Congresspeech Ingrid van Engelshoven

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:   D66
Datum:  17 november 2007
Auteur: Ingrid van Engelshoven
URL:    http://www.d66.nl/9359000/1/j9vvhc6cwgbojx9/vhpxckf9l6ni
Opm:    De toespraak van Sophie in 't Veld staat op,
        http://www.nieuwsbank.nl/_payment/order/545656872/inp/2007/11/17/F037.htm


Congresspeech Ingrid van Engelshoven
------------------------------------

Congres,

Op 8 november overleed Aad Nuis. Afgelopen week werd hij begraven. Aad
heeft veel voor D66 betekent. Voor en achter de schermen. Aad gaf gezicht
aan de vrijzinnigheid. Hij durfde te vernieuwen. Hij zorgde ervoor dat BNN
er kwam. Hij bracht de cultuurnota "Pantser of ruggengraat" uit. In een
toelichting omschreef hij cultuur als een houvast, als een ruggengraat bij
het maken van keuzen tussen goed en kwaad, mooi en niet mooi, waardevol of
niet. Aad was zelf ook een man met veel ruggengraat en tegelijkertijd een
aimabel, bescheiden mens, toegewijd aan zijn werk en de mensen om hem
heen. We zijn hem veel verschuldigd. We wensen zijn vrouw Ellen en zijn
dierbaren veel kracht toe bij het verwerken van dit verlies.

Congres,

Het is voor mij bijzonder mijn eerste congres als voorzitter in Nijmegen
te hebben. In mijn studentenjaren woonde ik hier aan de overkant van het
plein, op een zolderkamer. Ik werd hier lid van D66 en meteen ook
voorzitter van de afdeling. Zo ging dat in die tijd. Ook toen, ik praat
over midden jaren '80, klommen we op uit een diep dal. Dat is toen aardig
gelukt.

Vanmorgen bood Louise Groenman mij het rapport "Verloren vertrouwen en de
weg naar herstel" aan. Dat rapport is de uitvoering van een motie die u op
het voorjaarscongres heeft aangenomen en die ons vroeg een analyse te
maken van het verlies in de afgelopen twaalf jaar. Ik ben Louise, en de
andere commissieleden (Saskia Bruines, Menno van der Land en Erik Boog)
ontzettend dankbaar voor al hun werk. Het was geen makkelijke en geen
dankbare klus. Na afloop van het congres is het rapport beschikbaar via de
website. Ik raad u allen aan het rapport een keer te lezen.

Vooral omdat het duidelijk maakt waar de weg naar herstel moet beginnen.
Het gaat eerst en vooral om herstel van vertrouwen. Op een aantal cruciale
momenten, ik hoef ze hier niet meer te noemen, lieten we punten waarop we
eerder hard hadden ingezet, varen. Vaak gebeurde dit uit angst voor de
reactie van de kiezer. Uit angst niet door de kiezer begrepen te worden
lieten we ze los. En uiteindelijk was het dát wat de kiezer niet begreep.
Zeker van een partij als D66 wordt verwacht dat we trouw blijven aan onze
idealen.

Congres,

Inmiddels kunnen we wel vaststellen dat de klim naar boven is ingezet. Nog
heel voorzichtig, maar het begin is er. Ik zie dat herstel als een
tweeslag:
 * het vertrouwen herstellen
 * en ons inhoudelijk profiel versterken.

Alexander, de Tweede en Eerste Kamerfractie en Sophie werken hard aan die
eerste slag, door hard en gedegen werk. En ook lokaal zie ik dat mensen
hard aan de slag zijn. Herstel van vertrouwen begint op de werkvloer, waar
mensen zien wat je doet. Ik vind dat Alexander overtuigend bezig is aan
dat herstel. Hij moet daarvoor alle ruimte en steun krijgen. We moeten
gezamenlijk investeren in die tweede stap: versterken van ons inhoudelijk
profiel.

De commissie Groenman formuleert dat aldus; "Formuleer opnieuw de unique
selling points van D66. Ingebed in een breed sociaal-liberaal programma
gecombineerd met een vrijzinnig-democratische politieke houding"

Ik ben blij met die formulering.

Wat D66 onderscheid van andere partijen is juist die combinatie van die
brede sociaal-liberale agenda én die vrijzinnige democratische houding.
Ik weet ook dat er leden zijn die willen dat we in onze profilering
daartussen een keuze maken. Ik zeg hen: het is niet of/of, maar en/en. De
positie die we politiek innemen zal vooral moeten blijken uit ons
handelen. De kiezer laat zich niet verleiden door etiketten of
onderschriften. Misschien minder dan ooit laat de kiezer zich verleiden
door de veelal verouderde ideologische etiketten die partijen op zichzelf
proberen te plakken.

