Dag van De Graaf werd dag van Van Thijn

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:  Volkskrant
Datum: 23 maart 2005
URL:   http://www.volkskrant.nl/denhaag/1111472036718.html


Dag van De Graaf werd dag van Van Thijn
---------------------------------------
Minister en PvdA-woordvoerder voeren in senaat beslissende slag over de
gekozen burgemeester

Van onze verslaggever Philippe Remarque

DEN HAAG - Lijnrecht stevende minister De Graaf af op de gekozen
burgemeester. Pas in het beslissende debat gisteren deed hij concessies.
Maar ook dat mocht niet baten. Onder leiding van de oude politieke rot Ed
van Thijn trok de PvdA de loper onder hem vandaan.

Het meest gefotografeerde kopje citroenthee in de geschiedenis van de
Eerste Kamer wordt dinsdag genoten door minister Thom de Graaf. De
camera's omstuwen hem, het is zíjn dag. Overleeft zijn plan voor de
gekozen burgemeester de confrontatie met de PvdA-senatoren? Is hij na deze
dag nog minister en vice-premier?

Alles hangt af van de concessies die hij na het kopje thee zal doen. Nooit
sinds zijn aantreden als minister gaf De Graaf een krimp. Lijnrecht
stevende hij af op zijn burgemeester. Kritiek van coalitiegenoten,
adviesorganen en lokale bestuurders legde hij naast zich neer. 'Thom houdt
de kaarten tegen de borst', klonk het steevast in zijn omgeving.

Maar vandaag moet hij ze wel op tafel leggen. Anders blokkeert de PvdA de
grondwetswijziging die nodig is voor de gekozen burgemeester. Thom de
Graaf die 'beweegt', dat is spektakel in Den Haag. Maar met zijn weinig
opwindende, precieze manier van formuleren weet hij het toch nog bijna
slaapverwekkend te maken. Of ligt dat aan de bedompte lucht in het statige
zaaltje aan de Hofvijver?

Na een kwartier komen de concessies: gefaseerde invoering van de gekozen
burgemeester, geen wijziging in de politiebevoegdheden. 'Ik vind dat ik
een mooie beweging heb gemaakt', zegt De Graaf in de pauze achter een bord
Indisch eten. Maar het oordeel wordt verderop geveld, in de PvdA-fractiekamer.
Wat zal PvdA-woordvoerder Van Thijn zo antwoorden?

Het is vandaag zeker ook de dag van Ed van Thijn. Naast hem zit zijn
fractieleider Han Noten, doodmoe en een beetje verwilderd. Die verheugt
zich er niet op als hij straks aan Nederland moet uitleggen dat zijn
fractie de gekozen burgemeester blokkeert, maar ook niet 'dat we de draai
maken'.

Van Thijn kent die zorgen niet. Hij pendelt kwiek tussen stoel en
interruptiemicrofoon. Een eindeloze politieke carriere heeft de 70-jarige
PvdA-coryfee achter de rug. Maar nu hoort het oude circuspaard de muziek
weer en maakt hij opgetogen mooie figuren voor het publiek.

'Het is een heel leuke dag', zegt hij in de rood-pluche wandelgangen, en
leest met genoegen een krantenartikel over de 'Nacht van Van Thijn'. Het
is vooral het 'dictaat' van De Graaf dat hem dwars zit. In het debat zegt
Van Thijn het de minister recht in het gezicht: 'U heeft de discussie over
de gekozen burgemeester volledig dichtgespijkerd' en 'De onomkeerbaarheid
van dit proces is fnuikend voor het democratische gehalte ervan'.

Na het fractieberaad lijkt Van Thijn echt zijn nacht te krijgen. Hij noemt
de concessies van De Graaf 'onvoldoende'. Het wordt muisstil in de zaal
als hij de dreigende zin spreekt: 'Bij deze stand van zaken zal ik mijn
fractie moeten adviseren haar stem aan de grondwetswijziging te onthouden.'

De spanning stijgt. Heeft Thom de Graaf nog meer concessies in de zak? De
minister vraagt schorsing aan. Om met Balkenende te bellen, wordt
gefluisterd. D66-collega Brinkhorst arriveert, prominente D66'ers gaan in
conclaaf. Wat moet de partij doen als het misgaat?

PvdA-leider Bos volgt het debat op zijn werkkamer en belt met zijn Eerste-
Kamerleden. Deze blokkade wilde hij juist voorkomen. De pupillen van Noten
staan steeds wijder.

In de foyer begint men vast met het toeschuiven van de schuld. De PvdA'ers
zijn ervan overtuigd dat het CDA stiekem ook tegen is. 'Wij moeten de
kastanjes voor ze uit het vuur halen', moppert een PvdA-senator. CDA-
fractievoorzitter Werner is verontwaardigd: 'Het is echt alleen hun eigen
schuld.' Van Thijn drinkt een glas rode wijn.

Terug in de zaal voert De Graaf de druk op met extra concessies. 'De kans
is nu, dit is het moment. Ik doe een dringende oproep op de fracties om in
te stemmen met de grondwetswijziging.' De PvdA trekt zich terug voor het
finale beraad. Dan laat Van Thijn de bijl vallen. Het is zijn dag geworden.

--------
(c) 2005 PCM

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********