Dittrich wil(de) een brede sociaal liberale partij opstarten

Sat Apr 21 08:29:36 CEST 2007

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

De Volkskrant opent vandaag met Dittrich's actie van de afgelopen
jaren om een brede sociaal liberale partij op te richten.

' D66 is een partij van regenten geworden, met Alexander Pechtold in
zijn streepjespak'

Het artikel in Vervolg (sorry voor de opmaak, ik moest naar de source):

Achtergrond Een nieuwe liberale partij
Een nieuwe partij, opgebouwd uit 'de leuke liberalen' van D66, VVD,
GroenLinks en PvdA: er wordt in Den Haag serieus over nagedacht. Groen
met paars en geurend naar grachtengordel: hier is de Sociale Vrijheids
Partij. Door Yvonne Doorduyn en Hans Wansink 'Maak je vrij. Kies
Sociale Vrijheids Partij.' Vanaf een paars-groen affiche kijken Mei Li
Vos, Boris van der Ham en Jort Kelder uitdagend de wereld in. De
vrijzinnige krachten van Nederland samengebracht in een nieuwe
politieke beweging.
Fictie? Jazeker. Althans, voorlopig.

Want Vos, Van der Ham en Kelder willen liever vandaag dan morgen de
krachten bundelen. In een partij die geen probleem maakt van twee of
drie paspoorten, niet bang is voor Europa en kiezers als volwassen
staatsburgers behandelt door ze directe zeggenschap te geven. Een
partij van weldenkende, vrijzinnige burgers met een hoog
nrc.next-gehalte. In een samenleving met kansen voor iedereen.
Vanuit Capri spreekt televisiemaker Jort Kelder, uitvinder van het
begrip GroenRechts, van 'een nieuwe, kosmopolitische beweging tegen de
kleinburgerlijke benepenheid'. Nederland staat met de rug naar de
wereld, of zoals Kelder zegt, 'trekt zich terug in zijn eigen kraal.
Die angst voor vreemdelingen jaagt buitenlandse ondernemers
weg.'
Voor gevestigde politici is het een wat ongemakkelijk vergezicht.
'Mijn partij draagt deze standpunten al met verve uit', laat
GroenLinks-leider Femke Halsema weten. Mark Rutte, VVD: 'Ik heb geen
behoefte aan andere liberale partijen. Ik voel niets voor dat soort
discussies.' Het is zonde van de energie, meent oud-PvdA-voorzitter
Felix Rottenberg, die al veel pogingen tot partijvernieuwing achter de
rug heeft. En D66-leider Alexander Pechtold zegt: 'Geef mij nou eerst
eens een eerlijke kans.'
De politieke elite heeft het druk met zichzelf. Met spagaten (PvdA),
met rechts-nationalisten binnen en buiten de partij (VVD), met
oudlinks verzet tegen de modernisering van gedachtengoed (Groen-
Links) of met de ondraaglijke lichtheid van het bestaan (D66). Dan
komt filosoferen over een nieuwe partij erg ongelegen. Een partij
immers die dwars door hun eigen gelederen kiezers trekt, daar zitten
de Halsema's, de Ruttes en de Pechtolds niet op te wachten.
Wijers en Wijffels
Boris Dittrich van D66 was in 2005 druk bezig met de oprichting van
zo'n doorbraakpartij. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2006
zou de partij het licht zien. Met iemand als oud-minister Hans Wijers
als partijleider, en types als Herman Wijffels en Alexander Rinnooy
Kan als drijvende krachten. VVD'er Jozias van Aartsen was enthousiast,
zegt Dittrich, evenals Ed Nijpels. Ook Mark Rutte was bij de
gesprekken betrokken.
Laurens-Jan Brinkhorst was voorstander, Dittrich sprak met Peter R. de
Vries, net als met een aantal prominente PvdA'ers – aan wie Dittrich
heeft beloofd hun namen geheim te houden. 'Wouter Bos mocht er niet
achter komen.'
Partijgenoten beschuldigden Dittrich van gebrek aan loyaliteit.

