Zwarte Pieten: Ruzies BiZa vs. BuZa stoorden ja-campagne

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:  NRC Handelsblad
Datum: 4 juni 2005
URL:   http://www.nrc.nl/binnenland/artikel/1117775936991.html


Ruzies ministeries stoorden ja-campagne
---------------------------------------
Door een onzer redacteuren

DEN HAAG, 4 JUNI. De ja-campagne voor het referendum over de Europese
Grondwet heeft ernstige hinder ontvonden door meningsverschillen en
competentieconflicten tussen de ministeries van Binnenlandse en
Buitenlandse Zaken. Deze twee departementen, samen verantwoordelijk voor
de ja-campagne, hebben allesbehalve eensgezind geopereerd. Dat blijkt uit
een reconstructie van de mislukte campagne die deze krant vandaag
publiceert.

De taken voor de ja-campagne waren verdeeld. Binnenlandse Zaken zou de
opkomst bevorderende campagne doen, Buitenlandse Zaken de ja-campagne.
Maar ze raakten verwikkeld in een concurrentiestrijd wie als eerste met
informatie voor de burger zou komen. De referendumwet gaf de onder
Binnenlandse Zaken ressorterende Onafhankelijke Referendumcommissie het
voortouw. Die wilde in de derde week van april een samenvatting van de
Grondwet thuisbezorgen bij de burger, wat Buitenlandse Zaken te laat vond.
Zeker nadat de Tweede Kamer had geklaagd over uitblijvende informatiever-
strekking. Hierop kwam Buitenlandse Zaken met een eigen Grondwetkrant.
Deze verscheen tien dagen eerder.

Buitenlandse Zaken was bovendien gepikeerd over de tekst van de samenvat-
ting van de Referendumcommissie. In de folder stond onder het kopje 'Wat
verandert er door het nieuwe Verdrag': 'Het recht van de EU gaat boven
het recht van de lidstaten.' Dat was voor Nederland altijd al zo, aldus
staatssecretaris Nicolai (Europese Zaken, VVD) en dus geen verandering.
Volgens voorzitter Kortmann van de Referendumcommissie was het echter voor
het eerst dat deze hierarchie in een Europees Verdrag voor alle lidstaten
van de unie was vastgelegd.

Begin april zetten vier ambtenaren van Buitenlandse Zaken en Economische
Zaken de net aangetreden minister Pechtold (Bestuurlijke Vernieuwing, D66)
daarom in zijn werkkamer onder druk om de samenvatting te laten terughalen
van de drukker. Pechtold voelde zich 'ambtelijk overvallen', zoals hij
later tegen Nicolai zei. Hij achtte het verzoek in strijd met de onafhanke-
lijkheid van de Referendumcommissie, die uitdrukkelijk in de referendumwet
was vastgelegd. De gewraakte zin bleef uiteindelijk gehandhaafd.

Tegenover deze krant verklaarde Nicolai gistermiddag dat het ja-kamp daar
tijdens de campagne de nodige last van heeft gehad. Het versterkte voor
veel kiezers de indruk dat Nederland door Brussel wordt gedomineerd, zo
merkte hij tijdens debatten. 'Mensen zeiden nee tegen de Europese Grondwet
omdat de bevoegdheden werden overgedragen aan Brussel. Het was een van de
elementen waar de mensen op aansloegen', aldus de staatssecretaris.

VVD-aanvoerder Van Aartsen, oud-minister van Buitenlandse Zaken, noemde de
samenvatting van de Referendumcommissie op 30 mei in het televisieprogramma
Barend en Van Dorp 'het jammerlijke werkje van professor Kortmann'. Ambte-
naren van Buitenlandse Zaken spraken van 'het garnalenkrantje'. Op de
brochure staat een gestileerde R die aan een garnaal doet denken, waarbij
de R ook een vraagteken is. Vlak voor het referendum kwam Buitenlandse Zaken
met een folder die op Binnenlandse Zaken de Zwitsalfolder werd genoemd. Op
pagina 3 stond een foto van een tevreden baby. Buitenlandse Zaken heeft
vergeefs een reeks prominenten gepolst om een rol te spelen in de ja-campagne,
zo blijkt verder uit de reconstructie. Onder hen was de Britse premier Tony
Blair.

--------
(c) 2005 PCM

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********