12 redenen tegen de EU grondwet

[Antid Oto]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Naar Raoul Jennar : Quand l'Union Européenne tue l'Europe,
URFIG, 2004
Leestips : Manifest voor een ander Europa, Yves Salesse,
Academia Press, 2004


L’Europe, la trahison des élites, Raoul Jennar, Fayard, 2004

vertaling door Erik Van Mele

12 redenen waarom deze eerste Europese grondwet
verworpen moet worden

1. Wat is het statuut en de draagwijdte van deze tekst die
"grondwet" gedoopt werd ?

Een traditionele grondwet is het resultaat van de debatten
binnen een grondwetgevende vergadering die de uitdrukking is
van de soevereiniteit van een volk. Deze Europese grondwet
is ontworpen door een gecoöpteerde vergadering : de Europese
Conventie, waarvan de leden geen mandaat hadden gekregen van
de bevolking voor het schrijven van een grondwet. De tekst
die nu ter ratificatie voorligt, is het resultaat van
onderhandelingen tussen regeringen.
Eigenlijk gaat het over een internationaal verdrag dat
"grondwet" gedoopt is. Door de manier waarop ze tot stand
gekomen is, beschikt de tekst over geen enkele legitimiteit.
Een grondwet definieert in een korte en begrijpbare tekst de
modaliteiten om een samenleving te organiseren. Ze legt de
rechten en plichten van de burgers vast. De verschillende
machten worden georganiseerd, hun bevoegdheden worden
afgelijnd en hun samenstelling wordt vastgelegd. Een
grondwet stelt princiepes vast die later in praktisch
toepasbare wetteksten gegoten worden. De voorliggende
Europese grondwet bevat 453 artikels, wordt vervolledigd
door 36 Protocollen, 2 Bijlagen en 39 Verklaringen : in
totaal 765 A4-bladzijden. Een goed begrip en een correcte
interpretatie van de tekst verijst dat je de protocollen,
bijlagen en verklaringen bij de hand hebt. Geronomeerde
juristen geraken het niet eens over de interpretatie van een
aantal artikels.
Inhoudelijk gaat deze tekst veel verder dan een gewone
grondwet. Ze legt beleidskeuzes vast die normaal gezien in
wetten en besluiten thuis horen. Ze legt een duidelijke
oriëntatie op aan de Europese samenleving, die door
wisselende meerderheden niet zo maar gewijzigd kunnen
worden. Een hele reeks beleidsopties in gevoelige en vaak
controversiële thema's worden aan het politieke debat
onttrokken.
De grondwet legt de grenzen van Europa niet vast waardoor de
voortrekkers van een grote vrijhandelszone de bovenhand
halen op de mensen die een echt Europees project voorstaan.
De grondwet weigert om het bestaan van een Europees volk of
burgerschap te erkennen, waarvan ze dan uiteraard de
soevereiniteit zou moeten erkennen. De gehanteerde enge
definitie bevestigt dat de oorsprong van de Europese macht
niet bij de Europese volkeren ligt maar bij de lidstaten.
Het Europees burgerschap hangt af van de nationaliteit van
een lidstaat en wordt op die manier geweigerd aan miljoenen
mensen die al vele jaren in Europa wonen.

2. Is de Europese grondwet filosopisch neutraal ?

De grondwet verwerpt het princiepe van de laïciteit van de
Europese instellingen en legt een specifiek regime op voor
de relaties tussen de overheid en de kerken, die van de
"erkende eredienst". Hierdoor kan de Europese overheid de
kerken subsidiëren. Europese subsidies liggen binnen het
handbereik van verenigingen als Opus Dei.
De eeuwenlange strijd voor een scheiding tussen kerk en
staat wordt miskend. Net in een tijd van opkomende
religieuze onverdraagzaamheid waarin openbare ruimtes
heroverd worden door de godsdiensten, bevestigt de Europese
grondwet deze achteruitgang.

