Normen en waarden: Steunde ASO de CIA-ontvoeringen ?

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  15 februari 2006
Auteur: Jaco Alberts
URL:    http://www.nrc.nl/binnenland/article220531.ece


CIA-vluchten dikwijls via Nederland
-----------------------------------
Groot deel van de vliegtuigen in Nederlands luchtruim

Rotterdam, 15 febr. Een groot deel van de vliegtuigen die mogelijk geheime
vluchten hebben uitgevoerd met terreurgevangenen voor de CIA, is de
afgelopen jaren in Nederland geland of in het Nederlandse luchtruim geweest.

Dat blijkt uit informatie van het ministerie van Verkeer en Waterstaat die
NRC Handelsblad heeft verkregen na een beroep op de Wet openbaarheid van
bestuur (WOB). Zo hebben acht van de tien vliegtuigen waarover mensenrechten-
organisatie Human Rights Watch de grootste verdenkingen koestert, in de
periode 2001-2005 Nederland aangedaan. Wat de vliegtuigen in Nederland deden,
is onduidelijk.

Eind vorig jaar ontstond grote ophef over illegale transporten van terreur-
verdachten naar geheime gevangenissen waar de CIA, de Amerikaanse buiten-
landse inlichtingendienst, gevangenen zou folteren. Europese regeringen,
waaronder de Nederlandse, vroegen toen om opheldering aan de Amerikaanse
autoriteiten en namen genoegen met ontkenningen van de Amerikaanse minister
Rice van Buitenlandse Zaken. Wel doet de Raad van Europa nog onderzoek naar
de beschuldigingen.

Naar nu blijkt was het vliegtuig waarmee de van terrorisme verdachte
Egyptische imam Abu Omar in februari 2003 van Duitsland naar Egypte zou zijn
vervoerd, enkele maanden eerder in Nederland. Abu Omar was kort voor zijn
transport naar Egypte door de CIA op straat in Milaan gekidnapt. Ook de
Gulfstream die hoogstwaarschijnlijk de Canadese Syrier Maher Arar van de
Verenigde Staten naar Jordanie transporteerde, heeft ervoor en erna
Nederland aangedaan. Zowel Abu Omar als Arar heeft gezegd na arrestatie
langdurig te zijn gemarteld in geheime gevangenissen in het Midden-Oosten.
De kidnap van Abu Omar leidde tot een diplomatieke rel tussen de VS en
Italië. Maher Arar heeft na zijn vrijlating de Amerikaanse staat
aangeklaagd.

Onderzoeker Dick Marty van de Raad van Europa heeft zich in een tussenrap-
portage al beklaagd over het gebrek aan initiatief van Europese lidstaten
om de zaak rond de vluchten en gevangenissen op te helderen. Bovendien
sprak hij het vermoeden uit dat de Europese autoriteiten op de hoogte zijn
geweest van de vluchten. Vragen van Tweede-Kamerleden over vluchten in het
Nederlandse luchtruim zijn merendeels nog onbeantwoord gebleven.

In de internationale media en op internet circuleren tientallen lijsten met
honderden vliegtuignummers die in verband gebracht worden met operaties van
de CIA. Vaak is niet precies duidelijk waarom de vliegtuigen aan de CIA
worden toegeschreven. NRC Handelsblad heeft zich vooral gebaseerd op
informatie over verdachte vliegtuigen van de internationale mensenrechten-
organisatie Human Rights Watch (HRW) in New York. HRW deed al vroeg onderzoek
naar de Amerikaanse praktijk van rendition, het ontvoeren van terreurverdach-
ten naar geheime plekken voor ondervraging of detentie. De organisatie protes-
teerde hier ook tegen.

Ook de Raad van Europa maakt bij zijn onderzoek gebruik van een lijst van
HRW. Van de tien vliegtuigtuigen waartegen HRW eind vorig jaar de meest
serieuze verdenkingen koesterde en die aan deze krant zijn gemeld, zijn er
in de periode 2001-2005 acht in Nederland te geweest, sommige meerdere
keren. Maar ook andere vliegtuigen die de CIA misschien gebruikt - ze zijn
bijvoorbeeld gezien bij detentiecentrum Guantánamo By - hebben Nederland
aangedaan.

Het vliegtuig dat begin 2003 de Egyptische imam Abu Omar zou hebben
vervoerd, een Gulfstream IV met registratienummer N85VM, vloog volgens de
officiële vluchtgegevens op 13 september 2002 van Washington naar Schiphol.
Nog diezelfde dag vertrok het toestel naar de Jordaanse hoofdstad Amman. Wat
het doel van de vlucht was en wat het vliegtuig in Nederland deed, kan
Verkeer en Waterstaat niet zeggen. Het ministerie baseert zich op gegevens
van de Luchtverkeersleiding. Het gaat officieel om een niet-gereguleerde
vlucht. Dergelijke vluchten worden niet gecontroleerd, behalve als de
vliegveiligheid in het geding is.

Het vliegtuig dat volgens The New York Times gebruikt werd voor de
bekritiseerde uitzetting van de Syrische Canadees Maher Arar, was vaker in
Nederland. Het gaat om een Gulfstream III met de registratie N829MG, van de
Amerikaanse firma Presidential Aviation. Op 20 juli 2002 - twee maanden
voordat het toestel Arar zou hebben vervoerd - landde het op Schiphol,
komend uit Antwerpen. Een dag later vertrok het volgens het vluchtplan naar
het Amerikaanse Bangor. Zes maanden na de verdwijning van Arar in een
geheime Syrische gevangenis maakte het vliegtuig meerdere omzwervingen in
Nederland.

Op 8 april 2004 kwam het uit het Canadese Gander naar Schiphol om een dag
later door te vliegen naar Stockholm. Twee dagen later was de N829MG terug
op Schiphol. Met een tussenstop op Groningen Airport Eelde vloog het twee
dagen later naar Bangor. Nadere informatie over de vlucht kan havenmeester
O. de Jong van Groningen Airport niet verstrekken, om reden van 'privacy'.
Maar aanvullende informatie wordt ook eigenlijk niet geregistreerd, zegt
hij: 'Als ze maar betalen, dat is voor ons het belangrijkste.'

Andere verdachte vliegtuigen die Nederland aandeden, zijn veelvuldig gezien
in de Afghanistan en Irak of op het vliegveld van Camp Peary, een trainings-
centrum van de CIA in de VS.

Reacties en tips: ciavluchten at nrc.nl

--------
(c) 2006 PCM

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********