Pechtold: 'Enquete naar Irak'

[Hein van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Aris B. schreef:
> Doordat D66 het punt buiten het Hoofdlijnen-Akoord wist te houden,
> maakte het wel of niet onderzoeken van Irak op geen enkel tijdstip
> formeel onderdeel uit van regeringsbeleid; en zeker niet van een lijn
> waaraan ook de D66-bewindslieden gebonden waren.
>


Bernard, je dsuggereert hier dat het vanaf het begin draaide om een
*onderzoek*. dat onderzoek is een later issue. Bij de formatie waarbij
het hoofdlijnenaccoord is gesloten speelde het wel of niet geven van
politieke steun aan de inval en de bezetting door de coalition of the
"willing". Nederland was een 'willing"' land, behoorde tot die
coalition, en daartegen bestond grote weerstand bij enkele leden van D66
waaronder mijzelve. Het verhaal obver onderzoek en openheid ontsond
eerst in 2004, bij het burgercomité Openheid Over IOrak, waarvan ik
mede-oprichter ben. We hebben in maart 2004 een dringende oproep gedaan
in de Volkskrant om openheid van zaken te geven, en die oproep richtte
zich tegen de toenmalige regering, waarin D66 zitiing had. Via het forum
kregen we geen poot aan de grond bij de D66-top, sterker nog, het forum
werd op last van de partijleiding gesloten wegens 'teveel kritiek op de
partij".


>   Bij de herhaaldelijke debatten over een eventueel onderzoek naar Irak
> stond het de regeringsfracties vrij om ieder hun oorspronkelijke
> standpunt (bij D66: aanhoudende twijfel of de VR-Resoluties-redernatie
> van Balkenende wel klopte)uit te dragen. Bij die debatten sprak
> Balkenende dan ook meer als hoofd-betrokkene dan als leider van een
> regering-met-een-akkoord (want het akkoord zweeg over Irak).
>

Niettemin behoorde D66 tot de toenmalige coalitie én de meerderheid in
de Tweede Kamer die de coalitie in het zadel hield. De fractie had de
steun aan de coalitie kunnen intrekken als er geen ander Irak standpunt
werd ingenomen, maar dat heeft de fractie niet gedaan. Daarmee heeft ook
de fractie de coalitie inclusief de politieke steun aan Bush en Blair in
stand gehouden.

>   Balkenende wist dat er in de Tweede Kamer een meerderheid (van CDA,
> VVD, LPF, ChU, SGP en Wilders) was die een Irak-onderzoek onnodig
> achtte, en kon dus rustig bij zijn weigering/afwijzing van zo'n
> onderzoek blijven.

En D66 legde hem daarbij geen haarbreed in de weg, lijkt het. Misschien
een protesterende fractie van D66, maar ach,. blaffende honden bijten
niet. Later vond Lousewies de kwetsie Ayaan van veel, veel grotere
importantie en blies het kabinet op. Om een persoonlijke vete tussen
enkele dames in de politiek. Irak werd kennelijk nog steeds als mineur
punt gezien. eerst in de oppositie, en op de hielen gezeten door OOI en
pers, begong Pechtold in te zien dat Irak wel eens mooi puntje kon zijn
om mee te scoren. En hij nam onbescheiden het woordvoerderschap daarover
over. Hitosrische gezien zou die eer politiek moeten toebedeeld worden
aan de SP. Die partij heeft écht en substantieel bijgedragen aan
openheid over Irak.


>  De D66-ministers zaten niet op departementen die bij
> het Irak-besluit een rol speelden, en werden dus niet bij die
> Irak-debatten naar de Kamer geroepen. Aangezien er niets over in het
> Hoofdlijnen-Akkoord stond, waren de D66-bewindslieden nergens aan
> gebonden; zij konden geacht worden hetzelfde oordeel te hebben als dat
> verwoord door de D66 fractie. Het was immers een "Vrije Kwestie".
>

Dit is wel een erg merkwaardige redenatie en staatsrechtelijk
onhoudbaar. De Ministers van D66 werden nu juist geacht in harmonie met
die "ene mond" te spreken die een kabinetsoptreden nu eenmaal kenmerkt.
Er zijn geen kwesties waarmee ministers kunnen afwijken van het
kabinetsstandpunt, het kabinet heeft de verplichting één ondubbbelzinnig
geluid naar buiten te brengen. Interne tegenstellingen worden in het
gehim van het torentje en de trevezaal opgelost, onttrokken aan het oog
der publiciteit. Daaruit oncludeer ik dat de D66 bewindslieden het
kabinetsstandpunt steunden.

>   Ook de D66 fractie kon (en kan) tellen, en wist dus dat er een
> redelijk grote Rechtse meerderheid was tegen een Irak-onderzoek. Dan is
> het erbij roepen van de D66-bewindslieden (die de D66-lijn mogen
> uitdragen)alleen van symbolische waarde. Het erbij roepen van eigen
> ministers die niet op issue-relevante departementen zitten, zou zelfs
> kunnen worden uitgelegd als een impliciete poging, de coalitie op te
> blazen;

Inderdaad. En als je de coalitie later opblaast wegens een persoonlijk
akkefietje tussen Ayaan, Rita en Lousewies, dan vraag ik me af waarom
het niet gebeurde om een zaak van leven en dood, een vernietigende,
onrechtmatige, amorele oorlog in Irak. Ik kan de afweging van D66 niet
volgen, tot op de dag van vandaag.