3. Is de Europese grondwet ideologisch neutraal ?

De neutraliteit van een grondwet uit zich door zich te
beperken tot een strikte organisatie van de verdeling van de
machten en het opsommen van de rechten en de plichten van de
burgers. Andere modernere grondwetten definiëren individuele
en collectieve rechten en geven aan de overheid de taak om
te garanderen dat de bevolking ten volle van deze rechten
kan genieten. De Europese grondwet garandeert " het vrije
verkeer van mensen, goederen, diensten en kapitalen evenals
de vrijheid om te investeren". D rechten van de burgers
worden enkel door de Europese Unie erkend in de mate dat ze
dit "vrij verkeer" niet beperken. Op die manier heeft de
Europese elite een nieuwe hiërarchie van normen ingesteld
die de concurrentie boven de solidariteit stelt. De
bestaande verdragen hebben het ideologisch project van de UE
nooit zo duidelijk bevestigd. De Europese Unie baseert zich
op "het respect van het princiepe van de markteconomie waar
de concurrentie vrij is en niet verstoord wordt". De
concurrentie wordt de basis van intermenselijke relaties.
Deze vrijhandel wordt integraal deel van "het
gemeenschappelijk belang" van de Europeanen. De absolute wet
van de markt is geen beleidsoptie meer die aan de kiezers
kan voorgelegd worden. Er wordt vanaf nu niet meer over
gediscuteerd. De grondwet is een waarachtig neoliberaal
manifest.

4. Wordt het princiepe van de volkssoevereiniteit door de
grondwet gerespecteerd ?

De fundamenten van de democratie berusten bij de
soevereiniteit van elk volk. Het volk is de enige bron van
autoriteit. Elke macht ontstaat uit het volk. Als dit
princiepe niet gerespecteerd wordt, is van democratie geen
sprake.
De overdracht van steeds meer bevoegdheden naar het Europese
niveau heeft gezorgdvoor een "democratisch deficit".
De Europese grondwet bevestigt en versterkt een buitengewone
machtsconcentratie aan een vergadering van 25 regeringen :
de Ministerraad. De Ministerraad dient zich niet te
verantwoorden, noch tegenover het Europese parlement, noch
tegenover de nationale parlementen. De Ministerraad kan niet
collectief gesanctioneerd worden.
De macht van de Europese instellingen komt indirect voort
uit de nationale parlementen en hun verkozenen, maar de
graad van delegatie veroorzaakt een verregaande verzwakking
van de democratische controle : de bevolking delegeert haar
soevereiniteit aan haar verkozenen in de nationale
parlementen. Deze delegeren ze aan hun regeringen, deze aan
de Europese Ministerraad die ze in grote mate delegeert aan
de Europese Commissie die geen verantwoording moet afleggen
aan de bevolking. De grondwet bezegelt de overgang van
"democratie" naar "technocratie" door aan de Commissie de
bevoegdheid te geven "het algemeen belang te bewaken" en "de
Unie naar buitenuit te vertegenwoodigen". De Commissie is
een verzameling technocraten die geen verantwoording
verschuldigd is en die bewezen heeft vooral open te staan
voor de suggesties van zakenlieden. Deze Commissie heeft het
monopolie om voorstellen voor Europese wetgeving te doen aan
het Europees Parlement. Het EP zelf kan dus nog steeds niet
op eigen initiatief wetgevend werk verrichten. Eén lichtpunt
: het aantal materies waarbij het EP bij deze voorstellen
betrokken wordt, is uitgebreid.
In theorie mag het EP de voorzitter van de Commissie kiezen,
maar het is de Ministerraad die één kandidaat voorstelt. Het
EP kan geen echte controle uitoefenen op politieke keuzes of
over het functioneren van andere Europese instellingen en in
het bijzonder de Commissie. Een individuele commissaris kan
niet gedesavoueerd worden, enkel de hele Commissie samen.
In deze omstandigheden is het moeilijk om van democratie te
spreken.

5. Biedt de grondwet garanties voor een onafhankelijke en
neutrale Europese Commissie ?

De grondwat bevestigt dat "de Europese Commissie het
algemeen belang bevordert en initiatieven neemt die aan dit
doel aangepast zijn… zij oefent deze verantwoordelijkheden
uit in volledige onafhankelijkheid…waarbij haar leden geen
enkele instructie vragen of accepteren van geen enkele
regering, instantie of organisatie". Toch blijkt in de
praktijk de EC de uitvoerende instatie te zijn die het meest
permeabel is voor zakenmiddens en werkgeversorganisaties.
Het volstaat om devoorstellen van deze drukkingsgroepen te
vergelijken met die van de Commissie. Commissaris voor
handel Lamy (Commissie Prodi) verklaarde op een vergadering
van één van de invloedrijkste drukkingsgroepen, het
Transatlantic Business Dialogue (TABD) "samengevat, wij gaan
ons werk doen op basis van uw aanbevelingen. Dit zal
gemakkelijker gaan als u ons uw prioriteiten laat weten".
Een andere drukkingsgroep, de Trilaterale Commissie, stelt
in een document getiteld "The crisis of Democracy" : "er
zijn wenselijke grenzen aan de uitbreiding van de politieke
democratie". Verschillende Europese Commissarissen zijn lid
van deze drukkingsgroepen zoals de Bilderberggroep. De
nieuwe grondwet stelt geen enkele beperking aan het
combineren van een functie van Eurocommissaris en het
lidmaatschap van deze drukkingsgrorpen die het neoliberale
model promoten.