Steeds meer zullen partijen beoordeeld worden op de vraag of zij problemen
in de samenleving durven onderkennen en daarvoor proberen werkbare
oplossingen te vinden. En steeds meer geldt: wat je zegt moet te rijmen
zijn met wat je doet. Op dat punt zijn we de afgelopen jaren herhaaldelijk
de fout ingegaan. Belofte maakt schuld. En die moet je wel kunnen
inlossen. Daarop terugkijkend houd ik voor mezelf maar de lijn aan: veel
doen, weinig beloven. Er is ook nog heel veel te doen.

Ik kom nog even terug op die vrijzinnig democratische houding. Van Dale
zegt over 'vrijzinnig', tot vrijheid gezind. Dat past ons. Op het vorige
congres heb ik u voorgehouden dat ook wij oog moeten hebben voor de balans
tussen individuele vrijheid en de noodzaak van overheidsbemoeienis. Toen
had het kabinet haar beleidsprogramma nog niet gepresenteerd. Een
programma dat weinig ruimte laat voor vrijzinnigheid. En dus de uitdaging
bij ons legt om daarvoor het vrijzinnig alternatief te zijn. Ik hecht zelf
aan het hoog in het vaandel houden van de term "Democraten". Daar liggen
onze geboortepapieren, die moet je nooit verloochenen. Maar misschien ook
wel omdat we ons meer dan ooit zorgen moeten maken over de democratie.

Nooit eerder gebeurde het dat in een kabinetsformatie een fundamenteel
recht van het parlement, dat van onderzoek, bij voorbaat in de kast werd
gezet. Die beslissing is om een aantal redenen dieptriest: het ging niet
om zomaar een besluit, maar een besluit over steun aan de oorlog in Irak.
En dat besluit betekent een uitholling van fundamentele rechten van het
parlement. Daar mogen wij ons niet bij neer leggen. Al was het maar omdat
het iedere volgende discussie over Nederlandse betrokkenheid bij militair
ingrijpen bij voorbaat belast met argwaan. Een breed sociaal-liberaal
programma en een vrijzinnig-democratische houding. De opdracht is vooral
er zelf inhoud aan te geven. Niet door ons af te zetten tegen anderen.
Maar door ons eigen verhaal te vertellen. Daar is alle ruimte voor.

Ik ga me nu op glad ijs begeven en een voetbalvergelijking maken. Ik zie
heel veel drukte op de flanken. Op de rechterflank duwt men elkaar bijna
het veld uit. En ondertussen kun je rustig over het middenveld lopen. Het
middenveld ligt open. Als ik het goed heb, kom je dan een heel eind met
een goede spits die hard kan lopen. D66 moet weer het niet-confessionele
alternatief op het midden worden. Vooruitstrevend en vernieuwend. Dat
lijkt niet zo moeilijk met een kabinet dat vooral de geschiedenis in lijkt
te willen gaan, als het kabinet dat aan veel niets heeft gedaan. Niets aan
de woningmarkt, niets aan de vergrijzing, niets aan Europa. En het
ontslagrecht, wie zal het zeggen.. Misschien zit je dan wel een keer de
rit uit. En ook dat kan een doel zijn.

Er ligt voor ons dus een enorme uitdaging invulling te geven aan het
progressieve midden. Ons programma en de richtingwijzers bieden daarvoor
een prima basis. Het komt er nu op aan dat te verdiepen. Onze eigen agenda
naar 2011 te maken. Niet reactief, maar agenderend. Om ons heen zie ik een
groeiende groep mensen die zich thuisvoelt in dat progressieve midden. Er
wordt veel gesproken over brede sociaal-liberale of vrijzinnige
bewegingen. Dat is goed. Het maakt zichtbaar dat er nog steeds plaats is
voor een partij als D66.

Ik heb er ook begrip voor dat ze nog niet allemaal D66 weer het vertrouwen
willen geven. Dat vraagt tijd. En enig zelfvertrouwen dat we ook uit dit
dal weer kunnen opklimmen naar een hoogtepunt. Geen partij die daarin zo
ervaren is als wij.

Onze eerste testcase worden de Europese Verkiezingen van 2009. Vind u ook
niet dat Sophie een collega verdiend? We hebben inmiddels Fleur Graper
benoemd als campagneleider. En reken maar dat zij van iedereen een
bijdrage zal vragen. Wij zullen straks in die Euroepse Campagne en ook nu
aandacht blijven vragen voor de kansen die Europa biedt, voor de
meerwaarde van dat Europese ideaal. Om dat verhaal over te brengen, Hebben
we een prachtig boek gemaakt. "Eigenlijk bent u een Europeaan" Koop het,
lees het en geef het cadeau. Daarmee helpt u ook de penningmeester.

