugenaar!’

door GB <http://www.publiekrechtenpolitiek.nl/author/gb/> op 21/02/2010

in HAAGSE VIERKANTE
KILOMETER<http://www.publiekrechtenpolitiek.nl/category/haagsekm2/>
[image: Post image for ‘Leugenaar!’]

Het staatsrecht stond er weer fraai op, deze week. Zowel achter de
interruptiemicrofoon als vanuit Vak K werden luidkeels schendingen
geconstateerd en aan de kaak gesteld. Ze waren allemaal van het type:
misschien vindt u dat wel, of misschien heeft u wel gelijk maar u mag het
staatsrechtelijk niet zeggen. Het staatsrecht als inrijverbod voor de
bekende weg. De daarbij behorende mantra’s zijn: ‘de eenheid van de Kroon’
(waarbij eventuele kennis van persoonlijke opvattingen van de majesteit
ontkend moet worden), ‘het kabinet spreekt met één mond’ (waarbij evidente
verschillen in opvattingen genegeerd moeten worden) en ‘in dit huis wordt
niet gelogen’ (waarbij een parlementariër alleen met heel veel meel in de
mond mag zeggen dat hij vindt dat iets niet klopt). De eerste twee mantra´s
heb ik al eens eerder geprobeerd te relativeren, en nu dan ook de derde. We
moeten naar mijn stellige overtuiging niet zo krampachtig omgaan met dit
soort dingen.

Begrijp me goed. Ik wil geen enkele poging doen om het lompe optreden van
Verdonk te verdedigen, anders dan dat iedereen het recht heeft om zichzelf
te diskwalificeren. En ik ben ook een groot voorstander van voorzitterlijk
ingrijpen bij voortduring van Verdonks halfdronken gebral. Alleen heeft het
met het staatsrecht weinig van doen. Het is meer quasi-staatsrecht dat tot
verplichte onwaarachtigheid zou leiden. Laat ik voor de zuiverheid het
‘leugenaar’-voorbeeld van donderdag nemen, toen SP’ster Gesthuizen de
collectieve verontwaardiging over zich heen kreeg. Het was een debat over de
TNT en er ontstond een conflict over de vraag of de markt voor fysieke post
nu wel of niet aan het slinken was. Staatssecretaris Heemskerk vond van wel.
Hij kreeg immers zoveel mailtjes en sms´jes tegenwoordig. Dan zegt
Gesthuizen:

Ik heb de staatssecretaris gevraagd om aan te tonen dat de postmarkt krimpt.
De staatssecretaris zegt dat aan te kunnen tonen, maar volgens mij liegt hij
daarover. Hij kan het immers helemaal niet aantonen.

Dan volgt enig gehakketak tussen de voorzitter, Gesthuizen, Graus en de
staatssecretaris en dan stelt de laatste:

Door de groeiende populariteit, zoals iedereen die kan zien, van e-mail,
e-factureren en internetbankieren, nemen ouderwetse papieren poststromen af
en kiezen mensen, helaas, vaker voor een digitale kerstkaart dan voor een
papieren kerstkaar. Dat kan je overal zien. Dus als de SP dat niet gelooft …
Ik heb ook cijfers genoemd. TNT zelf heeft aangegeven dat het aantal
poststukken daalt. TNT heeft er geen enkel belang bij om dat zo nadrukkelijk
te stellen, maar doet dat wel. Zij schatten in dat dit voor tweederde, dus
voor verreweg het grootste deel, het gevolg is van nieuwe technologische
ontwikkelingen. Ontken die realiteit niet, zou ik toch willen zeggen tegen
de SP.

Een argeloze lezer krijgt het vermoeden dat hier een debat gaande is. Eén
iemand vindt dat er gelogen wordt en de ander zegt met meer woorden
hetzelfde. Die argeloze lezer kan tevreden zijn: de Tweede Kamer is
inderdaad bedoeld voor debatten. Het wordt zelfs nog een beetje feller, als
Heemskerk er nog een ad hominem tegenaan gooit:

Mevrouw Gesthuizen wil wellicht terug naar de tijd van de postkoets en
ouderwetse omgangsvormen. Wij kennen de grote nostalgie bij de SP. Die tijd
komt dus niet meer terug. Mevrouw Gesthuizen kan nu wel blijkbaar boos de
zaal verlaten, maar ik erken alleen dat de wereld verandert en dat bedrijven
zich daaraan aanpassen.

Maar wat gebeurt er? De rest van het debat gaat vervolgens over het feit dat
Gesthuizen het woord ‘liegen’ in de mond heeft genomen. Gesthuizen –
wellicht ingefluisterd door Marijnissen dat het hier weer een flapdrol
betreft – houdt echter vol. De bewering dat de postmarkt krimpt is
onvoldoende onderbouwd, en ze dient een motie in om dat te laten uitzoeken.
Heemskerk – wellicht opgehitst door de eveneens aanwezige Donner – trekt
principieel van leer:

Het principiële punt is eigenlijk nog belangrijker. Zolang mevrouw
Gesthuizen mij een leugenaar noemt, informeer ik haar niet, omdat zij mij
niet vertrouwt. In die zin hoef ik de aanname van deze motie niet eens te
ontraden. [...] De**vertrouwensregel houdt in dat de Kamer erop vertrouwt
dat het kabinet informatie aanlevert. De Kamer kan niet zo maar roepen dat
het kabinet liegt. Als je meent dat dit het geval is — die mening mag een
Kamerlid uiteraard hebben — heb je geen vertrouwen meer in de betreffende
bewindspersoon. Dan dien je dus een motie van wantrouwen in en stuur je hem
weg. Dat moet mevrouw Gesthuizen dus doen. Zij kan niet zeggen dat ik lieg
en dat ik moet bewijzen dat ik dat niet doe. Nee, ik lieg niet.

Dit lijkt nu, lijkt me grote onzin. Uit het feit dat Gesthuizen een motie
indient om onderzoek te laten doen blijkt dat ze zich wel degelijk wil laten
overtuigen. Dat ze dan misschien beter ‘bluffer’ had kunnen gebruiken, mag
zo zijn. Maar artikel 68 van de Grondwet zegt helemaal niet dat alleen die
kamerleden die alles geloven wat de minister zegt geinformeerd moeten
worden. Bovendien: stel ze dient een motie van wantrouwen in, en die wordt
verworpen. Blijft ze dan uitgesloten van het recht op inlichtingen?

De vraag of het woord ‘liegen’ nu wel of niet fatsoenlijk is om in de Tweede
Kamer te gebruiken is een zinvolle. Maar die wordt niet beslist door de
vertrouwensregel. Uberhaupt niet meer door het staatsrecht. Vroeger gold de
schrap-bepaling in het Reglement van Orde. De voorzitter kon toen bepaalde
teksten uit de Handelingen laten schrappen. Het verwijt ‘liegen’ trof
regelmatig dit lot. (zie: *Over lijken, *van Peter Bootsma en Carla
Hoetink). Tegenwoordig schrappen we niet meer, maar moeten we het met een
weerwoord doen. Het publiek kan dan zelf oordelen wie er gelijk heeft. De
enige die terugwil naar ouderwetse omgangsvorm lijkt dus staatsstecretaris
Heemskerk zelf."

Onze Democratie, bestaat die nog? En wat als de Minister President gaat
liegen om zijn gelijk binnen te willen halen? Hoezo ga je een stemming
(uitslag vooraf bekend, ook dat nog) organiseren als je 'als Kabinet'
eenheid van beleid wil?

Henk Elegeert

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********