Tekst 'Petspraak' Van der Laan

Wed Mar 8 23:19:22 CET 2006

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

[http://www.lousewiesvanderlaan.nl/news/item/Verkiezingsuitslag_ronduit_pet/6362?mid=]

Toespraak Lousewies van der Laan naar aanleiding van de uitslag van de
gemeenteraadsverkiezingen 2006
----------------------------------------------------------------------

Democraten,

Het valt niet mee. Nee, ik wil er niet omheen draaien. Ik vind deze
verkiezingsuitslag ronduit pet. Zoals het er naar uitziet hebben we ruim
1/3 minder zetels in de gemeenteraden dan we hadden. Dat doet pijn, en
niet zo'n beetje ook. Omdat ik weet wat voor uitstekend werk onze mensen
hebben gedaan in de gemeenten en hoeveel talent er rondloopt in de partij.
Maar bovenal vind ik het veel te weinig voor een partij met de mensen, de
ideeen en het lef van D66. Daarom wil en kan ik niet zomaar over gaan tot
de orde van de dag.

De afgelopen weken ben ik door Nederland gereisd. Ik heb kennis gemaakt
met de meest inspirerende mensen. Van Uitgeest tot Nijmegen, van Amsterdam
tot Appingedam: ik heb D66'ers ontmoet die hebben gevochten voor waar ze
in geloven. Ik ben er enorm trots op hoe onze partij als enige een echt
lokale campagne heeft gevoerd, over de onderwerpen die er tot doen in de
gemeente.

Voor al die D66'ers overal in het land zou ik vanavond niets liever doen
dan een vrolijke peptalk houden. Dat is misschien ook wat u van mij verwacht.

Maar Democraten, wij hebben vandaar voor de tiende keer op een rij
verkiezingen verloren. Al 12 jaar lang worden we elke keer wat kleiner. En
ik ben niet van plan de oorzaak daarvan ergens anders te zoeken dan bij
onszelf. Want alleen als we naar onszelf durven kijken, kunnen we er ook
wat aan doen.

De partij, de politici, de leden; het is logisch dat iedereen nadenkt over
hoe het anders moet. Dar gaan we morgen mee beginnen. Maar, we moeten wel
oppassen dat we niet in een eindeloos navelstaren vervallen.

Gelukkig kan dat ook niet. Want de discussie over koers en het karakter
van de partij zal uiterlijk in oktober worden beslecht. Dan kiest de
partij een nieuwe lijsttrekker. Het karakter van de partij is immers niet
los te koppelen van de mensen die het moeten waarmaken. Ik heb al eerder
aangegeven dat ik er van uitga dat elke kandidaat een duidelijke visie
neerlegt over de toekomst. Het laatste woord zal dan aan de leden zijn,
zoals we dat bij D66 altijd doen.

We moeten niet terugschikken om echte keuzes te maken. We kunnen niet
alles voor iedereen tegelijk zijn.

Er zijn mensen die denken dat we beter af zijn als oppositiepartij, met
lege, maar schone handen. Misschien zijn er mensen die denken dat we
alleen nog maar moeten samenwerken met links, of in paars, en dus nooit
meer aan een kabinet als het huidige moeten deelnemen. Wellicht vindt u
dat D66 een one-issuepartij voor democratische vernieuwing hoort te zijn,
of voor onderwijs. Of u hoopt dat we doorgaan om verandering van de
politiek te combineren met een inhoudelijke, links-liberale agenda -
maar dan beter en overtuigender.

Moet D66 een anti-systeempartij zijn, of een scherp geprofileerde partij
die opkomt voor vrijzinnigheid en het liberale gedachtegoed? Of zijn wij
juist de partij van de nuance? Op dat soort vragen moeten we een antwoord
geven. Want het zit natuurlijk allemÃ¡Ã¡l in ons, maar ik stel vast dat de
kiezer er op dit moment geen touw aan kan vastknopen.

Democraten,

We zijn een kleine partij met grote pretenties. Wij willen een andere
politiek bedrijven. Eerlijk. Beter. Zuiver. En open. En tegelijkertijd
willen we zoveel mogelijk van ons programma waar maken. Een programma waar
nota bene niets minder in staat dan het radicaal hervormen van de
democratie zelf. En dat alles willen bereiken vanuit een positie van
onafhankelijkheid, zonder de trouwe steun van de ene of de andere
inkomensgroep, van vakbonden, werkgevers, kerken, of de gevestigde
milieuorganisaties. Het enige wat we hebben, is het vertrouwen dat wij
stellen in mensen zelf.

Daarmee zijn wij de inhoudelijke voorhoede van links. Niet alleen dat: wij
zoeken de vuurlinie op om ons programma ook wÃ¡Ã¡r te maken. Als je niet
starre opvattingen je leidraad laat zijn, maar je open ogen en gezond
verstand, dan maak je jezelf kwetsbaar. Dat vereist zelfvertrouwen, en
vertrouwen in elkaar.

Daarom Democraten, moeten wij elkaar vasthouden. Door dik en du. Want
Democraten, als we iets willen bereiken zullen we dat toch echt samen
moeten doen.

Kabinet

Misschien ben ik wat te hard voor onszelf. Feit is, dat een gepolariseerd
klimaat niet in ons voordeel werkt. Onze vrijzinnige inborst botst
voortdurend met de stevige rechtse meerderheid in de Kamer. Maar de
peilingen die een linkse meerderheid beloven zijn voor ons natuurlijk ook
geen aantrekkelijk alternatief. Wij zijn immers wel vrijzinnig, maar ook
verantwoordelijk. Anders dan de drie sociaal-democratische partijen vindt
D66 dat het sociaal-economische beleid niet op de volgende verkiezingen
moet zijn gericht, maar op de volgende generatie. Wij kiezen er met de
overtuiging voor, de hervormingen door te voeren die nodig zijn. Daarvoor
zitten wij in het kabinet.

Kritisch

Het is een paradox. Aan de ene kant vind ik dat wij veel kritischer moeten
zijn op onszelf. Maar dan wel gemeten naar onze Ã©igen maatstaven. Aan de
andere kant laten we onze oren veel te vaak hangen naar wat onze politieke
tegenstanders over ons beweren.

Maar wij laten ons juist wel te vaak op de kast jagen door de linkse
oppositie, juist omdat we veel met hen gemeen hebben. Vanuit de totale,
vrijblijvendheid wijzen zij op alles wat wij in de vuurlinie nÃet voor
elkaar krijgen als junior-partner in het kabinet. Maar Democraten, het is
logisch dat wij met zes zetels niet het hele beleid naar onze hand kunnen
zetten. Dan moet de kiezer ons groter maken. Maar ik weet een paar dingen
zeker. Namelijk dat wij in elk e periode dat wij in de regering hebben
gezeten meer hebben betekent voor het milieu dan GroenLinks in haar
hele bestaan heeft waargemaakt; dat wij meer doen voor de solidariteit
in de zorg dan de SP ooit zal bereiken en dat wij de noodzakelijke
sociaal-economische hervormingen doorvoeren waar de PvdA, ook onder
Wouter Bos, te laf voor was.

Daar komt dan nog bij dat wij meer investeren in onderwijs en kennis dan
PvdA, VVD en CDA bij elkaar opgeteld hebben beloofd in hun verkiezingspro-
gramma's. Met zes zetels! Democraten, geen kiezer krijgt zoveel waar voor
zijn stem als de D66-kiezer. En ik ben daar trots op! En daarmee gaan we
door.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********