zetelverlies en ontkenning

Tue Jan 16 16:36:07 CET 2007

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste Hein,

Nauwkeuriger analyse van de D66-Ledenaantallen per kwartaal zal volgens mij aantonen dat we in het eerste kwartaal van 2006 (Uruzgan-fiasco; Medy's media-plannen onder vuur NPS en VARA; Gemeenteraads-campagne)het grootste verlies geleden hebben, met een nasleep in het tweede kwartaal. Maar na de Lijsttrekkersverkiezing sloten zich in Den Haag de gelederen achter Alexander. 
  Dat Lousewies zich niet weer kandideerde was enerzijds vervelend, maar voorkwam dat de media een "Rutte/Verdonk"-verhaal over D66 konden ophangen. Sterker nog, Bert Bakker, die een hoofdrol gespeeld had in de Lousewies-campagne, stelde zich wél kandidaat, en werd Pechtolds campagneleider; en al die maanden is er geen spoor van enig meningsverschil over de D66-lijn tussen die twee geweest. En Bert kreeg,dankzij de leden (die opvallend vaak GEEN gebruik maakten van de gemaks-optie "ik volg SAC")  van 2465 leden 66.827 punten en een derde plaats.
  Toen we ook nog van het CPB een pluim kregen voor ons Begrotings- en helemaal voor ons Vergrijzingsbeleid (enige met variabele pensioenleeftijd, volgens het CPB het effectiefste middel), en Alexander als enige principieel ten strijde trok tegen Wilders die alle parlementen, te beginnen met het Europese, wil slopen, voelde je om je heen dat de stemming ten aanzien van D66 veranderde. 
  In de grote steden heeft D66 erg effectief campagne gevoerd voor de Kamerverkiezingen (in Den Haag en Utrecht scoorden we al bij de GR-verkiezingen boven het landelijk gemioddelde); in Den Haag waren daarbij veel kersverse leden actief. En op de afscheidsreceptie van Bert Bakker sprak ik enige oud-leden die in 2006 hadden opgezegd, maar daar nu zwaar over twijfelden...
  Volgens mij hebben we met onze intensieve Kamercampagne het netto ledenverlies omgezet in een herstel; en toen Pechtolds vasthoudend vragenstellen Verdonk van haar ministerie verdreef (wat in alle Jaaroverzichten terugkwam!) zal dat alleen maar versterkt zijn.

  Het jaar 2006 was zeker geen success story, dat geef ik grif toe; maar deze nuancering lijkt me nodig voor een realistisch beeld. In 1982-'83 bleef het ledenverlies maar op grote schaal doorgaan, zoals je in het boek van Menno van der Land kunt terugvinden; dat zien we nu niet. En de stemming in Nieuwspoort is, sinds we uit het kabinet gestapt zijn, zienderogen veranderd ten goede. Kortom: ik zie het niet zo somber in.
  Voor de jaarlijkse "Nieuwe Leden Dag" over twee weken in de Tweede Kamer (verzorgd door LS en Kamerfractie) konden we ruim 1.000 nieuwe leden aanschrijven die sinds 01 01 '06 lid geworden waren; en op de Nieuwe Leden-dag van de afdeling Den Haag, begin december, kwamen tot stomme verbazing van andere partijen (ze bezochten een deel van de raadsvergadering, waar ze de hele tribune vulden!) zo'n 50 man opzetten.

  En dan Heins cijfers over actieve leden. Hier geeft een wetenschappelijke, modelmatige analyse reden tot enige relativering van het belang van totaal-aantallen leden.
  Het is in "Massapartijen" (Duverger, Max Weber) heel gewoon dat maar een erg klein percentage echt actief is; dit maakt al 85 jaar het ontstaan van "partij-oligarchie-en" (Roberto Michiels met zijn "Yzeren Wet") mogelijk. En waar mensen als Panebianco constateren dat het kader van partijen sinds 1945-'60 in toenemende mate professionaliseert, stelt zijn school van politicologen (waaronder professor en ex-PvdA voorzitter Ruud Koole, aan wiens Dissertatie "de opkomst van de moderne Kaderpartij" ik deze wijsheid ontleen) ook vast dat dat professionele kader steeds meer "indikt" rond de landelijke top en de locale raadsfracties/wethouders: de "Fractiecomplexen" binnen de partij.