6. Betekent de grondwet een stap vooruit op sociaal vlak ?

Alle 15 lidstaten van de EU voor de uitbreiding
ondertekenden de Universele Verklaring van de Rechten van de
Mens, het internationaal pact over burgerlijke en politieke
rechten, het Pact over economische, sociale en culturele
rechten, en de 8 basisconventies van de Internationale
Arbeids Organisatie. Om na te gaan of de nieuwe grondwet een
vooruitgang betekent, moet men ze vergelijken met deze
ondertekende documenten. Maar de grondwet refereert niet
naar de Universele verklaring of de pacten rond
mensenrechten, maar enkel naar de Europese Conventie voor de
bescherming van de mensenrechten. Het verschil is dat de
eerstgenoemde teksten collectieve rechten definiëren,
terwijl de laatste dat duidelijk niet doet.
Het Charter van Grondrechten van de Unie (deel 2 van de
grondwet) is dus een "charter", een tekst waarin
traditioneel in het feodale Europa de machthebbers rechten
toekenden aan het volk zoals het hen goeddunkte. Maar ook de
inhoud betekent een katastrofale achteruitgang ten opzichte
van het Pact betreffende economische, sociale en culturele
rechten. Het "recht op werk", erkend in verschillende
grondwetten van lidstaten wordt vervangen door het "recht om
te werken". Het verschil ? Door het "recht op werk" zo te
erkennen, krijgt de overheid de taak om dit recht te
garanderen. Andere rechten, waarvoor in vele landen decannia
strijd geleverd is (minimuminkomen, pensioen,
werkloosheidsuitkering, decente huisvesting, gelijke toegang
tot zekere diensten, enz. worden in de grondwet nergens
vermeld. Over het recht op sociale zekerheid en
gezondheidszorg wordt enkel gesproken in termen van
"erkenning en respect", die geen enkele juridische garantie
bieden. Er werd duidelijk gekozen om geen tegengewicht te
garanderen, onder de vorm van collectieve rechten, tegen de
dogma's van de vrije markt.
Er is dus geen stap vooruit gezet, maar verschillende
stappen achteruit.
Zelfs de nationale wetgevingen die in verschillende landen
de vernoemde rechten wél erkennen, worden niet langer
beschermd nu er een Europese grondwet boven wordt geplaatst
die het (neoliberaal) beleid als "kwestie van
gemeenschappelijk belang" behandelt.
Het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten moet de grote
oriëntaties van het economisch beleid respecteren dat
omkadert wordt door de eisen van de markteconomie.
Kortom het sociale Europa maakt enkel vooruitgang in mooie
verklaringen.

7. Laat de grondwet het bestaan toe van een openbare
dienstverlening ?

De openbare dienstverlening vloeit rechtstreeks voort uit
het erkennen van collectieve rechten door een overheid die
dan ook verplicht is om dit recht aan elke burger te garanderen.
De Europese Commisie heeft de notie van openbare dienst
nooit erkend. De term wordt in de taal van de eurocraten
niet gebruikt. In de grondwet is de notie "openbare dienst"
vervangen door die van "dienst van algemeen economisch
belang". De Europese Unie "erkent en rexpecteert de toegang
tot diensten van algemeen economisch belang, zoals voorzien
in de nationale wetgeving". Deze tekst garandeert dus geen
enkel recht. Bovendien bestaat er heelwat vewarring over de
definitie van die "diensten van algemen economisch belang".
Maar wat wel duidelijk blijkt uit verschillende documenten
is dat een overheidsinitiatief in dit domein enkel kan als
bewezen is dat de markt de verwachte dienst niet kan leveren
en wanneer de concurrentieregels gerespecteerd worden. In de
grondwet staan tegenstrijdige formuleringen betreffende deze
diensten en verschillende interpretaties blijven mogelijk.

