Keuze=Vrijheid onzin

[Bart Meerdink]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Henk,

Ik ben concreet niet zo onder de indruk van de '24 potjes jam verkoopt
minder dan 6 potjes DUS ...' redenatie.

Ten eerste is het perspectief van de individuele consument gewoon
irrelevant. Albert Heijn verkoopt een enorme hoeveelheid verschillende
artikelen, niet omdat 1 consument daaruit zou willen kiezen maar omdat
er miljoenen klanten zijn die allemaal andere behoeften hebben. Stop met
1 artikel (verminder de keuzevrijheid) en je treft een groep klanten.

Je moet dus niet de ene consument centraal stellen, maar de markt. De
optimale mate van keuzevrijheid in de markt als totaal daar gaat het om.

Het aantal mogelijke studierichtingen terugbrengen tot 6 is (misschien)
makkelijker kiezen, maar is het beter? Keuze is goed omdat we niet
allemaal hetzelfde zijn.

En de aanbieders hebben natuurlijk al lang door dat kiezen soms moeilijk
is en de omzet kan remmen. Daarom zijn er altijd speciale aanbiedingen
en zo, die de keuze gemakkelijker maken.

Ten tweede kan de wijze van uitstallen (24 of 6) invloed hebben op de
perceptie van duur of goedkoop zijn, buitenkansje of niet.

Ten derde is niet alles met 'potjes jam' te vergelijken. Net zoals ons
ecosysteem een grote diversiteit nodig heeft om veranderingen op te
kunnen vangen, is ook de vrije markt (te vergelijken met een ecosysteem
van survival of the fittest) gebaat met een dergelijke varieteit. We
hebben in principe geen X aantal musjes of vinkjes of wurpjes nodig,
maar zo werkt het systeem nou eenmaal.

Samenvattend: wat je meet dat staat, ook in de psychologie, maar hoe je
het interpreteert en welke conclusies je trekt, hoe je extrapoleert, dat
is zeker zo belangrijk, en daarin schiet Schwartz m.i. droevig tekort.

Bart Meerdink


Henk Vreekamp wrote:
>
> 1. Schwartz reageert op de neoliberale propaganda die steeds de consument
> als mikpunt heeft. Zijn conclusie blijft ook in jouw verhaal overeind.
>
> 2. Binnen de sociale wetenschappen vormen de experimentele en sociale
> psychologie de "harde" disciplines. De kleine en weinige dingetjes die ze
> bewijzen blijven meestal "hard" te zijn.
>
> 3. Het benadrukken van "meer keuzes" wordt onderuit gehaald.
>
> 4. Er komt een punt dat bij een zekere hoeveelheid keuzes de absolute omzet
> zelfs daalt.
>
> hv,u
> ------
>
> At 23:00 2-2-05 +0100, you wrote:
>
>> Ik heb het artikel toch maar eens gelezen.
>>
>> De keuzevrijheid van Berry Schwartz heeft twee kanten waarvan hij er
>> slechts een (die van de consument) belicht. Voor de markt als geheel
>> betekent keuzevrijheid: concurrentie. Dat is ook waar het 'marktdenken'
>> zich op richt, niet op het welbevinden van de consument.
>>
>> Nu is het zo dat een gezonde markt (bijvoorbeeld die van de mobiele
>> telefonie) meer een toevalstreffer is dan het resultaat van met kennis
>> van zaken uitgestippeld beleid (de materie is weerbarstig), maar het is
>> steeds het doel.
>>
>> Dat betekent dat Schwartz er met de kern van zijn artikel gewoon geheel
>> naast zit. Overigens, de onderbouwing van de centrale stelling houdt ook
>> niet over. Als keuzevrijheid belastend is dan zoekt de consument vanzelf
>> naar houvast, koopt een Apple computer bijvoorbeeld, of kijkt naar wat
>> Oprah Winfrey aanbeveelt.
>>
>> Op zich is dat een toekomsttrend, de behoefte aan houvast in de chaos
>> van de steeds ingewikkelder wordende wereld van onbegrensde informatie
>> en onbegrensde mogelijkheden. Wellicht is dat een manier om rijk te
>> worden, door daar in te voorzien. Men betaalt wat meer, maar kan zich
>> bezig houden met wat leuk of belangrijk is, in plaats van steeds lastige
>> en ondankbare keuzes te moeten maken.
>>
>> Geen sterk stuk dus, vond ik, psychologie geeft wat mij betreft ook niet
>> direct een kwalificatie daarvoor.
>>
>> Bart Meerdink
(knip)

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********