 Een Massapartij was een Zuilpartij met een vast omlijnd electoraat, dat zichzelf ook als aan die partij verbonden identificeerde. Maar de zuil-verbanden zijn de afgelopen 40 jaren weggesleten; geen partij heeft meer een trouw electoraat (zie de halvering van het KVP-electoraat in 1966-'72 en de jojo-effecten bij PvdA en CDA in 1989-2006)alle kiezers "zweven", en iedereen moet zich op individuele kiezers in het nationale electoraat richten: de "Catch-all Parties" (Kircheimer). Men voert niet meer via zuilgebonden media (VARA, KRO, NCRV, AVRO, respectievelijk Het Vrije Volk, De Tijd, Trouw, De Volkskrant en NRC plus Algemeen Handelsblad) een op het "eigen" electoraat gerichte campagne, maar moet via de op het hele electoraat gerichte media (Publieke omroepen met coproductie-programma's als Netwerk en NOVA; en RTL) campagne voeren, met een marginale rol voor de (actieve) partijleden. In deze nieuwe maatschappelijke constellatie moeten de "fractiecomplexen" via hun beroepsvoorlichters via de algemene media (en via internet, waar geen intermediair filter op zit) zich direct tot de kiezers wenden. De rol van actieve leden daarbij is, net als vroeger in de tijd van de Massapartij, marginaal.

  Trouwens, kijkend naar SP en Groen Links: wat heb je aan honderden extra-leden netto erbij, als je top-"fractiecomplex" in de eerste formatieweken afhaakt?

Bernard

-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: owner-d66 at NIC.SURFNET.NL [mailto:owner-d66 at NIC.SURFNET.NL] Namens Hein van Meeteren
Verzonden: dinsdag 16 januari 2007 15:49
Aan: Discussielijst over D66
Onderwerp: zetelverlies en ontkenning

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Van alle partijen is D66 dus de enige partij die leden heeft verloren. 
Zo'n tienduizend zijn er over. Van die tienduizend heeft een schamel 33% 
meegestemd met lijsttrekkersverkiezing en TK lijst. In feite is van het 
bestand slechts drieduizend leden actief, opgevat als meestemmend. Als 
je naar de wèrkelijke actieven kijkt zullen er landelijk niet meer dan 
400 á 500 zijn, en dat is een optimistische schatting.
En we gaan maar door met ontkennen. Met roepen dat er niets aan de hand 
is. Het huidige LB heeft, nuchter vaststellend, gefaald. Pechtold heeft 
gefaald. De campagnecommissie heeft gefaald. De huidige TK-leden hebben 
gefaald. Het is redelijk zulks te poneren.
En we gaan maar door met ontkennen.
Al eerder heb ik gemeld dat ontkenning een psychologisch mechanisme is 
dat de mens in staat stelt de (harde, onverdraaglijke) werkelijkheid  te 
ontvluchten. Andere mechanismen:  scapegoating, bagatelliseren, 
cognitieve dissonantie, blaming. Alles is binnen D66 waar te nemen.
Wil D66, waarvan ik één van tienduizend leden ben, terugkeren als 
geloofwaardige partij in het Nederlandse politieke landschap, dan zal 
een omslag moeten plaats vinden. Ik mijn kringen noemen we dit 
"turnaround". Zo'n omslag heeft naast culurele en organisatorische ook 
*personele* gevolgen, en moet daarom met vaste hand worden uitgevoerd, 
liefst onder leiding van een buitenstaander die geen clientelistische 
binding heeft met belanghebbenden. Dus geen vriendje van Pechtold, de 
fractie, of van een lid van het LB.
De aanstaande voorzittersverkiezing kán, ik zeg kán, een begin zijn van 
een noodzakelijke omslag. Kies daarom een buitenstaander, iemand met 
ervaring in het bedrijfsleven. Iemand zonder personele banden met 
sleutelspelers.
Als er wéér een vriendje (vriendinnetje) van De Graaf of Pechtold, van 
Schouw of Van Der Laan (etc) wordt benoemd, dan is de partij verloren.
En ja, er zijn weer vier zetels in de peilingen gemeld. Halleluja. Vier 
zetels. Als er iemand roept dat dát een teken is van herstel....dan zien 
we een mooi voorbeeld van cognitieve dissonantie en ontkenning aan het 
werk. Vier zetels is namelijk helemaal *niets* vergeleken met het 
potentieel van een geloofwaardige progressieve, liberaal-democratische 
partij in dit land.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********

Informatie uit de Tweede Kamer gecombineerd met achtergronddossiers en het laatste politieke nieuws.
Informatie ter orientatie op een bezoek, uitleg over hoe wetten tot stand komen en een rondgang door de geschiedenis van de Staten-Generaal. Kijk nu op www.tweedekamer.nl
Disclaimer (http://www.tweedekamer.nl/applicaties/disclaimer_e_mail/index.jsp)
Indien u de link niet kunt openen, neemt u dan contact op met telefoonnummer 070-3182211. Meer informatie vindt u op de website www.tweedekamer.nl
If you are unable to access the link, please dial +31 70 3182211. Additional information is available on the website www.tweedekamer.nl and www.houseofrepresentatives.nl

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********