>  (knip)
>
>   Bij het (na een expliciete VN-resolutie over Wederopbouw van Irak,
> juni 2003) najaar 2003 sturen van een Nederlands detachement naar Al
> Muthana heeft D66 in de Kamer herhaald dat we nog steeds de legitimiteit
> van de Irak-inval aanvochtten en betwijfelden;

Betwijfelden of aanvochten? Dat is nogal een verschil. Niettemin is er
geen consequentie verbonden aan dat bewtijfelen c.q. aanvechten, en ik
hoef jou als ervaren politieke waarnemer niet uit te leggen dat het in
de dagelijkse  politiek slechts gaat om consequenties en daden, en niet
om het afgeven van gladde praatjes en gratuite statements.

>
>   Zelfs op (en: vanaf)dat moment was de PvdA was niet zo slim, om te
> zien dat hier onenigheid in de coalitie smeulde; en niemand van Heins
> lobby-club wees hen hierop.

Aha, nu is het ónze schuld. Maar laat ik je gerust stellen: we hebben
met de PvdA vele uren zitten praten in die maanden. En niemand wist
exact wat D66 wilde en waar ze stond. Ook ik niet, als D66 lid. Een te
onbetrouwbare politieke kracht, te weinig duidelijk om er een aanname
van onenigheid in het kabinet op te baseren.

> Dus ook de PvdA (pas sinds juni 2003, toen
> ze uit de formatie waren weggelopen, voorstander van een onderzoek)

Die figuur moet je niet onbekend in de oren klinken......;-)


> vroeg
> bij volgende Irak-onderzoeksdebatten de D66-ministers er niet bij. Als
> ze dat wel had gedaan, had Bos aan hen hun mening kunnen vragen, die ze
> dan, niet gebonden door het Hoofdlijnen-akoord, vrijelijk hadden kunnen
> geven.
>

Van Boris en Bert heb ik juist begrepen dat die ministers die vrijheid
niet wensten te nemen en ook niet zouden nemen. Want daarmee zou de
coalitie uiteen zijn gevallen, en dát wenste D66 niet. Zie het
paasacoord, waarmee juist D66 krampachtig de coalitie *bijeen* heeft
gehouden (door o.a. Irak angstvallig te vermijden als onderwerp in het
accoord) . Dus deze koop ik niet van je, Bernardus.

> (knip)
>
>   De Irak-enquete kon in een volgende regeringstermijn alsnog gehouden
> worden; het zou niet de eerste enquete zijn die pas jaren na het
> onderzochte gebeuren gehouden werd. Breken over een Irak-onderzoek in
> een tijd van recessie (waar we volgens het CPB sinds medio 2001 in
> zaten!) zou door de andere partijen als onverantwoord zijn veroordeeld;
> en we waren noch geestelijk, noch financieel in staat om er krachtig
> campagne over te voeren.

Waarom dan wel breken over Ayaan en Rita? En bijvoorbeeld niet over de
gekozen burgemeester? Het lijkt wel of de belangrijke D66 punten niet
belangrijk werden/worden gevonden, en de persoonlijke punten (laten we
zeggen: hobbies) van de indiciduele politici van D66 van doorslaggevende
importantie! Die afweging vind ik amateuristisch en weinig overtuigend.
En als Pechtold zich niet verbeteret dan krijgen we na deze hausse weer
een diep dal, read my lips......


> De PvdA zou het inhoudelijk met zo'n breuk eens
> zijn geweest, maar was en is zo op ons gebeten dat ze met CDA en VVD
> meegehuild hadden: "Waar is D66 nu mee bezig?  Denken ze zo van de drie
> zetels omhoog te komen?". Leer mij de PvdA-machtspolitiek op zulke,
> momenten kennen. Als de PvdA ons de grond in kan stampen, zal ze het
> niet laten; dat is al sinds 1981 zo.
>

Andersom ook, hoor. Ik heb zoveel PvdA- haat in D66 ontmoet, dat ik me
afvraag of het een kip is of een ei.

>   Het is dus wat al te makkelijk, de D66-bewindslieden tot volledige
> "collaborateurs" met Balkenende's blokkade uit te roepen, zoals Hein
> blijft doen.

Collaboreren betekent letterlijk samenwerken. Samen laboreren, waarin
labor zit, en dat is werk. D66 heeft jaren samengewerkt met VVD en CDA,
in kabinetten die politieke steun afgaven én continueerden aan een
onrechtmatige, leugenachtige, weerzinwekkende oorlog in Irak. Hoe moet
ik het anders noemen? Kritisch meedansen?
Sputterend meeliften? Protesterend meeglijden? Ik heb altijd geleerd dat
als een meisje nee zegt, het ook nee is, en als ze ja zegt, is het ook
ja. Of zijn we zo ouderwets dat het meisje zegt, nee, niet doen, hou op,
maar het is zo vreselijk gezellig, ga door!

> De D66-bewindslieden, Brinkhorst voorop, wilde enige
> noodzakelijke hervormingen doorvoeren; en het Irak-onderzoek zou er op
> den duur toch wel komen.

Oh ja? Hoe wist Brinkhorst dat? Glazen bol? Brinkhorst geloofde dus in
een ondersoek, dat op eenb magische wijze "er wel zou komen". Nou,
Bernard, zo zit dat niet. Zo'm onderzopek moet voor de poorten van de
hel weggesleept worden. Dat krijg je niet cadeau. Daarvoopr moet je
werken, keihard werken, tegen de stroom in,.zoals OOI al jaren doet.

>  De D66-bewindslieden legden zich erbij neer dat
> er, met deze grote Rechtse meerderheid, in de termijn van Balkenende II
> geen Irak-onderzoek zou komen, en wachtten betere tijden af. Die nu
> inderdaad aanbreken.
>

En hoe zou DAT nou komen????????????????

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********