8. Biedt de grondwet de garantie om een buitenlands- en
defensiebeleid uit te werken ?

De voorbije en huidige conflicten in de wereld (Kosovo,
Irak, Palestina) toonden de incapaciteit van de Europese
Unie om op een beslissende manier in buitenlandse kwesties
op te treden. Europa moet z'n passiviteit afschudden, niet
om een imperialistische macht te worden maar om het
internationaal recht te bewaken.
De voorgestelde grondwet stelt net het tegenovergestelde
voor. Ze bevestigt de onderworpenheid van de Europese Unie
aan het beleid van de Verenigde Staten.
De grondwet stelt dat "het veligheids- en defensiebeleid van
de Unie de verplichtinegen respecteert die voortkomen uit
het Noord-Atlantisch verdrag (NAVO)".Op het vlak van
militaire capaciteit spreekt de grondwet niet over een
Europese capaciteit maar stelt dat " de lidstaten zich
engageren om hun militaire capaciteiten stelselmatig te
verbeteren". Op die manier bevestigt de grondwet de macht
van Groot-Brittanië die zowel de politieke spil (het land
bepaalt de regels en de limieten) als de scharnier met de VS is.

9. Beschermt deze grondwet de Europeanen tegen de
neoliberale globalisering ?

De voorgestelde grondwet schrijft zich volledig in de
wereldwijde neoliberale stroming in. Deze wil de rol van de
staat beperken tot beveiligingsactiviteiten. De grondwet
"respecteert de essentiële taken van de staat, met name het
vrijwaren van de territoriale integriteit, het bewaren van
de openbare orde en de nationale veiligheid". De tekst is
uitermate beperkend als het gaat over fiscale of sociale
kwesties. Initiatieven die maatregelen rond directe
fiscaliteit, bedrijfsbelastingen, strijd tegen fraude en
belastingsontduiking of witwassen van geld of die fiscale
dumping zouden kunnen harmoniseren, moeten door 25 landen
unaniem genomen worden. Hetzelfde geldt voor de integratie
van het sociaal beleid of om sociale dumping te vermijden.
Tegelijkertijd kunnen beslissingen rond "de vier
fundamentele vrijheden van de Europese Unie" (vrij verkeer
van mensen, goederen, diensten en kapitalen) met een
eenvoudige meerderheid van de landen genomen worden.
Deze grondwet is geen antwoord op het failliet van de
Wereldhandelsorganisatie (WTO), maar onderwerpt de Europese
volkeren aan de akkoorden binnen de WTO en aan de
fundamentele maatschappelijke keuzes waar die akkoorden voor
staan.
Het gemeenschappelijk handelsbeleid is een exclusieve
bevoegdheid van de Unie. Nationale parlementen kunnen dus
geen enkele invloed uitoefenen op internationale
handelsakkoorden. Commerciële, economische en financiële
doelstellingen worden boven elk ander aspect van de
maatschappij en het leven in het algemeen geplaatst.
De Unie kan "alle beperkingen op directe buitenlandse
investeringen opheffen".
Op die manier wordt tegemoet gekomen aan de eisen van
zakenmilieus die zich graag zouden onttrekken aan de
fiscale, sociale of milieuwetgevingen van de landen waarin
ze investeren. Deze wetgeving kan vanaf nu beschouwd worden
als een beperking op hun vrijheid om te investeren.
We worden dus niet beschermd tegen de economische en
financiële globalisering, maar eraan onderworpen.

10. Hoe kan de grondwet in de toekomst veranderd worden ?

Deze grondet is uniek in de wereld : elke wijziging vereist
een unanimiteit. "Elke amendement treedt in werking na
ratificatie door alle lidstaten", en dit na een zware
procedure (converntie, intergouvernementele conferentie).
Dit soort van unanimiteit is de regel in internationale
verdragen, maar dan zou het eerlijker zijn om niet langer
van een grondwet te spreken maar van een gewoon verdrag.
Maar deze titel boven de tekst geeft hem een groot
psycologisch gewicht in de ogen van de Europeanen.
Het gaat ook duidelijk over één geheel dat te nemen of te
laten is. Er is dus geen sprake van om enkel een deel van de
tekst goed te keuren en een ander af te wijzen.
We kunnen de vader van deze grondwet en voorzitter van de
Conventie, Valéry Giscard d'Estaing geloven wanneer hij
stelt dat "deze grondwet voor 50 jaar vastligt".
De stichters van de Franse republiek hadden reeds in 1793 de
wijsheid en de bescheidenheid om in de verklaring van de
mensen- en burgerrechten te schrijven "een volk heeft op elk
moment het recht om haar grondwet te wijzigen. Een generatie
kan de volgende generatie niet aan haar wetten onderwerpen".
We gaan er meer dan 200 jaar op achteruit !

