Chili voor de schijn neolib?

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Democs (en niet die afschuwelijke sociaal-liberale VVDers),

Handhaaft de neolib zich dankzij het patriarchale systeem (patronage)? Dat
is een interessante vraag welke opdoemt uit het veldonderzoek van de
landbouw-socioloog Pellelenbos in de bedrijfsklolom  van de
tomatenkwekerijen en de verwerkende industrie in Chili.

Herhaaldelijk heeft USA-Bush het neoliberalisme aangeprezen met verwijzing
naar dit snel opkomend ontwikkelingsland in Latijns-Amerika. Dictator
Pinochet huurder in de jaren 1970s de zeloten uit de economische Chicago
School rond Milton Friedman in om de afhankelijkheid van de lokaal machtige
koperindustrie te temperen. Sindsdien barst de export van fruit en wijn.
Mede dankzij uiterst verharde sociaal-economische verhoudingen en het
wegdrukken van vakbonden.

Maar geeft nu neolib of paternalistische hierarchie binnen een sector de
toon aan? Neolib verhardt de sociale tegenstellingen, patronage maakt
economie minder efficient en democratisch. Volgens de socioloog Lucian
Pellenebos vooral de uit de Spaanse overheersing stammende patronage. De
eeuwenoude relaties scheppen zekerheid, geborgenheid en solidariteit binnen
de bedrijfskolom waardoor er zekerheden bestaan voor tomatenkwekers,
ongeschoolde arbeiders en de afnemers, de inkopende stafleden bij de
industrie. De communicatie is top-down, de industrie schrijft botweg de
contracten voor, onderhandelen is er niet bij, vriendschapsrelaties bepalen
de afname. Tussen telers en verwerkers bestaat een klassiek patron-client
relatie.

Dat geldt in principe voor de hele Chileense productie: een
ketensamenwerking die onderlinge concurrentie uitsluit. Kortom, de export
lijkt neolib, de productieverhoudingen zijn klassiek, de sociale
verhoudingen 19e eeuws..

Dit verhaal kreeg wel ruimte in de Volkskrant, niet in de NRC. Zouden ze in
dit laatste dagblad populisten en critici van de neolib zo regelrecht
haten, dat ze er alleen op kunnen schelden?

Een interessant vraag voor het Nederlandse blijft: zou het geroemde
Poldermodel ook niet de economische diehard-politiek domineren of
overtreffen? De pacificatie, de handhaving versus het regelsysteem?

Misschien hebben we die kruisraketten toch nog eens nodig om VVD-diehard
Neelie Kroes via ons leger-restantje uit haar Brussels nest te schieten.
Dat's toch heel wat anders dan die oefening waarbij een AIVD-agent met een
luchtdrukpistool op het raam van VVD-Verdonk mikt.

Henk Vreekamp, Utrecht

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********