Congres,

Zes maanden geleden zijn we met Klaar voor de Klim aan de slag gegaan. Er
is in de afgelopen zes maanden veel werk verzet. En er is nog steeds veel
te doen. We gaan ons daar gezamenlijk hard voor inzetten.

Ik wil een persoon in het bijzonder bedanken. Aletta, dit is jouw laatste
congres als directeur van het Landelijk Bureau. Je hebt daar, en dan zeg
ik het voorzichtig, geen makkelijke tijden gekend. Met grote inzet en
enorme loyaliteit heb je heel veel voor de partij gedaan. We zullen, op
het moment dat je ook echt vertrokken bent, met het Bureau en het Bestuur
op gepaste wijze afscheid nemen. Maar ik wil je ook hier ontzettend
bedanken voor alles.

Congres,

We hebben inmiddels ook een prima opvolger voor Aletta gevonden. Robert
Strijk.

Uit alle bezoeken in aan afdelingen en regio's is de wens het debat, de
inhoudelijke discussie weer centraal duidelijk naar voren gekomen. De
inhoudelijke slag gaan we het komende jaar maken. We zullen ook zoveel
mogelijk de partij in gaan en met u de discussie voeren. Met hulp van de
permanente programmacommissie, de platforms en experts van binnen en
buiten D66.

Ik vraag de afdelingen om ook zelf met voorstellen te komen. De afdeling
Amsterdam vraagt vandaag in een motie het debat over integratie te voeren.
Die discussie zal dus na de jaarwisseling daar ook gevoerd worden. De PPC
komt in maart met de uitwerking van de eerste richtingwijzer: "Vertrouw
op de kracht van mensen". Ook dat zal de basis zijn voor verdere discussie
in de partij.

Democraten,

Ik wil jullie een compliment geven. Een half jaar geleden heb ik jullie
gevraagd op te houden met mopperen over de dingen die niet gaan, en
constructief mee te denken over hoe het wel moet. Jullie hebben
voorbeeldig aan die oproep gehoor gegeven. Thuis hebben mijn oproepen
zelden zoveel gevolg. Ik ga dus dit keer twee oproepen doen. Het lijkt
modieus geen leden te willen. Die trend laat ik graag ons voorbij gaan.
Wij willen er meer.

Onze leden zijn en blijven de ruggengraat van de partij. Leden houden je
scherp en voorkomen overmoed en arrogantie. Vanmorgen hebben we de nieuwe
ledenwerfcampagne gelanceerd. Ga daar actief mee aan de slag. Ieder van
ons kent mensen waartegen je zonder meer kunt zeggen: "Eigenlijk bent u
een D66'er" Neem ze mee naar bijeenkomsten, naar congressen.

De eerste afdeling die ik bezocht als voorzitter was IJsselstein. Ze
hebben daar een hele goede gewoonte: ieder lid wordt steeds gevraagd een
niet-lid mee te nemen. In de hal kunt u de ledenwerfkaartjes meenemen. U
kunt ook het speciale Sinterklaaspakket kopen: proeflidmaatschap, gedicht
en spaarlamp, compleet met strik eromheen. "Steek uw licht op bij D66" En
onderschat vooral uw eigen wervingskracht niet.

Mijn streven is om in 2010 ons aantal raadsleden minimaal te verdubbelen.
Natuurlijk is het zo dat het landelijke beeld daarbij heel bepalend is. En
zoals het er nu uitziet, zal het daar niet aan liggen. Maar we komen er
niet als we met de armen over elkaar toekijken hoe dat gaat Onderschat
niet wat u lokaal en regionaal op eigen kracht kunt doen. In heel wat
afdelingen slaagt men er in door actieve inzet boven die landelijke trends
uit te komen. Blijf dus niet aan de kant staan. Ga ook lokaal actief aan
de slag. En natuurlijk: dat is niet makkelijk met één of zelfs zonder
raadszetel, of erger, zonder afdeling. Ik vraag ieders inzet om dat weer
op te bouwen. Alle kleine beetjes helpen. Zoek elkaar op, en ga aan de
slag.

Wij zullen u ook opzoeken: het Landelijk Bestuur gaat on tour, We gaan de
komende tijd op bezoek bij de 30 afdelingen waar ons grootste potentieel
zit. Kijken hoe het er voor staat. Kijken wat we kunnen bijdragen. Ook
daarbuiten komen we zoveel mogelijk naar u toe, om samen te werken aan
herstel. We zien elkaar snel.

Congres,

Het is mij een groot genoegen u onze volgende spreker te mogen
aankondigen. Volgens de Volkskrant de machtigste man van Nederland. Lid
van D66 en een warm pleitbezorger voor het onderwijs. Graag uw aandacht
voor Alexander Rinnooy Kan.

--------
(c) 2007 D66

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********