11. Welke positieve elementen brengt de grondwet bij in
vergelijking met de bestaande verdragen ?

Voor hen die de grondwet als een doel op zich beschouwen, is
deze tekst een onweerlegbare vooruitgang. Vele politici
stellen dat "alles wat Europa vooruit helpt hun steun
verdient". In één enkel document worden alle 5 bestaande
Europese verdragen gebundeld. De tekst krijgt het statuut
van grondwet en komt in de hiërarchie van Europese regels
helemaal bovenaan te staan. De Europese Unie krijgt
rechtspersoonlijkheid. Het voorzitterschap wordt
zichtbaarder en stabieler.
Maar was het nodig om de unanimiteitsregel (die
antidemocratisch is en een bewijs van onmacht) heilig te
verklaren ? Moest er met zoveel nadruk een zo duidelijke
ideologische oriëntatie gegeven worden aan deze grondwet ?
Met een eenvoudig verdrag was het mogelijk om het charter
van de fundamentele rechten een juridische waarde te geven
en de Unie rechtspersoonlijkheid te geven.
Als er in de praktijk niets meer kan veranderd worden aan de
ideologische en politieke oriëntaties van deze grondwet
worden de Europese burgers hun fundamentele politieke
rechten ontnomen. Als deze grondwet zich boven de nationale
wetten plaatst worden nationale verkiezingen zinloos.
Eens deze grondwet geratificeerd is, wordt elke inspanning
tot beleidsbeïnvloeding voor betere arbeidsomstandigheden,
sociale voorzieningen, maatregelen om het milieu te
beschermen zinloos, want deze pogingen zou ingaan tegen de
"wil van 25 landen, zoals vastgelegd en gelegitimeerd in een
goedgekeurde grondwet". Drijft men op deze manier mensen die
opkomen voor hun rechten niet naar gewelddadige
alternatieven om hun gelijk te halen ?

12. Wat zouden de gevolgen zijn van een verwerping van deze
voorgestelde grondwet ?

De 25 lidstaten van de Europese unie moeten dus de tekst
ratificeren, vooraleer hij in werking kan treden. In heorie
is het voldoende dat 1 land de tekst verwerpt om hem
ongeldig te maken.
Maar in een bijlage aan de Grondwet keurden de 25
staatshoofden en regeringsleiders een verklaring goed waarin
gesteld wordt dat "indien 2 jaar na de ondertekening van de
tekst 4/5 van de lidstaten de tekst geratificeerd hebben en
wanneer één of meer lidstaten moeilijkheden ondervinden om
de tekst te ratificeren, zal de Europese Raad de zaak
beslechten".
In de praktijk betekent dit dat wanneer eind oktobr 2006 20
landen de tekst ratificeerden, het ervan zal afhangen welk
soort landen dit niet deden.
Als het over kleine landen zoals Denemarken (dat het vedrag
van Maastricht durfde verwerpen) of Ierland (dat het verdrag
van Nice verwierp) gaat, kan de Raad van regeringsleiders
het zich permiteren om de grondwet in voege te laten treden.
Iedereen herinnert zich immers dat deze twee voorbeeldlanden
hun referenda moesten overdoen tot dat het resultaat gunstig
uitviel voor de belangen van de werkgevers, bankiers en
zakenlui.
Als één of meer grote landen zoals Frankrijk, Spanje of
Groot-Brittanië de voorgestelde tekst zouden verwerpen, ligt
de zaak moeilijker voor de promotoren ervan. Als
Groot-Brittanië de tekst vewerpt (wat niet uitgesloten is)
staat niet zozeer de tekst ter discussie maar wel de plaats
van Groot-Brittanië binnen de Europese Unie. Een weigering
van Spanje of Frankrijk, zeker wanneer er meerdere landen de
tekst zouden verwerpen, ontstaat een crisis.
Maar deze crisis zal zeker niet de katastrofe betekenen of
de chaos veroorzaken die de voorstanders van de tekst ons
willen doen geloven.
Bij verwerping van de grondwet, blijven de andere 5
verdragen geldig en in voege. Het huidig beleid van de
Europese Unie zal helemaal niet negatief beïnvloed worden
door een verwerping van de grondwet.
Na een verwerping van de grondwet ligt alles weer terug
open. Alle specialisten en kenners van de Europese
integratie zijn het erover eens dat dit proces enkel vooruit
gaat door crisismomenten.
Vandaag lijkt een crisis noodzakelijk om Europa terug in
evenwicht te brengen. Onze verkozenen en de regeringen
zullen verplicht zijn om een nieuwe tekst op te stellen, een
tekst die hopelijk dichter zal liggen bij wat een grondwet
echt is, een tekst die een evenwicht zoekt tussen vrijheid
en solidariteit.

http://ovl.indymedia.org/news/2004/12/3985.php

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********