Peilingen 19 mei 2006

[Hein van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bart Meerdink wrote:

> Het zou inderdaad kunnen dat Boris van der Ham voor een deel gewoon
> zijn eigen inzicht of voortschrijdend inzicht heeft gevolgd, en
> redelijk gemakkelijk van de 'niet boren' van de verkiezingsprogramma
> is afgestapt. Dat wil zeggen, de 'inspannings' belofte zou dan wat
> tekort gedaan zijn. Maar, hij heeft wel veel ervoor teguggekregen, en
> toch ook dingen wèl gedaan weten te krijgen van wat er ook in het
> programma stond. Dat moet je allemaal samen afwegen, niet slechts één
> of twee elementen.

Het gaat me niet zozeer om die *inhoudelijke* afweging. Die kan
zorgvuldig zijn geweest. Misschien is de Waddenzee er zelfs beter vanaf
gekomen door de Van Dieren-deal. Waar ik steeds op wijs is de manier van
besluitvorming, met name ten aanzien van de D66-kiezers. Eerst wordt een
besluit genomen, dat besluit wordt vervolgens via een soort road-show
verkocht aan de afdelingen, die dan tot taak hebben de leden te
overtuigen. Uiteindelijk hebben de kiezers geen enkele zeggenschap over
het D66 beleid. Mijn visie is dat een politieke partij een andere
prioriteit moet hebben: kiezers op een hoge plaats van belangrijkheid
zetten. Precies om de reden die Mark noemde: de kiezers hébben al zo
weinig invloed in die vier jaar tussen de verkiezingen.
Mijn tweede bezwaar is de manier waarop de discussie thans wordt
gevoerd. Als je bezwaar aantekent tegen de gang van zaken, dus niet
inhoudelijk maar met name procedureel-democratisch (kort gesteld:
kiezersbeloften niet nakomen), dan krijg je nogal wat voor je kiezen. je
bedrijft "symboolpolitiek", je ben "rigide", je bent niet in staat tot
aanpassen etc. Kortom, je wordt enigszins weggezet als een beperkt
denkend mens. Dus als je niet meegaat met de lijn van der Ham, ben je
niet geloofwaardig. Voor een democratische partij vind ik dat een
merkwaardige manier van discussie voeren. En ik vrees dat dit ook zo zal
gaan bij de komende lijsttrekkersverkiezing. De cruciale vraag die ik
daarbij heb: hoe serieus gaat D66 om met interne kritiek, met intern
verschil van inzicht of met interne democratische oppositie?

> Zo'n verkiezingsprogramma kan natuurlijk maar een indicatie geven van
> wat de partij wil, vier jaar is lang en er gebeurt van alles. Daarom
> heeft kiezen ook primair het karakter van delegeren aan mensen in wie
> je vertrouwen hebt. Niet zozeer dus van het op pad sturen met een
> concrete opdracht.

Dat is precies wat ter discussie staat. D66 is van nature een partij die
een directe band tusen kiezers en gekozene tot stand wuil brengen.
waarom zouden we ons anders zo druk maken om directe verkiezing van
ambtsdragers, of om referenda? Juist vanuit die bevlogenheid verwachten
de kiezers serieus te worden genomen, en dus ervan uit te mogen gaan dat
een partijprogramma meer is dan een stel vage beloften, maar eerder een
contract dat wordt aangeboden. En kiezers zijn heus niet zo dom dat ze
niet begrijpen dat soms compromissen moeten worden gesloten en dat niet
het hele programma kan worden gerealiseerd.

> Er is een verschil tussen doelen en standpunten. Doelen streef je over
> een langere periode consequent na, en als je ze ééns in de vier jaar
> tegen het licht houdt is het voldoende.
>
> Concrete standpunten weerspiegelen slechts de kennis van het moment.
> Maar de werkelijkheid en de discussie blijven zich ontwikkelen. Het is
> dan ook nodig dat je voortdurend op zoek bent naar nog betere
> mogelijkheden om je doelen dichterbij te brengen.

Dan vraag ik me af in dit concrete geval wat de betere mogelijkheden
zijn. De kokkelvissers zijn weggekocht, maar dat had niet hoeven te
gebeuren met aardgas-geld. Het was sowieso al jaren duidelijk dat de
kokkelvisserij moest worden opgedoekt wegen de vergaande milieuschade.
Maar dan komt Van Dieren en maakt er een ruil van: wel boren, geen
kokkelvissers. Die deal is bij de milieubeweging met verbazing
ontvangen. Nog meer zelfs, toen bleek dat Van Dieren een goed betaalde
adviseur is van de aardgasindustrie.
Maar goed, dat zijn weer inhoudelijke afwegingen. De quintessence is de
omgang met een voor bepaalde kiezers (zoals ik) zwaar punt uit het
programma. Dit is des te prangendere daar D66 bij "groene" kiezers al
langer de reputatie heeft tijdens campagnes wel te pleiten voor
milieubehoud, maar na de verkiezingen omgaat. Amelisweerd is wat dat
betreft een markant voorbeeld.

> D66 moet het juist als positief afficheren dat het bij uitstek de
> partij is die steeds blijft denken in termen van doelen, en dat alleen
> wie gestopt is met denken onvoorwaardelijk vasthoudt aan standpunten.

Daar gaat de beeldvorming weer. "Onvoorwaardelijke vasthoudt aab
standpunten". Hoe zwaar moet een politicus vasthouden aan beloften,
ingenomen standpunten? Bij UIruzgan was dat zichtbaar: we houden vast,
we gaan niet om (Pechtold: nou nee, hè), en dan tóch om. Voor veel
kiezers is dat synoniem geworden aan D66: beloften, harde uitspraken en
dan toch om. Daarom, meen ik, lopen veel kiezers weg, en wil je ze
terughalen, dan moet je wèl consistent zijn en je woorden waarmaken.

> Misschien, maar je kunt de zaken natuurlijk niet oneindig voor je uit
> schuiven. Er zijn nu ook positieve dingen in gang gezet (zie
> http://www.knokmeevoordewaddenzee.nl/). En iedereen, ook de
> commerciële partijen (NAM) hebben er recht op dat de overheid gevoelig
> is voor argumenten.

Tuurlijk. Maar een partij moet ook druk kunnen weerstaan. En druk is er
uitgeoefend, zware druk.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********