'Maar ik had die oorlog er graag voor over', zegt hij nu. Zijn
inspanningen kwamen tot een abrupt einde toen de fractievoorzitter in
begin 2006 moest aftreden vanwege de kwestie-Uruzgan. De PvdA'ers
haakten bovendien af omdat 'de 60 zetels in de peilingen hen in een
triomfantelijke stemming brachten', aldus Dittrich.
VVD'ers stonden opeens op het standpunt dat D66 wel bij hen kon worden
ondergeschoven. 'Daar gingen mijn haren van overeind staan', zegt
Dittrich.
Niettemin is ook volgens socioloog Dick Pels, oprichter van de
links-liberale denktank Waterland, de tijd rijp voor een nieuwe
partij. Pels is net 'kennismakend lid' geworden van GroenLinks. Hij
steunt Halsema in haar strijd tegen de 'Platvoetjes', de oud-linkse
opponenten die onder leiding van Leo Platvloet willen afrekenen met
Halsema's streven van GroenLinks een echte sociaal-liberale partij te
maken.
Pels wil een nieuwe partij oprichten die zich afzet tegen wat hij
omschrijft als het 'spruitjesnatio - nalisme', dat in minister Ab
Klink – door NRC Handelsblad omschreven als minister van
Kleinburgerlijke Zaken – een welsprekende vertegenwoordiger heeft
gevonden.
Pels heeft er zelfs al een naam voor: de Sociale Vrijheids Partij.
'Stem a.u.b. op de SVP!' Ook Lousewies van der Laan, die als
fractievoorzitter van D66 de stekker uit het tweede kabinet-Balkenende
trok, is razend enthousiast. 'Nederland snakt naar zo'n partij. Die
kan misschien wel 30 zetels halen. Het klimaat is er juist nu rijp
voor, met de opkomst van anti-liberale krachten als Marijnissen,
Wilders en Rouvoet.'
Van der Laan voerde haar campagne voor het leiderschap van D66 met een
breed sociaal-liberaal programma. Ze zag D66 als het ideale breekijzer
om een liberale hergroepering te bewerkstelligen.
Samen in één partij met Halsema, Rutte of Bos? Wat Van der Laan
betreft, valt daar best over te praten.
Maar, waarschuwt ze, partijen zijn heel resistent voor veranderingen.
Femke krijgt haar achterban niet mee, zegt Van der Laan, Rutte praat
zijn rechtse achterban naar de mond, en Bos zet zijn eigen overtuiging
aan de kant, omdat hij de adem van Jan Marijnissen in z'n nek voelt.
'Wouter kiest voor de macht. De kiezers voelen dat haarfijn aan
.'

Het gist in alle partijen, maar vooral in D66. Kamerlid Boris van der
Ham denkt dat er 'heel veel plek' is voor een grote sociaal-liberale
partij. 'Als het D66 niet lukt, moeten we het over een andere boeg
gooien. Het zou fantastisch zijn als er een nieuwe Vrijzinnig
Democratische Bond komt.' Van der Ham doet graag mee. 'Maar met enig
historisch besef steek ik mijn energie nu nog liever in D66.'
Frans Verhagen, publicist en kandidaat-voorzitter van D66, is bereid
de stap te zetten. Hij pleit voor de 'feniks-strategie'. D66 moet
zichzelf opnieuw uitvinden, meent hij, het merk is te zeer
beschadigd.
Uit de as kan dan een nieuwe partij herrijzen: de Liberale Partij.
Verhagen: 'D66 is een partij van regenten geworden, met Pechtold in
z'n streepjespak. Laten we een nieuw hoofdstuk beginnen met een echte
liberale beginselpartij.'
Tussen de 10 en 20 zetels moet de Liberale Partij kunnen halen, meent
Verhagen.
Knutselen
Mei Li Vos, oprichter van de alternatieve vakbond voor outsiders AVV
en vers in de Tweede Kamer voor de PvdA, heeft destijds ook overwogen
een nieuwe partij te stichten. 'Maar wil je een partij in elkaar
knutselen, dan ben je minstens vijf jaar bezig. Terwijl het oprichten
van die vakbond in één middag was geregeld.'
De ruimte voor een nieuwe liberale partij is er volgens haar wel
degelijk.
'De leuke liberalen van de VVD, D66 en GroenLinks hebben meer met
elkaar gemeen dan met hun niet-liberale partijgenoten.'
Paars III is Vos' ideale coalitie: 'Bos maakte een grapje toen hij zei
dat hij een kabinet wilde met VVD en GroenLinks. Ik had gehoopt dat
het géén grapje was.'

