Kijktip: Rond 1600 is met de herschepping van de wereld een begin gemaakt

[Raimond de Tempe]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Marc, je vergeet bij de "ondergang van de islamitische wetenschap" wel -
en Floris Cohen noemde dat wel - dat de Arabische cultuur, vooral Bagdad
letterlijk onthoofd werd door de invallende centraal-aziatische stammen.
De "mongoolse" ruiter-krijgers, die wij in ook wel kennen van de
Tataarse verovering, en de periode Djengiz Khan. Zelfs China heeft een
mongoolse overheersing gekend. En daarna kwamen de Turks sprekende
ruitervolkeren binnenvallen. Die hebben het Noorden van India veroverd,
het  Perzische rijk heel kort (ze zijn geaccultureerd). De Osmaanse
Turken waren de laatsten, en hebben zich gevestigd van het Arabische
schiereiland tot in Europa (denk aan de twee keer de Turken voor de
poort, waarvan een keer voor Wenen). Maar de vroege verovering van het
Tweestromenland is verwoestend geweest voor het Oosters kalifaat en de
hoogcultuur daarbij, nog voordat deze Turken Moslim werden en de
Osmaanse sultan zich Kalief noemde, en een knappe bestuurder werd (ten
slotte hebben zij zeer veel Europees overgenoemn, ook omdat het een
multi-etnische staat werd, onder de bovenlaag van de Turkse adel.
Maar nog rijker was de cultuur van het Westers Kaliefaat - Spanje! Ook
die cultuur wwerd onthoofd door de monomane cultuur na de Reconquista -
de herovering van Spanje, tot een fanatiek katholieke samenleving.

Cohen noemde het niet, maar de intrinsieke tegenstrijdigheden vanhet
Christendom, gepaard aan een strijdcultuur, van Kruistochten tot de
bevolkingsgroei met godsdienstoorlogen en het vroege kolonialisme zijn
waarschijnlijk de voedingsbodem voor de ontwikkelingen in het denken. De
Byzantijnse cultuur was evenals de Chinese dodelijk voor de verdere
ontwikkeling, omdat de staat een veel sterke disciplinaire druk op de
cultuur legde - conformeert u! Net als die van het Spanje van de
hereniging, als je tenminste niet op koloniaal avontuur ging.

/raimond de tempe



Dr. Marc-Alexander Fluks schreef:
> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
>  Het viel me op dat Floris Cohen nogal deterministisch denkt.
>
>  In het stuk staat,
>
>> En hoe komt het dat ze in Europa plaatsvond? Waarom niet in een andere
>> hoog ontwikkelde beschaving, zoals het oude China of de toenmalige
>> islamwereld?
>>
>
>  Dit stelt dat er een *reden* zou zijn. Maar waarom zou men daarvan uit
>  gaan ? Het ligt veel meer voor de hand dat iets spontaan ontstaat - waarna
>  oorzaakloze verschijnselen zichzelf versterken. Gewoon een kwestie van
>  toeval en evolutie.
>
>
>> Hun denkwerk mocht nog zo aannemelijk lijken, achteraf hield het geen
>> steek. Tussen 1600 en 1700 hebben pioniers als Galilei, Kepler, Descartes,
>> Bacon, Huygens en Newton er een radicaal nieuwe draai aan gegeven.
>>
>
>  Het enige nieuwe was de toepassing van wiskunde door Galilei en de ont-
>  wikkeling van de differentiaal en integraalrekening in de wiskunde door
>  Leibniz (gepikt door Newton). Dat zoiets zichzelf versterkt, behoeft geen
>  betoog. Eenmaal voorhanden kan wiskunde immers door anderen worden toe-
>  gepast.
>
>  Overigens liep de handel de de kortst mogelijk tijd vast en kwam pas weer
>  uit het slop met de uitvinding van de stoommachine - die noopte tot de
>  ontwikkeling van de thermodynamica. Pas *daarna* ontstond de wetenschap
>  (en daar was opnieuw een nieuwe wiskunde - die van Gauss en Riemann - voor
>  nodig).
>
>  De zaak draait derhalve om de ontwikkeling van de wiskunde en niet zozeer
>  om de geografie. Wiskunde is het voertuig, de taal, van de wetenschap. En
>  zolang ze niet voorhanden is, zijn alle wetenschappelijke ontwikkelingen,
>  die daarop gebaseerd zijn, eenvoudigweg *onmogelijk*. Zonder Galilei zou
>  er nooit een Newton geweest zijn en zonder Riemann geen Einstein (dit ver-
>  klaart waarom Newton nooit een 'Algemene relativiteitstheorie' had kunnen
>  vinden - de wiskunde van gekromde ruimten moest immers nog geboren worden).
>
>  Dat gedoe over de Islam is regelrechte onzin. Via de Islam leerde Europa
>  het getal '0' kennen (dat bestond simpelweg niet), een eenvoudig cijfer-
>  schrift (onze cijfers komen uit de Islam; 'cijfer' betekent zelfs '0') en
>  de algebra (ook alweer een Arabisch woord). De Islam stond aan de basis
>  van de westerse wetenschap... dat het daarna niet meer dan dat kon worden
>  komt simpelweg omdat het Westen de islamitische landen koloniseerde *voor-
>  dat* de wetenschap van de grond kwam.
>
>  Oftewel: men wil er een mooi verhaal van maken - een verhaal dat echter
>  *te vroeg* begint.
>
>
>

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********