Het had net zo goed uit de mond kunnen komen van Bart Snels, directeur
van het wetenschappelijk bureau van GroenLinks. 'De SP staat met zijn
nostalgie naar de klassieke verzorgingsstaat veel verder van ons af
dan D66. Dat geldt ook voor de kwestie van de dubbele nationaliteit.
Er zijn geen fundamentele verschillen tussen D66 en
GroenLinks.'
Snels voorspelt dat de tijdgeest na dit 'spruitjeskabinet' weer
liberaler wordt. Dan wordt het tijd voor wat hij noemt 'een nieuw
machtsalternatief van liberale kleur'. Verwijzend naar België denkt
hij voor de kleurstelling aan groen-paars. 'Nederland was progressief
in de jaren negentig. Maar toen kwam 11 september 2001, de moorden op
Fortuyn en Van Gogh.
Nederland is daardoor teruggeworpen.
Het zou mij niet verbazen als de pendule door dit kabinet weer de
andere kant uitslaat. Veel mensen hebben moeite met het benepen
conservatisme.'
Luuk van Middelaar, destijds politiek assistent van VVD-aanvoerder Van
Aartsen, doet niet mee aan een nieuwe progressief-liberale partij. 'Je
hebt weinig aan een grachtengordelpartijtje van Ons Soort Mensen. Dat
komt niet boven de 10 zetels. Als je een vuist wil maken, heb je een
partij van minimaal 25 zetels nodig.'
Van Middelaar ontwierp met echte liberalen als Geert Dales, Arthur
Docters van Leeuwen, Frank Ankersmit, Jozias van Aartsen en Ben
Verwaayen voor de VVD een nieuwe, kosmopolitische koers. Nederland
moest het New York van Europa worden. Politieke hergroepering komt er
volgens Van Middelaar pas als 'in de VVD voor langere tijd de liberale
tonen niet goed worden vertolkt'. Maar, zegt hij, 'dan moet er meer
aan de hand zijn dan nu.' Ook Geert Dales, de populaire burgemeester
van Leeuwarden die moeite heeft met de houding van zijn partij in de
paspoortkwestie, blijft '1000 procent loyaal' aan de VVD. 'Zo'n nieuwe
partij heeft een veel te smalle basis. Die kan politiek geen deuk in
een pak boter slaan.'
Peter Kanne, politiek onderzoeker bij TNS-Nipo, bevestigt de
observatie van Dales. 'Veel Nederlanders kiezen nu voor geborgenheid
in de eigen, directe sociale omgeving, en niet voor individuele
welvaart door een vrije wereldwijde markt. Schilders en stucadoors
dreigen hun banen te verliezen aan Polen. Dat maakt mensen
angstig.'
Een snelle peiling van TNSNipo levert niet meer op dan 3 tot 8 zetels
voor een nieuwe progressief- liberale partij als de SVP.
Felix Rottenberg was als voorzitter van de PvdA betrokken bij 'Niet
Nix' en andere pogingen de sociaal- democratie op te schudden.

'Het verzandde allemaal in oeverloos gebabbel. Niemand durfde door te
zetten.' Rottenberg wijst erop dat de PvdA zelf, in 1946, werd
opgericht om alle soorten liberalen en sociaal-democraten onder één
dak te brengen. Het sprookje duurde twee jaar. Toen traden de harde
liberalen uit de PvdA om verder te gaan met de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie.
Ziet Rottenberg nog wel bestaansrecht voor D66? 'Pechtold doet het
goed. Steek geen energie in een nieuwe partij, maar haal zo veel
mogelijk vernuft uit de maatschappij naar de politiek.'
Pechtold kan die steun van Rottenberg goed gebruiken. 'Ik ben net
begonnen!', roept de leider van D66 geagiteerd in een hoekkamertje in
de verste uithoek van het Binnenhof. Als D66 bij de volgende
verkiezingen 8 tot 10 zetels scoort, is Pechtold tevreden. 'Ik ben
liever zuiver op de graat dan groot. Bos, Van Aartsen, Halsema, Rutte:
ze koketteren allemaal met het liberalisme, maar schieten tekort in
vrijzinnigheid.'
De PvdA valt volgens Pechtold door de mand met het blokkeren van het
onderzoek naar Irak. En Rutte zit niet zomaar bij Wilders op de
bagagedrager: 'Mark trapt mee terwijl Geert stuurt.'
D66 houdt z'n rug recht, wil Pechtold maar zeggen. 'Of het nu gaat om
dubbele paspoorten, tbs, gouden bikini of Europese Grondwet: ik blijf
mezelf. Desnoods tegen tachtig procent van de publieke opinie in.
Tegen het populisme de vrijzinnigheid!'

En dan nog de uitsmijter van Lousewies (MG):

D66: ruzie
Lousewies van der Laan, de oud-fractievoorzitter van D66, wil haar
opvolger Pechtold niet in de weg lopen.
Maar ze heeft wel felle kritiek op Pechtold en het partijbestuur van
D66. Die draaien om de hete brij heen. In hun analyse 'Klaar voor de
klim', die op 12 mei op het congres van D66 wordt besproken, wijten
Pechtold en de zijnen de marginale positie van D66 hoofdzakelijk aan
het meedoen met het tweede kabinet- Balkenende (CDA/VVD/D66). Van der
Laan: 'Van de 21 zetels die D66 sinds 1994 heeft verloren, kan je er
maar 3 op de deelname aan Balkenende 2 afschuiven. Dat het bestuur
geen woord wijdt aan de andere acht zetels, ondermijnt zijn
geloofwaardigheid.
Het is een kortzichtige analyse, die door de kiezers niet wordt geloofd.
D66 loopt al 12 jaar met een stinkende wond, maar niemand durft het
mes te pakken.
Ook nu komt het bestuur weer met een pleister. ' Van der Laan pleit
voor een nieuwe koers, gericht op een brede sociaal-liberale s
amenwerking.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********